Linguistic and communication education at Polish lessons during the period of cultural change. Musings on the curriculum

• Authors: Jolanta Nocoń

Title variants

Edukacja językowo-komunikacyjna na lekcjach języka polskiego w czasach zmiany kulturowej. Rozważania o programie

• Languages of publication: EN

Abstracts

EN

The article discusses the challenges posed in the 21st century in terms of linguistic and communication education in terms of teaching Polish as the mother tongue. The author posited that socialisation cannot replace education, which is why one of the major goals of linguistic education in terms of the mother tongue is to satisfy the linguistic and communication needs of pupils resulting from the cultural transformations happening in the modern world. The new tasks which Polish teachers face include the development of the so-called new communicational competence, which enables communication in a world dominated by the media, including digital media, and to counter the process of lowering the standards of verbal communication, including verbal aggression and language primitivism.

PL

W artykule mowa jest o wyzwaniach, jakie stawia XXI wiek przed edukacją językowo-komunikacyjną w zakresie języka polskiego jako ojczystego. Autorka wyraża przekonanie, że socjalizacja nie może wyręczać edukacji, stąd jednym z najważniejszych celów kształcenia językowego w zakresie języka ojczystego staje się zaspokojenie potrzeb językowo-komunikacyjnych uczniów, wynikających z przeobrażeń kulturowych dokonujących się we współczesnych świecie. Nowe zadania, z którymi powinien zmierzyć się nauczyciel polonista, to rozwijanie tzw. nowej kompetencji komunikacyjnej, umożliwiającej komunikowanie się w świecie zdominowanym przez media, w tym media cyfrowe, oraz przeciwdziałanie procesowi obniżania się standardów werbalnego komunikowania się, w tym agresji werbalnej oraz prymitywizmowi języka.

Keywords

EN

cultural and communication context; linguistic socialisation; linguistic education

PL

kontekst kulturowy i komunikacyjny; socjalizacja językowa; kształcenie językowe; kontekst kulturowy i komunikacyjny; socjalizacja językowa; kształcenie językowe

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica
• Year: 2020
• Volume: 56
• Issue: 1
• Pages: 19-30

Dates

published

2020-03-31

Contributors

author

Jolanta Nocoń

• Ph.D. hab., University of Opole, Faculty of Philology, Institute of Linguistics, Chair of the Polish Language, pl. Kopernika 11, 45-040 Opole

