Different faces of old age as perceived by the students of Polish studies

• Authors: Małgorzata Gajak-Toczek

Title variants

Różne oblicza starości w refleksji studentów polonistyki

• Languages of publication: EN

Abstracts

EN

The aim of the article Different faces of old age as perceived by the students of Polish studies is to present how old teachers perceive old age. The exemplification material consists of three texts: Winter tale. An essay on the old age of Ryszard Przybylski, “The Old Man’s Route”. An attempt at old age politics by Tadeusz Sławek and Lala Jacek Dehnel. Hermeneutical reading allowed for the creation of several images of autumn of life: a painful, marked by suffering attempts to overcome and suffering in a creative act; old age as a possibility of a deeper look at the spiritual dimension of human existence and old age reconciled with the laws of transiting the events immersed in the act of memorization.

PL

Celem artykułu Różne oblicza starości w refleksji studentów polonistyki jest przedstawienie sposobu postrzegania starości przez przyszłych nauczycieli. Materiał egzemplifikacyjny stanowią trzy teksty: Baśń zimowa. Esej o starości Ryszarda Przybylskiego, „Trakt starego człowieka”. Próba polityki starości Tadeusza Sławka oraz Lala Jacka Dehnela. Hermeneutyczne czytanie pozwoliło na stworzenie kilku obrazów jesieni życia: bolesnej, naznaczonej cierpieniem próby przezwyciężenia i cierpienia w akcie twórczym; starości jako możliwości pogłębionego spojrzenia na duchowy wymiar ludzkiej egzystencji oraz starości pogodzonej z prawami przemijania zanurzonej w akcie memoracji danych wydarzeń.

Keywords

EN

senility; education of the aging; philosophy of aging; contemporary literature

PL

starość; edukacja ku starości; filozofia starości; literatura współczesna; starość; edukacja ku starości; filozofia starości; literatura współczesna

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica
• Year: 2020
• Volume: 56
• Issue: 1
• Pages: 231-252

Dates

published

2020-03-31

Contributors

author

Małgorzata Gajak-Toczek

• Ph.D., professor, University of Lodz, Faculty of Philology, Institute of Polish Philology and Speech-Language Pathology, Department of Contemporary Polish Language, ul. Pomorska 171/173, 90-236 Łódź

