“You paint when you speak”: On the creative process of Hans Christian Andersen

• Authors: Magdalena Kuczaba-Flisak

Title variants

PL

„Ty mówiąc, malujesz!”. O procesie twórczym Hansa Christiana Andersena

Abstracts

PL

Celem artykułu jest analiza procesu twórczego Hansa Christiana Andersena. Autorka skupia się na wczesnych latach twórczości pisarza, a następnie zestawia je z dojrzałym okresem jego twórczości. Zwraca uwagę na problemy z interpretacją utworów tłumaczonych oraz pokazuje pojawiające się w nich różnice na podstawie rożnych zakończeń Królowej Śniegu. Następnie analizuje, na czym, w jaki sposób i przy użyciu jakich środków pisał Andersen. W części poświęconej dziennikom pisarza analizuje cele i aspiracje Andersena oraz sposób, w jaki zapisy z podróży przekładają się później na zapis literacki. W kolejnej części przedstawia proces twórczy widziany oczyma samego pisarza oraz jego krytyków. We wnioskach końcowych podkreśla silną sensualność utworów Andersena, związki z językiem mówionym oraz towarzyszące baśniopisarzowi pod koniec życia przekonanie, że udało mu się dobrze wykorzystać dar, który otrzymał od Boga.

EN

The article analyses the creative process of Hans Christian Andersen. The author focuses on the writer’s early years and then juxtaposes them with his mature creative period. The author draws attention to problems in interpreting the translated works, demonstrating their nature based on various endings of “The Snow Queen”. Then she analyses what, how and with what means Andersen wrote. The section devoted to Andersen’s journals analyses his goals and aspirations and how his travel records later translated into his literature. In the next part, she presents the process seen through the eyes of the writer himself and his critics. Her conclusions emphasise the intense sensuality of Andersen’s works, his connection with the spoken language and the writer’s late conviction that he managed to make good use of his God-given gifts.

Keywords

PL

Andersen; proces twórczy; Królowa Śniegu; Bogusława Sochańska

EN

Andersen; creative process; Snow Queen; Bogusława Sochańska

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica
• Year: 2022
• Volume: 64
• Issue: 1
• Pages: 93-135

Dates

published

2022

Contributors

author

Magdalena Kuczaba-Flisak

• Jagiellonian University, Faculty of Polish Studies, ul. Gołębia 16, 31-007 Kraków

