Zarządzanie głosem w perspektywie edukacyjnej

• Authors: Anna Tabisz

Title variants

Zarządzanie głosem w perspektywie edukacyjnej

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł dotyczy umiejętności zarządzania głosem przez uczniów kończących szkołę średnią i składa się z trzech części. W pierwszej przedstawiam wyniki analiz wypowiedzi przeprowadzonych pod kątem wybranych elementów paralingwalnych mających wpływ na efektywność wypowiedzi (natężenie głosu, ton, tempo mówienia oraz pauzę i frazowanie). W drugiej części przyglądam się treściom kolejnych podstaw programowych (1999, 2002, 2009, 2017) poświęconym zagadnieniom związanych z kształceniem kodu parawerbalnego. W tej części interesuje mnie zwłaszcza przełożenie zapisów programowych na zawartość najnowszych podręczników do nauczania języka polskiego. W ostatniej części artykułu – mającej charakter podsumowania – szukam odpowiedzi na pytanie, dlaczego tak wielu uczniów nie potrafi właściwie zarządzać swoim głosem.

EN

The article focuses on the voice management skills in secondary school graduates. It consists of three parts. Part one is a presentation of the results of analyses of statements with respect to selected paralingual elements influencing the effectiveness of a statement (such as voice intensity, tone, speaking tempo, pausing and phrasing). Part two is an analysis of the core curricula (of 1999, 2002, 2009, 2017) related to the aspects of developing the paraverbal code. Emphasis is put in this part on how the content of the core curricula is incorporated in the latest Polish language teaching handbooks. In the final part of the article – a summary – I attempt to find an answer to the following question: why are so many pupils not able to properly manage their voice?

Keywords

PL

głos; zarządzanie głosem; kod parawerbalny; edukacja; głos; zarządzanie głosem; kod parawerbalny; edukacja

EN

voice; voice management; paraverbal code; education

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica
• Year: 2020
• Volume: 56
• Issue: 1
• Pages: 71-87

Dates

published

2020-03-31

Contributors

author

Anna Tabisz

• Doktor, Uniwersytet Opolski, Wydział Filologiczny, Instytut Językoznawstwa, Katedra Języka Polskiego, pl. Kopernika 11, 45-040 Opole

