Polish camp literature. A few questions about a synthesis that is missing

• Authors: Dariusz Kulesza
• Languages of publication: EN

Abstracts

EN

The author of the text poses questions why there has never been a historical and literary synthesis regarding Polish camp literature, Lager-themed in particular, as Gulag literature possesses at least protosyntheses. He presents his answers which refer to the significance of Tadeusz Borowski’s camp prose, the exceptionality of the Holocaust, and the differences in recording the camp experience domestically and during emigration. What is most important in the article is the indication of the opportunities available today, regardless of the virtually impossible to overcome difficulties, for at least a preliminary synthesis of Polish camp literature to exist. The starting point for that postulate is the application of external criteria: historical-geographical (which camps, when and where?), and historical and literary considering such categories and study perspectives as periodisation, genology, and comparative study.

Keywords

EN

Polish camp literature; historical and literary synthesis; Tadeusz Borowski; the Holocaust

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica
• Year: 2017
• Volume: 46
• Issue: 8
• Pages: 23-40

Dates

published

2018-05-11

Contributors

author

Dariusz Kulesza

• Professor; Chair of Interwar and Contemporary Polish Literature, Institute of Polish Philology, University of Białystok, Pl. Uniwersytecki 1, 15-420 Białystok

References

• Amiel Irit, Egzamin z Zagłady, Oficyna Bibliofilów, Łódź 1994.
• Amiel Irit, Nie zdążyłam, Oficyna Bibliofilów, Łódź 1998.
• Amiel Irit, Wdychać głęboko, Świat Literacki, Izabelin 2002.
• Applebaum Anne, Gułag, trans. Jakub Urbański [chapter 1 – Małgorzata Claire Wybieralska], Świat Książki, Warsaw 2005.
• Białoszewski Miron, Pamiętnik z powstania warszawskiego, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warsaw 1970.
• Borowski Tadeusz, Pisma w czterech tomach, Tadeusz Drewnowski, Justyna Szczęsna, Sławomir Buryła (eds.), Wydawnictwo Literackie, Krakow 2003–2005.
• Borowski Tadeusz, Utwory zebrane, Jerzy Andrzejewski (chief ed.), vol. 3: Krytyka literacka i artystyczna, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warsaw 1954.
• Broszkiewicz Jerzy, Oczekiwanie, Wiedza, Warsaw 1948.
• Burkot Stanisław, Proza powojenna 1945–1987, 2nd edition amended, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warsaw 1991.
• Buryła Sławomir, “Proza Tadeusza Borowskiego wobec Holocaustu”, Ruch Literacki 2004, col. 3, pp. 293–307.
• Czaplejewicz Eugeniusz, Polska literatura łagrowa, PWN, Warsaw 1992.
• Czas ciekawy, czas niespokojny. Z Leszkiem Kołakowskim rozmawia Zbigniew Mentzel, part 1, Krakow 2007.
• Czuchnowski Marian, Tyfus, teraz słowiki, Modern Writing, London 1951.
• Dakowicz Przemysław, Łączka, Arcana, Krakow 2013.
• Drewnowski Tadeusz, Literatura polska 1944–1989. Próba scalenia: obiegi – wzorce – style, 2nd edition amended, Universitas, Krakow 2004.
• Drewnowski Tadeusz, Próba scalenia. Obiegi – wzorce – style, PWN, Warsaw 1997.
• Drewnowski Tadeusz, Ucieczka z kamiennego świata. O Tadeuszu Borowskim, 3rd edition, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warsaw 1992.
• Drotkiewicz Agnieszka, Paris, London, Dachau, Lampa i Iskra Boża, Warsaw 2004.
• Grynberg Henryk, Rysuję w pamięci, a5, Poznań 1995.
• Herling-Grudziński Gustaw, Inny świat. Zapiski sowieckie, Czytelnik, Warsaw 1989.
• Huelle Paweł, “Szczęśliwe dni”, in: ibid., Pierwsza miłość i inne opowiadania, Puls, London 1996.
• Janion Maria, “Wojna i forma”, in: ibid., Płacz generała. Eseje o wojnie, Sic!, Warsaw 1998, pp. 23–126. Article first printed in: 1976.
• Jastrzębska Jolanta, “Imre Kertész – węgierski wariant dyskursu o Holocauście”, Teksty Drugie 2004, issue 5, pp. 152–167.
• Kizny Tomasz, Gułag, collaborator Dominique Roynette, introduction Norman Davies, Sergey Kovalev, Nicolas Werth, IPN – Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, Fundacja Picture Doc, Warsaw 2015.
