From manuscript to first printed edition. On the early variants of the poem “Ranny” by Tadeusz Różewicz

• Authors: Marzena Woźniak-Łabieniec

Title variants

Od rękopisu do pierwodruku. O wczesnych wariantach wiersza “Ranny” Tadeusza Różewicza

• Languages of publication: EN

Abstracts

EN

Tadeusz Różewicz was a poet for whom works of literature, poetry in particular, were never finite entities. He often changed his poems in consecutive editions. This article discusses the poem Ranny, several versions of which have survived, and which was included in Różewicz’s first poetic collection entitled Niepokój (1947). The discussion applies to the initial four versions of the poem: its evolution starting with the manuscript kept in the archive of the writer’s brother (Stanisław Różewicz), through two typescripts kept in the Archive of the “Odrodzenie” journal, to the first printed edition from that journal. The changes introduced by the poet, who in his actions seems true to the principles of the avant-garde, striving to fulfil the principle proposed by Julian Przyboś, whom he considered a master: the least words, the most content.

PL

Tadeusz Różewicz był poetą, dla którego twórczość literacka, zwłaszcza poetycka traktowana była jak nie do końca zamknięty proces. Wielokrotnie zmieniał swe wiersze w kolejnych wydaniach. Tematem artykułu jest wiersz Ranny, którego zachowało się kilka wersji, a który wszedł do pierwszego tomu poetyckiego Niepokój (1947). Przedmiotem opisu są cztery pierwsze wersje wiersza – jego ewolucja, począwszy od rękopisu zachowanego w archiwum brata pisarza (Stanisława Różewicza), poprzez dwa maszynopisy zachowane w Archiwum czasopisma „Odrodzenie” po pierwodruk z tegoż pisma. Zmiany wprowadzane przez poetę, który w swych działaniach okazuje się wiernym uczniem awangardy, zmierzają do realizacji idei jego mistrza Juliana Przybosia: minimum słów, maksimum treści.

Keywords

EN

Tadeusz Różewicz – poetry; literary archive; manuscripts; Odrodzenie weekly

PL

Tadeusz Różewicz – poezja; archiwum literackie; rękopisy; tygodnik „Odrodzenie”; Tadeusz Różewicz – poezja; archiwum literackie; rękopisy; tygodnik „Odrodzenie”

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica
• Year: 2019
• Volume: 55
• Issue: 4
• Pages: 201-216

Dates

published

2019-12-31

Contributors

author

Marzena Woźniak-Łabieniec

• Ph.D. hab., Professor of University of Lodz, University of Lodz, Chair of Polish Literature of the 20th and 21st Century, ul. Pomorska 171/173, 90-236 Łódź

• https://orcid.org/0000-0003-3280-1411

References

• Drzewucki Janusz, “Opis wiersza ‘Opis wiersza’ Tadeusza Różewicza”, Twórczość 2016, issue 10, pp. 97–103.
• Jaworski Stanisław, Piszę, więc jestem. O procesie twórczym w literaturze, Universitas, Krakow 1993.
• Kruszewski Wojciech, “‘Niepokój’ Tadeusza Różewicza. Notatki do historii projektu artystycznego”, in: Ewangelia odrzuconego. Szkice w 90. Rocznicę urodzin Tadeusza Różewicza, J.M. Ruszar (ed.), Wydawnictwo Narodowe Centrum Kultury, Warszawa 2011, pp. 39–54.
• Kruszewski Wojciech, Rękopisy i formy, Wydawnictwo KUL, Lublin 2010.
• Natanson Jacek, Tygodnik Odrodzenie (1944–1950), PWN, Warsaw 1987.
• Przekraczanie granic. O twórczości Tadeusza Różewicza, Wojciech Browarny, Joanna Orska, Adam Poprawa (eds.), Universitas, Krakow 2007.
• Różewicz Tadeusz, Margines, ale…, Biuro Literackie, Wrocław 2010.
• Różewicz Tadeusz, Niepokój, Ossolineum, Wrocław 1980.
• Różewicz Tadeusz, Niepokój. Wybór wierszy, PIW, Warsaw 1963.
• Różewicz Tadeusz, “Tożsamość (wspomnienie o Karolu Kuryluku)”, in: Różewicz Tadeusz, Proza 2, Wydawnictwo Literackie, Krakow 1990, pp. 70–82.
• Skrendo Andrzej, “Nota edytorska”, in: T. Różewicz, Wybór poezji, BN, Wrocław 2016.
• Szymański Wiesław Paweł, „Odrodzenie” i „Twórczość” w Krakowie (1945–1950), Ossolineum, Wrocław 1981.
• Wbrew sobie. Rozmowy z Tadeuszem Różewiczem, Jan Stolarczyk (ed.), Biuro Literackie, Wrocław 2011.

Identifiers

DOI

10.18778/1505-9057.55.11