• https://orcid.org/0000-0002-9774-887X

References

• Barber Benjamin R., Skonsumowani. Jak rynek psuje dzieci, infantylizuje dorosłych i połyka obywateli, trans. Hanna Jankowska, Warszawskie Wydawnictwo Literackie Muza, Warsaw 2008.
• Beauvoir Simone de, Starość, 1970, trans. Zofia Styszyńska, Wydawnictwo Czarna Owca, Warsaw 2011.
• Białostocki Jan, Płeć śmierci, trans. Jolanta Białostocka, 2nd edition, Wydawnictwo słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2007.
• Bocheński Jacek, Stan po zapaści, Niezależna Oficyna Wydawnicza, Warsaw 1987.
• Bois Jean-Pierre, Historia starości. Od Montaigne’a do pierwszych emerytur, trans. Katarzyna Marczewska, vol. 2, Wydawnictwo “Marabut”, Warsaw 1996.
• Bonowicz Wojciech, “Cierpienie zawsze niszczy”, Tygodnik Powszechny 2014, issue 37, www.tygodnikpowszechny.pl/cierpienie-zawsze-niszczy-24077 [accessed on: 8.09.2014].
• Brandys Kazimierz, Przygody Robinsona, Wydawnictwo “Iskry”, Warsaw 1999.
• Budrewicz Zofia, “Odbiorca szkolnej lektury jako podmiot doświadczający”, in: Doświadczenie lektury. Między krytyką literacką a dydaktyką literatury, Krzysztof Biedrzycki, Anna Janus-Sitarz (eds.), Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas, Krakow 2012, pp. 63–73.
• Chauchard Paul and Jacqeline, Starzeć się we dwoje, trans. Barbara Durbajło, Instytut Wydawniczy “PAX”, Warsaw 1977.
• Czabanowska-Wróbel Anna, “Winterreise”, Teksty Drugie 1998, issue 5 [53], pp. 151–157.
• Czyżak Agnieszka, Na starość. Szkice o literaturze przełomu tysiącleci, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, Poznań 2011.
• Dehnel Jacek, Lala, Wydawnictwo W.A.B., Warsaw 2006.
• Dojrzewanie do pełni życia. Starość w literaturze polskiej i obcej, Stefan Kruk, Elżbieta Flis-Czerniak (eds.), Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 2006.
• Doświadczenie lektury. Między krytyką literacką a dydaktyką literatury, Krzysztof Biedrzycki, Anna Janus-Sitarz (eds.), Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas, Krakow 2012.
• Dziemidok Bohdan, “Aksjologiczne aspekty starości: czy starość może być piękna, dobra i szczęśliwa?”, in: Starość darem, zadaniem i wyzwaniem. Wybór materiałów konferencyjnych, Adam Alfred Zych (ed.), Wydawnictwo “Progres”, Sosnowiec–Dąbrowa Górnicza 2014, pp. 253–281.
• Edukacja do i w starości. Wybrane konteksty, problemy, uwarunkowania, Maria Kuchcińska (ed.), Wydawnictwo Kujawsko-Pomorskiej Szkoły Wyższej, Bydgoszcz 2008.
• Egzystencjalne doświadczenie starości w literaturze, Adrian Gleń, Irena Jokiel, Marek Szladowski (eds.), Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, Opole 2008.
• Gajak-Toczek Małgorzata, “A Few Reflections on Life-passing on the Basis of Works by Tadeusz Różewicz and Czesław Miłosz”, Man and the Word 2013, vol. 15, issue 2, pp. 76–82; also available at: http://www.ceeol.com/aspx/issuedetails.aspx?issueid=441b032e-7c72-454d-ad90-bcd4caef84ce&articleId=01dc7981-ffb0-4752-bd3c-c8f9e6b848a5.
• Gajak-Toczek Małgorzata, “(Nie)trudne rozmowy o starości ze studentami polonistyki”, in: Edukacja polonistyczna jako wyzwanie. Powszechność i elitarność polonistyki, vol. 1, Ewa Jaskółowa, Danuta Krzyżyk, Bernardetta Niesporek-Szamburska, Małgorzata Wójcik-Dudek (eds.), Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2016, pp. 195–211.
• Gajak-Toczek Małgorzata, “‘Wiersze ostatnie’ Czesława Miłosza liryczną pieśnią o ludzkich sposobach doświadczania świata”, Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia ad Didacticam Litterarum Polonarum et Linguae Polonae Pertinentia IV 2013, vol. 140, pp. 224–245.
• Gajak-Toczek Małgorzata, Gala-Milczarek Beata, “Człowiek stary w mediach – stereotyp a obraz postulowany”, in: (Nowe) media. Implikacje kulturowe, językowe i edukacyjne, Małgorzata Karwatowska, Beata Jarosz (eds.), Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 2015, pp. 51–61.
• Gajak-Toczek Małgorzata, Gala-Milczarek Beata, “Edukacja ku starości w kręgu kinematografii polskiej (na wybranych przykładach)”, in: Edukacja polonistyczna. Metamorfozy kontekstów i metod, Małgorzata Karwatowska, Leszek Tymiakin (eds.), Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 2017, pp. 283–298.
• Hobot Joanna, “Poetyckie zapisy doświadczenia starości wobec wyzwań świata ponowoczesnego i polonistycznej edukacji”, in: Edukacja polonistyczna wobec trudnej współczesności, A. Janus-Sitarz (ed.), Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas, Krakow 2010, pp. 104–135.
• Jay Martin, Pieśni doświadczenia. Nowoczesne amerykańskie i europejskie wariacje na uniwersalny temat, trans. Agnieszka Rejniak-Majewska, Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas, Krakow 2008.
• Klimko-Dobrzaniecki Hubert, Dom Róży, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2006.
• Kochan Izabela, “Obraz starości w percepcji uczniów liceów ogólnokształcących kreowany przez treści programowe nauczania języka polskiego”, Studia z Teorii Wychowania 2015, vol. VI, issue 1 (10), pp. 135–159.
• Legeżyńska Anna, “Baśń z okrutnym zakończeniem”, Polonistyka 1998, issue 10, pp. 691–693.
• Leszczyńska-Rejchert Anna, Człowiek starszy i jego wspomaganie – w stronę pedagogiki starości, Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, Olsztyn 2005.