• https://orcid.org/0000000284955052

References

• Andersen Hans Christian, Andersen. Dzienniki 1825–1875, selected, translated and edited by Bogusława Sochańska, Media Rodzina, Poznań 2014.
• Andersen Hans Christian, “Aunty Toothache”, trans. Jean Hersholt, The Complete Andersen, https://andersen.sdu.dk/vaerk/hersholt/om_e.html [accessed: 21.03.2022].
• Andersen Hans Christian, Baśnie, vol. 2, trans. Bogusława Sochańska, Media Rodzina, Poznań 2006.
• Andersen Hans Christian, “Do dorosłych czytelników. Z tomu pierwszego ‘Baśni opowiedzianych dzieciom’,” [in:] Hans Christian Andersen, Baśnie, vol. 3, trans. Bogusława Sochańska, Media Rodzina, Poznań 2006.
• Andersen Hans Christian, Królowa Śniegu, trans. Cecylia Niewiadomska, Gebethner i Wolff, Warsaw 1918.
• Andersen Hans Christian, “Królowa Śniegu”, [in:] Hans Christian Andersen, Baśnie, vol. 1, trans. Stefania Beylin, Jarosław Iwaszkiewicz, PIW, Warsaw 1975.
• Andersen Hans Christian, “Królowa Śniegu,” [in:] Baśnie, vol. 1, trans. Bogusława Sochańska, Media Rodzina, Poznań 2006.
• Andersen Hans Christian, „Szczęście można znaleźć nawet w patyku,” [in:] Baśnie, vol. 3, trans. Bogusława Sochańska, Media Rodzina, Poznań 2006.
• Andersen Hans Christian, “The Snow Queen,” trans. Jean Hersholt, https://andersen.sdu.dk/vaerk/hersholt/TheSnowQueen_e.html [accessed: 30.03.2022].
• Andersen Hans Christian, The Story of My Life, Hurd and Houghton, New York, 1871.
• Andersen Hans Christian, “Uwagi. Z tomu dwudziestego siódmego ‘Pism zebranych’,” [in:] Baśnie, vol. 3, trans. Bogusława Sochańska, Media Rodzina, Poznań 2006.
• Baran Zbigniew, Idee-mity-symbole w polskich baśniach literackich wydanych w XIX i XX wieku, Wydawnictwo Akademii Pedagogicznej, Krakow 2006.
• Dollerup Cay, “Przekład i baśnie dla dzieci,” trans. Magda Heydel, Przekładaniec. Przekład literatury dziecięcej 2006, no. 16 (1).
• Elias Norbert, The Civilising Process, Blackwell Publishing 2000.
• Grum-Schwensen Ane, Fra strøtanke til værk: en genetisk undersøgelse af de kreative processer i den sene del af HC Andersens forfatterskab, Syddansk Universitet, Det Humanistiske Fakultet, 2014, [Ph.D. thesis].
• Grum-Schwensen Ane, “HC Andersen-liv i værker,” Aktualitet-Literatur, Kultur Og Medier 2020, no. 14 (2), p. 34
• Jagiełło Michał, “Nowe szaty Andersena,” Rocznik Biblioteki Narodowej 2008, no. XXXIX–XL.
• Kisiel Joanna, Inne baśnie. Andersen – Iwaszkiewicz – Uniłowski, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2021.
• Lassen Henrik R., Ildens historier, Mikro, Odder 2015.
• Lewestam Fryderyk H., Powiastki moralno-fantastyczne podług duńskiego H. C. Andersena z 48 drzeworytami, S. Orgelbrand Księgarz i Typograf, Warsaw 1859.
• Mazan-Mazurkiewicz Alicja, “Od oceanu do… kropli wody. Symbolika akwatyczna w baśniach Hansa Christiana Andersena”, [in:] Żywioły w literaturze dziecięcej. Woda, eds. A. Czabanowska-Wróbel, K. Zabawa, WUJ, Krakow 2017.
• Mortensen Klaus P., “Baśnie i opowieści Hansa Christiana Andersena,” in Hans Christian Andersen, Baśnie, vol. 1, trans. Bogusława Sochańska, Media Rodzina, Poznań 2006, p. 14.
• Ogłoza Ewa, Wokół opowieści Hansa Christiana Andersena. O radości czytania, WUŚ, Katowice 2014.
• Pieńkoś Andrzej, “Ogród artysty, poety, myśliciela. Terytorium tworzenia,” Rocznik Historii Sztuki 2009, no. 34.
• Sochańska Bogusława, “Historia polskiej recepcji przekładowej baśni i opowieści Hansa Christiana Andersena”, [in:] Andersenowskie inspiracje w literaturze i kulturze polskiej, ed. Hanna Ratuszna, Marzena Wiśniewska, Violetta Wróblewska, UMK, Toruń 2017.
• Sochańska Bogusława, “Jestem jak woda, wszystko mną porusza, wszystko się we mnie przegląda”, [in:] Hans Christian Andersen, Andersen. Dzienniki 1825–1875, selected, translated and edited by Bogusława Sochańska, Media Rodzina, Poznań 2014.
• Woźniak Monika, “Jak to z Kotem w butach było. Baśnie Charles’a Perraulta w przekładzie i w adaptacji Hanny Januszewskiej,” Przekładaniec 2009/2010, no. 22–23.
• Zipes Jack, “Critical Reflections about Hans Christian Andersen, the Failed Revolutionary,” Marvels & Tales 2006, vol. 20, no. 2, p. 225. https://doi.org/10.1353/mat.2007.0021
• Zipes Jack, Hans Christian Andersen: The Misunderstood Storyteller, Routledge, New York 2006.
• Andersen Hans Christian, H.C. Andersens billedbog til Marie Henriques, Odense Bys Museer, http://andersen.odensebysmuseer.dk/billedboeger/henriques/?_ga=2.164893884.2059878970.1642235726-722181729.1642235726 [accessed: 7.07.2021].
• Askgård Ejnar Stig, H. C. Andersens første og hidtil ukendte eventyr – Tællelyset, Rigsarkivet, https://www.youtube.com/watch?v=6cwvFhdRrVw&t=321s
• Bjørnsten Lars, H.C. Andersens blækhus med pen, https://www.hcandersen-homepage.dk/?page_id=34356
• Det Danske Sprog- og Litteraturselskab, https://dsl.dk/publication?id=114 [accessed: 15.01.2022].
• Grum-Schwensen Ane, Et værk tager form Om H.C. Andersens arbejde med “Det nye Aarhundredes Musa”, https://odensebysmuseer.dk/artikler/et-vaerk-tager-form/ [accessed: 15.01.2022].
• H.C. Andersens papirklip, Odense Bys Museer, http://andersen.odensebysmuseer.dk/klip/billedstart.asp?_ga=2.64158124.2059878970.1642235726-722181729.1642235726 [accessed: 15.01.2022].
• Rigsarkivet – Danish National Archives, https://www.flickr.com/photos/statensarkiver/8266242101/in/album-72157632231588934
• Sochańska Boguslawa, Manipulowanie biografią i twórczością Hansa Christiana Andersena, Wszechnica FWW, https://www.youtube.com/watch?v=mJ0UKGg00Dw [accessed: 12.08.2021].
• “Symmetrisk mønster. Pjerrot, svaner, blomster”, [in:] Papirklip af H.C. Andersen, 23 x 23 cm, 14.7.1844, photo no. 16875, inv. no. HCA / XXIII-B-13, http://andersen.odensebysmuseer.dk/klip/billedvis.asp?billednr=16875&antal=115&language=da [accessed: 15.01.2022].
• The Hans Christian Andersen Centre, https://andersen.sdu.dk/rundtom/2005/index_e.html [accessed: 15.01.2022]
• Magdalena Kuczaba-Flisak – a Ph.D. student at the Polish Studies Faculty of the Jagiellonian University in Krakow, a member of the IRSCL, ChLA, MSSP and the Polish Section of IBBY. Her main research interests are children’s literature and its contexts, and teaching children’s literature on an academic level.

Identifiers

DOI

10.18778/1505-9057.64.04

Biblioteka Nauki

2129693