Techniki komponowania obrazowania w tekstach kabaretonu

• Authors: Wiesław Czechowski , Krzysztof Ozga

Title variants

Techniki komponowania obrazowania w tekstach kabaretonu

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł stanowi analizę technik komponowania obrazowania w tekstach kabaretonu. Autorzy wychodzą z założenia, że dyskurs kabaretowy to układ interakcyjny, w którym standardowym celem zachowania komunikacyjnego twórców kabaretowych jest rozśmieszanie audytorium, a standardowy cel podjęcia roli odbiorcy tekstu kabaretowego stanowi zabawa. Twórcy kabaretowi do budowania obrazowania korzystają z innych dyskursów, zatem autorzy próbują odpowiedzieć na następujące pytanie badawcze: Jakie sposoby operowania dyskursem(ami) doprowadzają twórców kabaretowych do osiągnięcia celu interakcyjnego? Materiałem empirycznym jest skecz popularnej polskiej grupy kabaretowej Nowaki pt. Nauczyciele. Metodologia badania opiera się przede wszystkim na założeniach gramatyki komunikacyjnej. Analiza pokazuje, że dyskurs kabaretowy operuje technikami obrazowania, które kreują niestandardowe punkty dostępu do skryptów, scenariuszy czy stereotypów, bazujące na ich pogwałceniu lub negatywnej hiperbolizacji, wykorzystujące repertuar środków językowych, takich jak metafora, intertekstualność, polisemia, operacje na poziomie fonologicznym czy odniesienie do hyperdyskursu.

EN

The article analyses selected techniques of image construction in texts of cabaret performances. It is assumed that cabaret discourse is an interaction arrangement in which the standard objective of communicative behaviour of cabaret artists is to amuse the audience and the standard objective of the audience is to be entertained. Since the creators of cabaret performance make use of other discourses, the authors attempt to answer the following research question: What means of operating on discourse(s) lead to the accomplishment of the interactional goal? The cabaret sketch Teachers by a popular Polish cabaret group Nowaki constitutes the empirical material. The methodology of the research is based primarily on the communicative grammar model. The analysis shows that cabaret discourse uses image construction techniques that create non-standard points of access to scripts, scenarios or stereotypes, which are based on their violation or negative reinforcement, and which use a varied repertoire of linguistic devices such as metaphor, intertextuality, polysemy, operations on the phonological level and reference to hyperdiscourse.

Keywords

PL

dyskurs; dyskurs ludyczny; scenariusz; stereotyp; gramatyka komunikacyjna; dyskurs; dyskurs ludyczny; scenariusz; stereotyp; gramatyka komunikacyjna

EN

discourse; ludic discourse; scenario; stereotype; communicative grammar

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica
• Year: 2018
• Volume: 48
• Issue: 2
• Pages: 303-319

Dates

published

2019-01-07

Contributors

author

Wiesław Czechowski

• Katedra Dziennikarstwa, Nowych Mediów i Komunikacji Społecznej, Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy

author

Krzysztof Ozga

• Instytut Filologii Wschodniosłowiańskiej, Uniwersytet Jagielloński

References

• Awdiejew A., Standardy semantyczne a znaczenie leksykalne, [w:] „Język a Kultura” 1998, t. 12: Stereotyp jako przedmiot lingwistyki: Teoria, metodologia, analizy empiryczne, red. J. Anusiewicz, J. Bartmiński, s. 53–62.
• Awdiejew A., Habrajska G., Komponowanie sensu w procesie odbioru komunikatów, Łódź 2010.
• Awdiejew A., Habrajska G., Wprowadzenie do gramatyki komunikacyjnej, t. 1, Łask 2004.
• Awdiejew A., Habrajska G., Wprowadzenie do gramatyki komunikacyjnej, t. 2, Łask 2006.
• Beaugrande R.-A. de, Dressler W.U., Wstęp do lingwistyki tekstu, przeł. A. Szwedek, Warszawa 1990.
• Brzozowska D., Polski dyskurs ludyczny i jego międzynarodowe konteksty, [w:] Tekst i dyskurs – Text und Diskurs, red. W. Czachur, Warszawa 2009, s. 149–161.
• Cruttenden A., Gimson’s Pronunciation of English, London–New York 2013.
• Halliday M.A.K., Hassan R., Cohesion in English, London–New York 1976.
• Karolak S., Podstawowe struktury składniowe języka polskiego, Warszawa 2002.
• Lakoff G., Johnson M., Metaphors We Live By, London 2003.
• Laskowska E., Dyskurs parlamentarny w ujęciu komunikacyjnym, Bydgoszcz 2004.
• Łuc I., Nazwy własne w ponowoczesnych tekstach reklamowych, „Białostockie Archiwum Językowe” 2013, nr 13, s. 187–202.
• Piekot T., O (nie)spójności przekazów werbalno-wizualnych, „Roczniki Naukowe PWSZ w Wałbrzychu. Filologia Polska” 2007, nr 13, s. 103–111.
• Sperber D., Wilson D., Relevance. Communication and Cognition, Oxford 1986.
• Tabakowska E., Gramatyka i obrazowanie. Wprowadzenie do językoznawstwa kognitywnego, Kraków 1995.

Identifiers

DOI

10.18778/1505-9057.48.20