• Kossak Zofia, Z otchłani. Wspomnienia z lagru, Wydawnictwo Księgarni Wł. Nagłowskiego, Częstochowa–Poznań 1946.
• Kossak Zofia, Z otchłani, PAX, Warsaw 1958.
• Kraśniewska Wiktoria, Po wyzwoleniu... (1944–1956), Instytut Literacki, Paris 1985.
• Krupa Bartłomiej, Wspomnienia obozowe jako specyficzna odmiana pisarstwa historycznego, Universitas, Krakow 2006.
• Kulesza Dariusz, Dwie prawdy. Tadeusz Borowski i Zofia Kossak wobec obrazu wojny w polskiej prozie lat 1944–1948, Trans Humana, Białystok 2006.
• Kulesza Dariusz, W poszukiwaniu istoty rzeczy. Studia i portrety, Alter Studio, Białystok 2015.
• Łukowska Anna, “Borowski i Szałamow – dwie dole”, Kultura Niezależna 1989, issue 52, pp. 42–64.
• Masłowska Dorota, “Między nami dobrze jest”, in: ibid., Dwa dramaty zebrane, Lampa i Iskra Boża, Warsaw 2010.
• McCarthy Cormac, Sunset Limited. Powieść w formie dramatu, trans. Robert Sudół, Wydawnictwo Literackie, Krakow 2013. First printed in the US: 2006.
• Morawiec Arkadiusz, “«Niech ludzie sądzą». O dramacie «Stara gwardia» Mieczysława Lurczyńskiego”, in: Paryż – Londyn – Monachium – Nowy Jork. Powrześniowa emigracja niepodległościowana mapie kultury nie tylko polskiej, Violetta Wejs-Milewska and Ewa Rogalewska (eds.), Trans Humana, Białystok 2009, pp. 655–679.
• Morcinek Gustaw, Listy spod morwy (Sachsenhausen-Dachau), 2nd edition, Literatura Polska, Katowice 1946.
• Morcinek Gustaw, Listy z mojego Rzymu, Biuro Prasowe Biskupa Polowego W.P., Rome 1946.
• Morka Andrzej, Doświadczenie Boga w Gułagu, Wydawnictwo Diecezjalne, Sandomierz 2007.
• Norwid Cyprian, Pierścień wielkiej damy. Tragedia w 3-ch aktach, with an introduction by M. Lurczyński, Polski Związek Wychodźctwa Przymusowego, Hanover 1945.
• Obertyńska Beata, W domu niewoli, PAX, Warsaw 1991
• Obozy hitlerowskie na ziemiach polskich 1939–1945. Informator encyklopedyczny, PWN, Warsaw 1979.
• Pankowski Marian, Z Auszwicu do Belsen. Przygody, Czytelnik, Warsaw 2000.
• Pisarze polsko-żydowscy XX wieku. Przybliżenia, M. Dąbrowski and A. Molisak (eds.), Elipsa, Warsaw 2006.
• “Pożegnanie z Tuśką.” Recorded by Krystyna Bratkowska and Michał Cichy, Gazeta Wyborcza 1995, issue 24, pp. 14–16.
• Romanowiczowa Zofia, Łagodne oko błękitu, Libella, Paris 1968.
• Romanowiczowa Zofia, Przejście przez Morze Czerwone, Libella, Paris 1960.
• Romanowiczowa Zofia, Trybulacje proboszcza P., Algo, Archiwum Emigracji, Toruń 2001.
• Rudnicki Adolf, Szekspir, Książka, Warsaw 1948.
• Sandauer Artur, O sytuacji pisarza polskiego pochodzenia żydowskiego w XX wieku (rzecz, którą nie ja powinienem był napisać...), Czytelnik, Warsaw 1982.
• Sariusz-Skąpska Izabella, Polscy świadkowie GUŁagu. Literatura łagrowa 1939–1989, 3rd edition, Universitas, Krakow 2012.
• Skarga Barbara, Po wyzwoleniu... (1944–1956), 2nd edition domestic, W drodze, Poznań 1990.
• Solzhenitsyn Aleksandr, Archipelag GUŁag 1918–1956. Próba analizy literackiej, parts 1–2, trans. Michał Kaniowski, Instytut Literacki, Paris 1974.
• Swat-Pawlicka Magdalena, “Z inkubatora systemu. Casus muzułmana w systemie koncentracyjnym”, Teksty Drugie 2004, issue 5, pp. 64–77.
• Szczęsna Justyna, Tadeusz Borowski – poeta, PSP. Seria Literacka, Poznań 2002.
• Szmaglewska Seweryna, Dymy nad Birkenau, Czytelnik, Warsaw 1945.
• Teksty Drugie 2004, issue 5.
• Tulli Magdalena, Skaza, W.A.B., Warsaw 2006.
• Wencel Wojciech, De profundis, Arcana, Krakow 2010.
• Werner Andrzej, Zwyczajna apokalipsa. Tadeusz Borowski i jego wizja świata obozów, Czytelnik, Warsaw 1971.
• Wojdowski Bogdan, Chleb rzucony umarłym, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warsaw 1971.
• Wojdowski Bogdan, “Judaizm jako los”, Puls 1993, issue 3, pp. 67–78.
• Żulczyk Jakub, Radio Armageddon, 2nd edition amended, Świat Książki, Warsaw 2015.
• Żulczyk Jakub, Ślepnąc od świateł, Świat Książki, Warsaw 2014.
• Żywulska Krystyna, Przeżyłam Oświęcim, Wiedza, Warsaw 1946.

Identifiers

DOI

10.18778/1505-9057.46.02