Gatunki w dziennikarstwie poradnikowym (na przykładzie prasy). Część I

• Authors: Monika Worsowicz

Title variants

Gatunki w dziennikarstwie poradnikowym (na przykładzie prasy). Część I

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł prezentuje genologiczne ujęcie poradnikowego dziennikarstwa prasowego na podstawie wybranych tytułów polskiej prasy poradnikowej. Zasadniczym celem jest sformułowanie listy wzorców gatunkowych, uwzględniającej również ich wariantywność, a zatem scharakteryzowanie pod względem strukturalnym, poznawczym, pragmatycznym, stylistycznym oraz intertekstualnym. Badane teksty zostały uporządkowane w czterech grupach: 1) gatunki „nieobecne” w prasie poradnikowej, 2) gatunki nieporadnikowe, 3) klasyczne formy poradnikowe, 4)twory wielokształtne i genologicznie nieustabilizowane. W niniejszym artykuleprzedstawione są dwie pierwsze grupy. W badanych tytułach prasowych nie występują takie gatunki, jak: komentarz, recenzja, artykuł publicystyczny, esej, felieton (może być obecny wyjątkowo), sprawozdanie, korespondencja, przegląd prasy, polemika i debata. Gatunki formalnie nieporadnikowe reprezentują obszar piśmiennictwa użytkowego bądź dziennikarskiego informacyjnego, rzadziej publicystycznego (m.in. wzmianka, kalendarium, horoskop, psychozabawa, fotorelacja, list do redakcji, artykuł informacyjny, test, rekomendacja kulturalna, reportaż, sylwetka, wywiad). Są zazwyczaj wzbogacane o składnik poradnikowy, który może przyjmować postać zarówno drobnej wskazówki czy zachęty wyrażonej wprost, jak i nauki płynącej z sytuacji relacjonowanej przez bohatera tekstu lub jego dotyczącej.

EN

The article presents the genealogical aspect of guidance journalism based on the selected titles of Polish consumer magazines. The fundamental purpose would be to compile a list of genres, taking into account their multi-variants features, which also means characterising them in respect of their structure, cognitive value, pragmatic role, and finally their style and intertextual aspect. Researched material has been organised in four groups: 1) genres ‘absent’ (not present) in consumer magazines 2) ‘not-advisory type’ genres, 3) conventional (classic) advisory-type forms, 4)multi-shaped and genealogically unsteady compositions. This article presentsthe first two groups. In magazines selected for this research do not occur the following journalistic genres: a comment, a review, a journalistic article, an essay, a feature article (also called an op-ed or a feuilleton and may be present occasionally), a report, a correspondence, press summary, a polemic and a debate. The genres not-advisory in style formally represent the field of functional writing or information journalism, rarely general public journalism (a reference, a historical timetable, a horoscope, a personality quiz, a photo coverage, a letter to the editor, an information article, a general quiz, a cultural recommendation, a feature, a profile, an interview - to mention just a few). They are usually enriched with advice element, which can take a form of a tiny suggestion or encouragement given directly, but also a form of a conclusion learned from a situation portrayed by a text’s protagonist or a situation he or she is affected by.

Keywords

PL

dziennikarstwo poradnikowe; gatunek dziennikarski; prasa; dziennikarstwo poradnikowe; gatunek dziennikarski; prasa

EN

guidance journalism; genre of journalism; the printed press

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica
• Year: 2018
• Volume: 48
• Issue: 2
• Pages: 335-352

