On not Yielding to Temptation

• Authors: Karolina Dobrosz-Michiewicz

Title variants

O uleganiu pokusie

• Languages of publication: EN

Abstracts

EN

The notion of yielding to temptation has already been studied by ethnographers, sociologists, and morality researchers. Yet the situation is different in the area of social psychology. My review of the literature in that scope indicated the existence of two dominant research perspectives used in studies on the situation of giving in to temptation: the perspective related to resocialisation psychology, which discusses the notion in terms of behaviour, and the perspective of the psychology of morality. The results of the research which indicated that in most cases people are ready to, e.g. yield to the temptation of easy gains, despite their declared appreciation of the legal and ethical norms prohibiting the misappropriation of other people’s property, formed the starting point for my study. What else if not the legal framework can prevent a person from giving in to temptation when it arises? What role does our personality play in that? The article presents the results of a study into the correlation between personality-based variables and a person’s yielding to temptation.

PL

Fenomen ulegania pokusie doczekał się wielu opracowań na gruncie badań etnograficznych, socjologicznych czy też nauki o moralności. Inaczej rzecz ta wygląda w przypadku rozważań prowadzonych na gruncie psychologii społecznej. Dokonany przeze mnie przegląd literatury w tym zakresie wskazuje na istnienie dwóch dominujących perspektyw badawczych, przyjmowanych w badaniach nad sytuacją ulegania pokusie: perspektywy właściwej psychologii resocjalizacyjnej, ujmującej zjawisko w kategoriach zachowań, oraz perspektywy psychologii moralności. Wyniki badań pokazujące, iż ludzie w większości przypadków skłonni są np. ulegać pokusom łatwych korzyści, mimo deklarowanego uznania dla norm prawnych i etycznych zakazujących zawłaszczania cudzego mienia, stały się punktem wyjścia rozważań autorki niniejszego artykułu. Co jeszcze, jeśli nie legalizm prawny, może być buforem powstrzymującym człowieka w sytuacji pokusy? Jaką rolę w tym zakresie odgrywa nasza osobowość? Artykuł prezentuje wyniki badań nad zależnością pomiędzy zmiennymi osobowościowymi a uleganiem pokusie przez człowieka.

Keywords

EN

personality; temptation; moral and legal legalism; social norms

PL

osobowość; pokusa; legalizm moralny i prawny; normy społeczne; osobowość; pokusa; legalizm moralny i prawny; normy społeczne

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica
• Year: 2019
• Volume: 54
• Issue: 3
• Pages: 209-222

Dates

published

2019-09-30

Contributors

author

Karolina Dobrosz-Michiewicz

• M.A.; University of Lodz, Faculty of Philology, Chair of Journalism and Social Communication

• https://orcid.org/0000-0002-9911-0650

References

• Aronson E., Wilson T.D., Akert R.M., Psychologia społeczna – serce i umysł, trans. A. Bezwinska, E. Hornowska, Zysk i S-ka, Poznań 2004.
• Brzozowski P., Drwal R., Kwestionariusz osobowości Eysencka. Polska adaptacja EPQ-R. Podręcznik, Pracownia Testów Psychologicznych, Warszawa 1995.
• Drwal R., Adaptacja kwestionariuszy osobowości. Wybrane zagadnienia i techniki, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1995.
• Hall C.S., Lindzey G., Teorie osobowości, trans. collective work, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1998.
• Kosewski M., Agresywni przestępcy, Wiedza Powszechna, Warszawa 1977.
• Kosewski M., Ludzie w sytuacji pokusy i upokorzenia, Wiedza Powszechna, Warszawa 1985.
• Kucharewicz J., Psychologiczna analiza procesów motywacyjnych przestępstw popełnianych przez nieletnich (na przykładzie przestępstw agresywnych i nieagresywnych), Katowice 2008, doctoral dissertation prepared at the University of Silesia, Faculty of Pedagogy and Psychology.
• Oleś P., Wprowadzenie do psychologii osobowości, Wydawnictwo Naukowe „Scholar”, Warszawa 2003.
• Pospiszyl K., Psychologiczna analiza wadliwych postaw społecznych młodzieży, PWN, Warszawa 1973.
• Pospiszyl K., Psychopatia. Istota, przyczyny i sposoby resocjalizacji antysocjalności, PWN, Warszawa 1985.
• Pospiszyl K., Żabczyńska E., Psychologia dziecka niedostosowanego społecznie, PWN, Warszawa 1980.
• Problemy psychologiczno-psychiatryczne w procesie karnym, J.M. Stanik (ed.), Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 1985.
• Psychologiczne i psychiatryczne opiniodawstwo sądowe w ramach nowych uregulowań prawnych, J.M. Stanik, Z. Majchrzyk (eds.), Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2001.
• Sosnowski T., “Lęk jako stan i jako cecha w ujęciu Charlesa D. Spielbergera”, Przegląd Psychologiczny 1997, vol. 20, no. 2, pp. 349–359.
• Sosnowski T., Wrześniewski K., “Polska adaptacja inwentarza STAI do badania stanu i cechy lęku”, Przegląd Psychologiczny 1983, vol. 26, no. 2, pp. 393–412.
• Stanik J.M., “Diagnozowanie niedostosowania społecznego i asocjalności”, [in:] Resocjalizacja. Teoria i praktyka pedagogiczna, J.M. Stanik, B. Urban (eds.), vol. 1, PWN, Warszawa 2007, pp. 168–203.
• Stanik J.M., “Warunki opiekuńczo-wychowawcze w rodzinie, radzenie sobie z wymaganiami szkolnymi a stopień ryzyka przestępczości nieletnich”, [in:] Przestępczość nieletnich. Aspekty psychospołeczne i prawne, J.M. Stanik, L. Woszczek (eds.), Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2005.
• Stanik J.M., “Wybrane koncepcje i wyniki badań kryminologicznych a perspektywy resocjalizacji”, [in:] Resocjalizacja. Teoria i praktyka pedagogiczna, J.M. Stanik, B. Urban, Warszawa 2007, pp. 116–136.
• Strelau J., Psychologia temperamentu, 2nd edition, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2002.
• Zaleski Z., Woźnicka A., “Uleganie pokusie czynu nielegalnego z perspektywy psychologicznej”, Prakseologia 2003, issue 143, pp. 331–349.

Identifiers

DOI

10.18778/1505-9057.54.12