The style of independent periodicals in 1979–1980 in the face of the dominant ideological discourse

• Authors: Dorota Suska

Title variants

Styl niezależnej publicystyki prasowej z lat 1979–1980 wobec ideologicznego dyskursu dominującego

• Languages of publication: EN

Abstracts

EN

The goal of the article is to offer a style-focussed description of samizdat press articles from the late-1970s, which were the textual manifestation of the independent discourse at that time. The author analysed representative microstyles and conducted a functional interpretation of identified stylistic devices and phenomena, considering how they were related to the official model of public communication. The discussed texts were stylistically diverse, which was a byproduct which came from structural and genre adaptations, and mainly play on language (lexical, textual, and intertextual). On the one hand, one can note an expansion of the array of stylistic devices (from various registers and styles) and, on the other, an inclusion into that array of the elements of newspeak in those contexts which indicated its manipulative nature.

PL

Celem artykułu jest stylistyczny opis publicystyki drugiego obiegu z końca lat siedemdziesiątych, która była tekstową emanacją ówczesnego dyskursu niezależnego. Autorka przeprowadza analizę reprezentatywnych mikrostylów, dokonuje funkcjonalnej interpretacji rozpoznanych środków i zjawisk stylistycznych z uwzględnieniem ich relacji do oficjalnego wzorca komunikacji publicznej. Omawiane teksty publicystyczne cechuje stylowa heterogeniczność, która jest pochodną adaptacji konstrukcyjnych, gatunkowych, ale przede wszystkim gier językowych (leksykalnych, tekstowych, intertekstualnych). Zauważa się z jednej strony rozszerzanie repertuaru środków stylistycznych (z różnych rejestrów, stylów), z drugiej – włączanie do tego repertuaru elementów nowomowy w kontekstach, które ukazywały jej manipulacyjny charakter.

Keywords

EN

ideological discourse; independent press; journalistic articles; newspeak; style

PL

dyskurs ideologiczny; prasa drugiego obiegu; publicystyka; nowomowa; styl; dyskurs ideologiczny; prasa drugiego obiegu; publicystyka; nowomowa; styl

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica
• Year: 2020
• Volume: 58
• Issue: 3
• Pages: 459-476

Dates

published

2020-09-30

Contributors

author

Dorota Suska

• Ph.D. hab., Professor of Jan Dlugosz University in Czestochowa, Jan Dlugosz University in Czestochowa, Institute of Polish Studies

• https://orcid.org/0000-0001-9978-5116

References

• Opozycja małopolska w dokumentach 1976–1980, selection and edition A. Roliński, Fundacja CDCN – Księgarnia Akademicka, Krakow 2003: − [signed: T-cz], “Najweselszy barak”, Indeks 1979, pp. 297–295.
• Opozycja małopolska w dokumentach 1976–1980, selection and edition A. Roliński, Fundacja CDCN – Księgarnia Akademicka, Krakow 2003: − [unsigned], “Lenin bombed”, Merkuriusz Krakowski i Światowy 1979, issue 4, pp. 324–325.
• Opozycja małopolska w dokumentach 1976–1980, selection and edition A. Roliński, Fundacja CDCN – Księgarnia Akademicka, Krakow 2003: − Jan Franczyk [pseudonym: Stanisław Hortamen], “Wkładasz kopertę – wyskakuje królik, czyli Wyborcze Hokus-Pokus”, Krzyż Nowohucki 1980, issue 26, pp. 485–486.
• Opozycja małopolska w dokumentach 1976–1980, selection and edition A. Roliński, Fundacja CDCN – Księgarnia Akademicka, Krakow 2003: − Jan Środoń [pseudonym: Borowik], “Okólnik 13/PO czyli o zasadach podziału łupów”, Merkuriusz Krakowski i Światowy 1979, issue 6, pp. 468–470.
• Opozycja małopolska w dokumentach 1976–1980, selection and edition A. Roliński, Fundacja CDCN – Księgarnia Akademicka, Krakow 2003: − [no author credited], “Niedziela czynu partyjnego”, Wiadomości Tarnowskie 1979, issue 1, pp. 395–396.
• Balcerzan Edward, “W stronę genologii multimedialnej”, [in:] Genologia dzisiaj. Praca zbiorowa, eds. W. Bolecki, I. Opacki, Instytut Badań Literackich, Warsaw 2000, pp. 86–101.
• Bobrowska Ewa, “Wspólnota dyskursywna i wyobrażona w analizie dyskursów publicznych”, Media i Społeczeństwo 2013, issue 3, pp. 16–18.
• Bralczyk Jerzy, O języku polskiej propagandy politycznej lat siedemdziesiątych, Wydawnictwo Trio, Warsaw 2007.
• Encyklopedia Solidarności, http://www.encysol.pl/wiki/Strona_g%C5%82%C3%B3wna [accessed on: 6.03.2018].
• Głowiński Michał, Nowomowa po polsku, PEN, Warsaw 1991.
• http://www.encysol.pl/wiki/Skorowidz_prasy [accessed on: 6.03.2018].
• Kamińska-Szmaj Irena, “U źródeł politycznego dyskursu dominującego w czasach PRL”, [in:] Dyskurs i jego odmiany, eds. B. Witosz, K. Sujkowska-Sobisz, E. Ficek, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2016, pp. 121–131.
• Kępa-Figura Danuta, “Performatywność w komunikacji medialnej”, [in:] Performatywne wymiary kultury, eds. K. Skowronek, K. Leszczyńska, Wydawnictwo Libron – Filip Lohner, Krakow 2012, pp. 243–255.
• Skowronek Katarzyna, Rutkowski Mariusz, Media i nazwy. Z zagadnień onomastyki medialnej, Wydawnictwo Lexis, Krakow 2004.
• Suska Dorota, “Dyskurs wokół śmierci Stanisława Pyjasa (językowe strategie zarządzania kryzysem w prasie krakowskiej”, Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica 2017, issue 3(41), pp. 115–132, https://doi.org/10.18778/1505-9057.41.09
• Witosz Bożena, “Czy potrzebne nam typologie dyskursów?”, [in:] Dyskurs i jego odmiany, eds. B. Witosz, K. Sujkowska-Sobisz, E. Ficek, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2016, pp. 22–30.
• Witosz Bożena, “O potrzebie perspektywy multimedialnej w badaniach stylistycznych”, [in:] Język w mediach. Antologia, eds. M. Kita, I. Loewe, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2012, pp. 51–61.
• Wojtak Maria, “O dyskursie religijnym, jego osobliwościach i przeobrażeniach”, [in:] Dyskurs i jego odmiany, eds. B. Witosz, K. Sujkowska-Sobisz, E. Ficek, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2016, pp. 71–85.
• Wojtak Maria, “O relacjach dyskursu, stylu, gatunku i tekstu”, Tekst i dyskurs – Text und Diskurs 4, pp. 68–71, http://tekst-dyskurs.eu/images/pdf/zeszyt_4/Wojtak.pdf [accessed on: 6.03.2018].

Identifiers

DOI

10.18778/1505-9057.58.24