• https://orcid.org/0000-0002-9709-1724

References

• Bralczyk Jerzy, Majkowska Grażyna, “Język mediów – perspektywa aksjologiczna”, in: Język w mediach masowych, Jerzy Bralczyk, Katarzyna Mosiołek-Kłosińska (eds.), Upowszechnianie Nauki – Oświata „UN-O”, Warsaw 2000, pp. 43–50.
• Dąbrowska Anna, “Zmiany obszarów podlegających tabu we współczesnej kulturze”, in: Język a Kultura, vol. 20, Tom jubileuszowy, Anna Dąbrowska (ed.), Wydawnictwo UWr, Wrocław 2008, pp. 173–196.
• Dąbrowska Anna, Nowakowska Alicja (eds.), Język a Kultura, vol. 17, Życzliwość i agresja w języku i kulturze, Wydawnictwo UWr, Wrocław 2005.
• Gajda Stanisław, “Nowe społeczności dyskursywne a edukacja komunikacyjna”, in: Zmiany w publicznych zwyczajach językowych, Jerzy Bralczyk, Katarzyna Mosiołek-Kłosińska (eds.), Upowszechnianie Nauki – Oświata „UN-O”, Warsaw 2001, pp. 7–13.
• Goban-Klas Tomasz, Cywilizacja medialna, WSiP, Warsaw 2005.
• Jasik Anna, “Wyzwiska, obelgi, pogróżki w gwarze uczniowskiej (próba typologii gatunkowej)”, in: Język a Kultura, vol. 17, Życzliwość i agresja w języku i kulturze, Anna Dąbrowska, Alicja Nowakowska (eds.), Wydawnictwo UWr, Wrocław 2005, pp. 259–271.
• Kowalski Sergiusz, “O sejmowej etykiecie”, in: Zmiany w publicznych zwyczajach językowych, Jerzy Bralczyk, Katarzyna Mosiołek Kłosińska (eds.), Rada Języka Polskiego przy Prezydium PAN, Warsaw 2001, pp. 85–91.
• Marcjanik Małgorzata, “Zmiany w etykiecie językowej ostatnich lat XX wieku”, in: Zmiany w publicznych zwyczajach językowych, Jerzy Bralczyk, Katarzyna Mosiołek-Kłosińska (eds.), Upowszechnianie Nauki – Oświata „UN-O”, Warsaw 2001, pp. 79–84.
• Mead Margaret, Kultura i tożsamość. Studium dystansu międzypokoleniowego, trans. J. Hołówka, Wydawnictwo Naukowe PWN , Warsaw 2000.
• Ożóg Kazimierz, “Współczesne problemy kształcenia humanistycznego – czy zmierzch kultury pisma?”, in: Kształcenie językowe w dobie kultury masowej polisensorycznej, Urszula Kopeć, Zbigniew Sibigi (eds.), Wydawnictwo URz, Rzeszów, pp. 11–26.
• Puzynina Jadwiga, Słowo – wartość – kultura, Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin 1997.
• Rzeszutek Małgorzata, “Agresja w świadomości młodzieży”, in: Język a Kultura, vol. 17, Życzliwość i agresja w języku i kulturze, Anna Dąbrowska, Alicja Nowakowska (eds.), Wydawnictwo UWr, Wrocław 2005, pp. 237–242.
• Satkiewicz Halina, “Językowe przejawy agresji w mediach”, in: Język w mediach masowych, Jerzy Bralczyk, Katarzyna Mosiołek-Kłosińska (eds.), Upowszechnianie Nauki – Oświata „UN-O”, Warsaw 2000, pp. 28–33.
• Skudrzyk Aldona, Czy zmierzch kultury pisma? O synestezji i analfabetyzmie funkcjonalnym, Wydawnictwo UŚ, Katowice 2005.
• Smereka Tomasz, “Agresja i życzliwość w zachowaniach komunikacyjnych”, in: Język a Kultura, vol. 17, Życzliwość i agresja w języku i kulturze, Anna Dąbrowska, Alicja Nowakowska (eds.), Wydawnictwo UWr, Wrocław 2005, pp. 69–79.
• Warchala Jacek, Skudrzyk Aldona, Kultura piśmienności młodego pokolenia, Oficyna Wydawnicza WW , Katowice 2010.
• Wilk Eugeniusz, Nawigacje słowa. Strategie werbalne w przekazach audiowizualnych, Rabid, Krakow 2000.
• Zgółkowa Halina and Zgółka Tadeusz, “Polszczyzna mediów w komunikacji codziennej – ślady i naśladownictwo”, in: Język w mediach masowych, Jerzy Bralczyk, Katarzyna Mosiołek-Kłosińska (eds.), Upowszechnianie Nauki – Oświata „UN-O”, Warsaw 2000, pp. 51–59.
• Żydek-Bednarczuk Urszula, “Dyskurs medialny”, in: Przewodnik po stylistyce polskiej. Style współczesnej polszczyzny, Ewa Malinowska, Jolanta Nocoń, Urszula Żydek-Bednarczuk (eds.), Universitas, Krakow 2013, pp. 179–197.
• Żydek-Bednarczuk Urszula, “Nowe aspekty kompetencji komunikacyjnej”, in: W trosce o dobrą edukację, Anna Janus-Sitarz (ed.), Universitas, Krakow 2009, pp. 51–62.

Identifiers

DOI

10.18778/1505-9057.56.02