Emmanuel Lévinas. Praise of atheism

• Authors: Jan Słomka

Title variants

Emmanuela Lévinasa pochwała ateizmu

• Languages of publication: EN

Abstracts

EN

Lévinas presents atheism as the original good condition of the soul before acknowledging or rejecting God. Such description is closely linked to the notion of separation. Man is a created being, but a separated one, self-contained, though not absolute. Even if not causa sui, he may exist on his own. The description is radically different from that by Augustine, who refers to creation as the participation of man in God. Similarly, there is an almost literal contradiction between the statement by Lévinas and the words of Tertullian, claiming that the soul is Christian by nature. A comparison of Levinas’ text with the theology of Karl Rahner also points to significant differences. Rahner presents the awareness of God as a transcendental, unthematic experience. Lévinas also states that the awareness of God is unthematic, however, he does not share Rahner’s description of the experience of God as the primary transcendental experience. According to Lévinas, God comes from outside through the face of the Other. Levinas’ analyses seem highly interesting for fundamental theology and the theology of spirituality.

PL

Lévinas przedstawia ateizm jako pierwotny, dobry stan duszy, przed przyjęciem lub odrzuceniem Boga. Taki opis ściśle związany jest z pojęciem separacji. Człowiek jest bytem stworzonym, ale odseparowanym, a więc samodzielnym, choć nie absolutnym. Pomimo że nie jest causa sui, może istnieć osobno. Taki opis jest radykalnie różny od opisu Augustyna, który pisze o stworzeniu jako uczestnictwie człowieka w Bogu. Podobnie, niemal literalna sprzeczność jest widoczna między twierdzeniem Lévinasa a słowami Tertuliana o duszy z natury chrześcijańskiej. Ważne różnice pokazuje też zestawienie tekstu Lévinasa z teologią K. Rahnera. Rahner przedstawia poznanie Boga jako doświadczenie transcendentalne, atematyczne. Lévinas również pisze, że poznanie Boga jest atematyczne, ale nie podziela Rahnerowego opisu doświadczenia Boga jako pierwotnego doświadczenia transcendentalnego. Według Lévinasa Bóg przychodzi z zewnątrz, przez twarz Innego. Analizy Levinasa są interesujące przede wszystkim dla teologii fundamentalnej i duchowości.

Keywords

EN

Lévinas; atheism; Augustine; Rahner; Tertullian

PL

Lévinas; ateizm; Augustyn; Rahner; Tertulian; Lévinas; ateizm; Augustyn; Rahner; Tertulian

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica
• Year: 2020
• Volume: 59
• Issue: 4
• Pages: 129-146

Dates

published

2020-12-30

Contributors

author

Jan Słomka

• Prof. dr hab., University of Silesia in Katowice, Faculty of Theology, Bankowa 12, 40-007 Katowice

• https://orcid.org/0000-0002-1404-5109

References

• Ante-Nicene Fathers vol. I, Against Heresies: Book IV by Irenaeus, trans. by Philip Schaff et al., https://en.wikisource.org/wiki/Ante-Nicene_Fathers/Volume_I/IRENAEUS/Against_Heresies:_Book_IV/Chapter_XX (access 2.11.2020).
• Augustine, The Confessions, trans. by Edward B. Pussey, https://faculty.georgetown.edu/jod/Englishconfessions.html (access 2.11.2020).
• Augustine, The Soliloquies, trans. by Rose E. Cleveland, Little, Brown, and Company, Boston 1910, https://oll.libertyfund.org/titles/augustine-the-soliloquies (access 2.11.2020).
• Chiappini Azzolino, Amare Torah piú di Dio. Emmanuel Lévinas lettore di Talmud, Giuntina, Firenze 1999.
• Descartes, Meditations on First Philosophy, from 1911 edition of The Philosophical Works of Descartes, trans. by Elizabeth S. Haldane, Cambridge University Press.
• Heiddeger Martin, Sein und Zeit, elfte, unveränderte Auflage, Max Niemeyer Verlag, Tübingen 1967.
• Jędraszewski Marek, Hipostaza, ateista i Sługa Jahwe, czyli trzy koncepcje samotności w filozofii Emmanuela Lévinasa, “Filozofia Chrześcijańska” 2015, vol. 12, pp. 129–144.
• Jędraszewski Marek, “Interior intimo meo”: św. Augustyn i Emmanuel Lévinas o Bogu i o człowieku, “Filozofia Chrześcijańska” 2006, vol. 3, pp. 105–154.
• Jędraszewski Marek, W stronę prehistorii Ja. Korespondencja między Emmanuelem Lévinasem a Simonem Decloux, “Filozofia Chrześcijańska” 2006, vol. 3, pp. 51–60.
• Lévinas Emmanuel, Korespondencja między Emmanuelem Lévinasem i Simonem Decloux, “Logos i Ethos” 1991, issue 1, pp. 99–110.
• Levinas Emmanuel, Totality and Infinity: An Essay on Exteriority, trans. by Alphonso Lingis, Duquesne University Press, Pittsburgh 1969.
• Rahner Karl, Foundations of Christian Faith: An Introduction to the Idea of Christianity, trans. by William W. Dych, Crossroad, 1982, pp. 20–21.
• Ricoeur Paul, Esquisse de conclusion, [in:] Exégèse et herméneutique, collectif, Paris, Seuil, 1971, pp. 285–295.
• Tertullian’s Defence of the Christians Against the Heathen, trans. by Alexander Souter, http://www.tertullian.org/articles/mayor_apologeticum/mayor_apologeticum_07translation.htm#59 (access 2.11.2020).
• Wieczorek Krzysztof, Levinas a problem metafizyki, Wydawnictwo UŚ, Katowice 1992.
• Zdybicka Zofia J., Partycypacja, [w:] Powszechna Encyklopedia Filozofii, t. 8, Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu, Lublin 2007, http://www.ptta.pl/pef/pdf/p/partycypacja.pdf (access 2.11.2020).
• Elektroniczna Bibliografia Nauk Teologicznych FIDES, http://biblio.fides.org.pl/ (access 2.11.2020).
• Global Digital Library on Theology and Ecumenism, http://www.globethics.net/web/gtl (access 2.11.2020).
• Index theolgicus, http://www.ixtheo.de (access 2.11.2020).
• Powszechna Encyklopedia Filozofii, http://www.ptta.pl/pef (access 2.11.2020).
• Stanford Encyclopedia of Philosophy, https://plato.stanford.edu/ (access 2.11.2020).

Identifiers

DOI

10.18778/1505-9057.59.08