Politics of the Poetic Form: Adam Ważyk and the Americans

• Authors: Marta Koronkiewicz

Title variants

Polityka formy poetyckiej: Adam Ważyk i Amerykanie

• Languages of publication: EN

Abstracts

EN

The article discusses Adam Ważyk – one of the foremost representatives of the Polish poetic avant-garde – and his meta-poetic reflection on the form of the poem in comparison with the paralel considerations offered, later in the 20th c., by the American poets of the LANGUAGE movement. Most importantly, I mention Adrienne Rich, Muriel Rukeyser, Ron Silliman, and James Scully. These poets saw the poetic practice as part of the active and reconstructive approach to everyday reality, which is an approach that sets them apart from more theoretically predisposed strands of the Marxist literary theory which saw poetic forms mostly as an epiphenomenon of social forces and processes. The idea that is the strongest link between Ważyk and the American poets mentioned above is treating formal poetic innovation as precisely the element that serves the causes of enhancing the potential of language and communication.

PL

Artykuł zestawia elementy metapoetyckiej, formalnej myśli Adama Ważyka – jednego z czołowych twórców i krytyków polskiej awangardy poetyckiej, zaangażowanego przez lata w ruch socjalistyczny – z refleksją na temat formy literackiej obecną u niektórych spośród najważniejszych amerykańskich krytyków literackich szkoły marksistowskiej: Adrienne Rich, Muriel Rukeyser, Rona Sillimana, Jamesa Scully’ego. Owi twórcy i twórczynie, wychodząc – podobnie jak Ważyk – z pozycji poetyckich praktyków (wszyscy pisali zarówno prozę krytyczną, jak i wiersze), stawiali w swojej twórczości nacisk na sprawczą moc poetyckiej formy – jej rolę dla praktyki literackiego wymyślania czy wprowadzania nowych rzeczywistości. To odróżnia ich w pewnym sensie od bardziej teoretycznie czy filozoficznie nastawionych nurtów marksistowskiego literaturoznawstwa, skupionych na formie jako epifenomenie sił społecznych. Zestawiając myśl Ważyka z wymienionymi twórcami, artykuł wskazuje między innymi wspólne dla nich wszystkich rozumienie innowacji jako poszerzanie granic poetyckiego języka i radykalne zwiększanie możliwości komunikacyjnych.

Keywords

EN

poetics; marxism; Adam Ważyk; innovation; poetic form; politics of poetics

PL

poetyka; marksizm; polityczność poezji; Adam Ważyk; poetyka; marksizm; polityczność poezji; Adam Ważyk

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica
• Year: 2017
• Volume: 40
• Issue: 2
• Pages: 77-89

Dates

published

2018-08-27

Contributors

author

Marta Koronkiewicz

• University of Wrocław, Faculty of Philology, Institute of Polish Studies; pl. Nankiera 15, 50-140 Wrocław

References

• Bennett Tony, Formalism and Marxism, Methuen, London 1979.
• Czapliński Przemysław, Polska do wymiany. Późna nowoczesność i nasze wielkie narracje, W.A.B., Warszawa 2009.
• Highmore Ben, Homework: Routine, Social Aesthetics and the Ambiguity of Everyday Life, “Cultural Studies” 2014, 18 (2–3), pp. 306–327.
• Kozicka Dorota, Krytyki literackiej kłopoty z politycznością (w ostatnim 20-leciu), “Pamiętnik Literacki” 2009, issue 100/2, pp. 125–144.
• Moretti Franco, Distant Reading, Verso, New York 2013.
• Moretti Franco, Graphs, Maps, Trees. Abstract Models for Literary History, Verso, London–New York 2007.
• Polityka literatury. Przewodnik krytyki politycznej, [Kinga Dunin et al., introduction Przemysław Czapliński], Krytyka Polityczna, Warszawa 2009.
• Rich Adrienne, Poetry and Commitment. An Essay, W.W. Norton & Company, London–New York 2007.
• Rich Adrienne, What is found there? Notes on Poetry and Politics, W.W. Norton & Company, London–New York 1993.
• Scully James, Line break. Poetry as social practice, Curbstone Books 2005.
• Silliman Ron, The New Sentence, Roof Books, New York 2003.
• Stokfiszewski Igor, Zwrot polityczny, Krytyka Polityczna, Warszawa 2009.
• Ważyk Adam, Amfion, Czytelnik, Warszawa 1983.
• Ważyk Adam, Dziwna historia awangardy, Czytelnik, Warszawa 1976.
• Ważyk Adam, Esej o wierszu, Czytelnik, Warszawa 1964.
• Ważyk Adam, W stronę humanizmu, Książka – Spółdzielnia Wydawnicza, Warszawa 1949.

Identifiers

DOI

10.18778/1505-9057.40.03