• Literackie reprezentacje doświadczenia, Włodzimierz Bolecki, Ewa Nawrocka (eds.), Fundacja “Centrum Międzynarodowych Badań Polonistycznych”, Instytut Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk, Wydawnictwo, Warsaw 2007.
• Mead Margaret, Kultura i tożsamość. Studium dystansu międzypokoleniowego, trans. Jacek Hołówka, 2nd edition, Wydawnictwo Naukowe PWN , Warsaw 2000.
• Mikoś Elżbieta, Lekcje empatii. Czytanie poezji dwudziestowiecznej w liceum. Literatura – psychologia – dydaktyka, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego, Krakow 2009.
• Nowacki Dariusz, “‘Lala’, Jacek Dehnel, WAB Warszawa”, Gazeta Wyborcza dated 23 October 2006, http://wyborcza.pl/1,75517,3699387,lala-dehnel-jacek.html?disableredirects=true, [accessed on: 1.09.2017].
• Nowoczesność jako doświadczenie, Ryszard Nycz, Anna Zeidler-Janiszewska (eds.), Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas, Krakow 2006.
• Nowoczesność jako doświadczenie. Analizy kulturoznawcze, Anna Zeidler-Janiszewska, Ryszard Nycz, Barbara Giza (eds.), Wydawnictwo Szkoły Wyższej Psychologii Społecznej “Academica”, Warsaw 2008.
• Nowoczesność jako doświadczenie. Dyscypliny, paradygmaty, dyskursy, Anna Zeidler-Janiszewska, Ryszard Nycz (eds.), Wydawnictwo Szkoły Wyższej Psychologii Społecznej “Academica”, Warsaw 2008.
• Nycz Ryszard, “O nowoczesności jako doświadczeniu. Uwagi na wstępie”, in: Nowoczesność jako doświadczenie, Ryszard Nycz, Anna Zeidler-Janiszewska (eds.), Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas, Krakow 2006, pp. 7–17.
• Ochonczenko Helena, “Starość w opinii młodzieży szkół średnich” in: Zdrowie człowieka i jego edukacja gerontologiczna, Maria Kuchcińska (ed.), Wydawnictwo Akademii Bydgoskiej im. Kazimierza Wielkiego, Bydgoszcz 2004, pp. 125–133.
• Ponikło Tomasz, Józef Tischner, Myślenie według miłości. Ostatnie słowa, Wydawnictwo WAM, Krakow 2013.
• Przybylski Ryszard, Baśń zimowa. Esej o starości, Wydawnictwo Sic!, Warsaw 1998.
• Ratuszna Hanna, “Opowieść w kolorze sepii”, Twórczość 2007, issue 1, pp. 110–112.
• Rembowski Józef, Psychologiczne problemy starzenia się człowieka, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warsaw–Poznań 1984.
• Rosiński Cezary, Ocalić starość. Literackie obrazy starości w polskiej literaturze najnowszej, Wydawnictwo E-naukowiec, Lublin 2015.
• Rudzka Zyta, Ślicznotka doktora Josefa, Jacek Santorski & Co Agencja Wydawnicza: Wydawnictwo Inanna, Warsaw 2006.
• Skarga Barbara, Kwintet metafizyczny, Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas, Krakow 2005.
• Sławek Tadeusz, “Trakt starego człowieka. Próba polityki starości”, in: Egzystencjalne doświadczenie starości w literaturze, Adrian Gleń, Irena Jokiel, Marek Szladowski (eds.), Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, Opole 2008, pp. 15–31.
• Starość. Wybór materiałów z VII konferencji Pracowników i studentów Instytutu Nauk o literaturze polskiej, Aleksander Nawarecki, Adam Dziadek (eds.), Górnośląska Macierz Kultury, Katowice 1995.
• Starzenie się a satysfakcja z życia, Stanisława Steuden, Mieczysław Marczuk (eds.), Wydawnictwo Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Lublin 2006.
• Szabała Henryk, “Etiuda o starości”, in: Wobec świata wartości. Księga pamiątkowa w 45-lecie pracy Profesora Bohdana Dziemidoka, Henryk Szabała, W. Pepliński (eds.), Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2001, p. 236–245.
• Szarota Zofia, Gerontologia społeczna i oświatowa. Zarys problematyki, Wydawnictwo Naukowe Akademii Pedagogicznej, Krakow 2004.
• Szpakowska Małgorzata, Chcieć i mieć. Samowiedza obyczajowa w Polsce czasu przemian, Wydawnictwo W.A.B, Warsaw 2003.
• Tischner Józef, Myślenie według wartości, 2nd edition, Społeczny Instytut Wydawniczy Znak, Krakow 2011.
• Wallis Mieczysław, Późna twórczość wielkich artystów, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warsaw 1975.
• Wieczorek Krzysztof, “Dobry Filozof – to Stary Filozof, czyli o sztuce savoir-viellir” in: Starość raz jeszcze… (szkice), Józef Olejniczak, Stanisław Zając (eds.), Agencja Artystyczna PARA, Katowice 2007, pp. 25–37.
• Wojciechowska Ludwika, “Człowiek stary w percepcji młodzieży”, in: Z zagadnień psychologii rozwoju człowieka, Elżbieta Rydz, Dagmara Musiał (eds.), vol. 1, Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II , Lublin 2007, pp. 171–183.
• Wójcik Tomasz, Późna twórczości wielkich poetów. Dramat formy, Elipsa. Dom Wydawniczy i Handlowy. Włodzimierz Ulicki, Warsaw 2005.
• “Wychowała mnie Szeherezada.” An interview with Jacek Dehnel by Katarzyna Janowska, Polityka 2007, issue 4 (2589), pp. 58–60.
• Zaworska Helena, “Pieśń myślącego badyla”, Gazeta Wyborcza 1998, issue 74, pp. 24–25.
• Zięba-Kołodziej Beata, “Starość – refleksjei oczekiwania ludzi młodych”, in: Pedagogika społeczna wobec problemów współczesnej młodzieży. Polska pedagogika społeczna na początku XXI wieku, Bożena Chrostowska, Ewa Kantowicz, Cezary Kurkowski (eds.), Wydawnictwo Edukacyjne “Akapit”, Toruń 2010, pp. 65–77.
• Życie w starości, Beata Bugajska (ed.), Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Handlowe Zapol, Dmochowski, Sobczyk, Szczecin 2007.

Identifiers

DOI

10.18778/1505-9057.56.12