Dates

published

2019-01-07

Contributors

author

Monika Worsowicz

• Katedra Dziennikarstwa i Komunikacji Społecznej, Uniwersytet Łódzki

References

• Bulisz E., Redukcjonizm genologiczny we współczesnej prasie poradnikowej dla kobiet, „Stylistyka” 2014, t. 23, s. 397–414.
• Dąbrowska-Cendrowska O., Guidetainment w polskich mediach – analiza zjawiska na wybranych przykładach, „Media i Społeczeństwo” 2015, nr 5, s. 35–53.
• Dombrowski A., Determinanty gatunkowe i stylistyczne porad medycznych w czasopismach dla kobiet, „Prace Językoznawcze UWM” 2015, nr 1(18), s. 5–19.
• Duda A., Prasa kobieca – między advertorialem a informacją. Analiza zawartości i odbioru advertoriali miesięcznika „Claudia”, „Naukowy Przegląd Dziennikarski” 2015, nr 3, s. 22–35.
• Ficek E., Formy (i dzisiejsze normy) poradnictwa prasowego – analiza genologiczna, [w:] Gatunki mowy i ich ewolucja, t. 5: Gatunek a granice, red. D. Ostaszewska, J. Przyklenk, Katowice 2015, s. 230–237.
• Filip G., „Listy do redakcji” jako gatunek w prasie kobiecej, [w:] Gatunki mowy i ich ewolucja, t. 3: Gatunek a odmiany funkcjonalne, red. D. Ostaszewska, Katowice 2007, s. 69–76.
• Fras J., O typologii wypowiedzi medialnych i dziennikarskich, Wrocław 2013.
• Harcup T., Dziennikarstwo – teoria i praktyka, przeł. E. Rodzeń-Leśnikowska, D. Leśnikowski, Łódź 2010.
• Kita M., Wywiad prasowy. Język – gatunek – interakcja, Katowice 1998.
• Łoszewska-Ołowska M., Pomiędzy reklamą a reklamą ukrytą. Rzecz o prawnych aspektach artykułów sponsorowanych i lokowania produktów w polskiej prasie drukowanej i internetowej, „Studia Medioznawcze” 2014, nr 4(59), s. 55–72.
• Nowi mężczyźni? Zmieniające się modele męskości we współczesnej Polsce, red. M. Fuszara, Warszawa 2008.
• Smól J., Lingwistyka tekstu i teoria dyskursu medialnego w analizie porad prasowych, [w:] Współczesne nurty badawcze młodych naukowców, red. D. Czajkowska-Ziobrowska, M. Gwoździcka-Piotrowska, Poznań 2010, s. 257–263.
• Stańczak-Wiślicz K., Opowieści o trudach życia. Narracje zwierzeniowe w popularnej prasie kobiecej XX wieku, Warszawa 2010.
• Ślawska M., Formy dialogu w gatunkach prasowych, Wrocław 2014.
• Turlej E., Kopiuj, wklej, sprzedaj, „Press” 2016, nr 10, s. 65–67.
• Wiśniewska P., Wizerunek kobiety w mediach. Analiza porównawcza tematyki w prasie polskiej i niemieckiej u schyłku pierwszej dekady XXI wieku, Poznań 2014.
• Wojtak M., Gatunki prasowe, Lublin 2004.
• Wojtasik B., Doradca zawodu. Studium teoretyczne z zakresu poradoznawstwa, Wrocław 1993.
• Wolny-Zmorzyński K., Kaliszewski A., Snopek J., Furman W., Prasowe gatunki dziennikarskie, Warszawa 2014.
• Worsowicz M., Czym jest kicz prasowy? W kręgu polskich czasopism „true stories”, [w:] Kicz w języku i komunikacji, red. B. Kudra, E. Szkudlarek-Śmiechowicz, s.267–277.
• Worsowicz M., Rekomendacje i ich wpływ na charakterystykę gatunkową ogólnotematycznej prasy poradnikowej dla kobiet, [w:] Współczesne media. Gatunki w mediach. Prace dedykowane Profesor Marii Wojtak, t. 1: Zagadnienia teoretyczne. Gatunki w mediach drukowanych, red. I. Hofman, D. Kępa-Figura, Lublin 2017, s. 291–303.
• Zaworska-Nikoniuk D., Wzory kobiecości i męskości w polskiej prasie dla kobiet XXI wieku, Toruń 2008.
• Zierkiewicz E., Prasa jako medium edukacyjne. Kulturowe reprezentacje raka piersi w czasopismach kobiecych, Kraków 2013.
• Grudzień M., Męskość na półce z prasą poradnikową i w reklamie, http://masculinum.org/meskosc-na-polce-z-prasa-poradnikowa-i-w-reklamie/ [dostęp: 16.04.2018].
• http://www.bauer.pl/ [dostęp: 16.04.2018].
• http://www.burdamedia.pl/magazyny/magazyn/8/Dobre%20Rady [dostęp: 16.04.2018].
• Czechawska A., Stawiamy bańki, „Pani Domu” 2017, nr 3, s. 20.
• Nasza młodzieńcza miłość przetrwała życiowe zawieruchy, „Dobre Rady” 2017, nr 2, s. 42.
• Poradnik medyczny, „Naj” 2017, nr 1, s. 20–31.
• Stylista radzi, „Olivia” 2017, nr 2, s. 28.

Identifiers

DOI

10.18778/1505-9057.48.22