• https://orcid.org/0000-0003-1714-7052

References

• Aitchison Jean, Ssak, który mówi. Wstęp do psycholingwistyki, przekł. Maria Czarnecka, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1991.
• Apple William, Streeter Lynn A., Krauss Robert M., Effects of Pitch and Speech Rate on Personal Attributions, „Journal of Personality and Social Psychology” 1979, t. 37, nr 5, s. 715–727, http://www.communicationcache.com/up-loads/1/0/8/8/10887248/effects_of_pitch_and_speech_rate_on_personal_attributions.pdf (dostęp 10.07.2017).
• Apps Judy, Głos perswazji. Jak mówić, aby inni nas słuchali, przekł. Leszek Śliwa, Wydawnictwo Laurum, Warszawa 2011.
• Arystoteles, Retoryka. Retoryka dla Aleksandra. Poetyka, przekł. Henryk Podbielski, Wydawnictwo Naukowe PWN , Warszawa 2004.
• Barłowska Maria, Budzyńska-Daca Agnieszka, Załęska Maria i in., Ćwiczenia z retoryki, Wydawnictwo Naukowe PWN , Warszawa 2012.
• Kaczmarek Bożydar, Misterne gry w komunikację, wyd. 2, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2009.
• Klimowicz Anna, Derlukiewicz Marlena, NOWE Słowa na start! Podręcznik do języka polskiego dla klasy czwartej szkoły podstawowej, Nowa Era, Warszawa 2017.
• Komorowska Hanna, Ćwiczenia komunikacyjne w nauce języka obcego, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1988.
• Korolko Mirosław, Sztuka retoryki. Przewodnik encyklopedyczny, wyd. 2, Wiedza Powszechna, Warszawa 1998.
• Kościerzyńska Joanna, Chmiel Małgorzata, Szulc Maciej, Gorzałczyńska-Mróz Agnieszka, NOWE Słowa na start! Podręcznik do języka polskiego dla klasy siódmej szkoły podstawowej, Nowa Era, Warszawa 2017.
• Kram Jerzy, Zarys kultury żywego słowa, wyd. 3 popr., Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1981.
• Kurcz Ida, Psychologia języka i komunikacji, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2000.
• Lubaś Władysław, Urbańczyk Stanisław, Podręczny słownik wymowy polskiej, wyd. 2 rozsz., Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego, Kraków 1994.
• Marcjanik Małgorzata, Grzeczność w komunikacji językowej, Wydawnictwo Naukowe PWN , Warszawa 2007.
• Morreale Sherwyn P., Spitzberg Brian H., Barge J. Kevin, Komunikacja niewerbalna, w: Morreale Sherwyn P., Spitzberg Brian H., Barge J. Kevin, Komunikacja między ludźmi. Motywacja, wiedza i umiejętności, przekł. Paweł Izdebski, Aleksandra Jaworska, Dorota Kobylińska, Wydawnictwo Naukowe PWN , Warszawa 2007.
• Nagajowa Maria, Kształcenie języka ucznia w szkole podstawowej, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1985.
• Podracki Jerzy, Jak oceniać ustną wypowiedź maturalną, czyli o normie językowej w „szkolnym” języku mówionym, „Polonistyka” 2013, nr 10, s. 14–18.
• Podstawa programowa nauczania języka polskiego w liceum ogólnokształcącym, liceum profilowanym i technikum (kształcenie w zakresie podstawowym), https://men.gov.pl (dostęp 10.08.2017)
• Porayski-Pomsta Józef, Kultura języka, w: Nauka o języku dla polonistów, wyd. 2 zm. i rozsz., red. Stanisław Dubisz, Książka i Wiedza, Warszawa 1996.
• Rypel Agnieszka, Wychowanie językowe, czyli jak scalić rozproszoną świadomość językową, w: Język a Edukacja 3: Świadomość językowa, red. Jolanta Nocoń, Anna Tabisz, Wydawnictwo UO, Opole 2014, s. 53–65.
• Sikorski Wiesław, Gesty zamiast słów: psychologia i trening komunikacji niewerbalnej, Impuls, Kraków 2005.
• Śniatkowski Sławomir, Milczenie i pauza w gramatyce nadawcy i odbiorcy. Ujęcie lingwoedukacyjne, Wydawnictwo Naukowe Akademii Pedagogicznej, Kraków 2002.
• Tabisz Anna, Czy szkoła uczy mówienia? O ustnych wypowiedziach maturzystów, „Polonistyka. Innowacje” 2015, nr 1, s. 54–69, http://pressto.amu.edu.pl (dostęp 10.08.2017)
• Tabisz Anna, Czy zmierzch kultury mówienia? – o wybranych cechach ustnych wypowiedzi maturzystów, w: Istnieć w kulturze, istnieć w kulturach: między teorią a praktyką edukacyjną, red. Agnieszka Rypel i Danuta Jastrzębska-Golonka, Wydawnictwo UKW , Bydgoszcz 2018.
• Tabisz Anna, Siedem grzechów głównych przeciwko rozwijaniu sprawności mówienia w szkole, w: W krajobraz literacko kulturowy i językowy wpisane...: Księga jubileuszowa dedykowana profesor Bernadecie Niesporek-Szamburskiej w czterdziestolecie pracy naukowej i dydaktycznej, red. Anna Guzy, Danuta Krzyżyk, Magdalena Ochwat, Małgorzata Wójcik Dudek, Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, nr 3668, Wydawnictwo UŚ, Katowice 2018, s. 285–297.
• Wasilewski Jacek, Skibiński Adam, Prowadzeni słowami. Retoryka motywacji w komunikacji publicznej, Difin, Warszawa 2008.

Identifiers

DOI

10.18778/1505-9057.56.05