Nazwy miejscowe w strukturze inskrypcji nagrobnych na wiejskich nekropoliach historycznego Podola

• Authors: Olena Havryliuk

Abstracts

EN

The subject of this article are local names in tombstone inscriptions that have survived in the rural Catholic cemeteries of historical Podolia. The aim is to analyze tchem through the prism of the classification proposed by Kazimierz Długosz. Tombstone inscriptions, treated as “texts of culture”, show the social relations of the former Podolia as a border area, identity issues, as well as cultural and economic changes.

PL

Przedmiotem niniejszego artykułu są nazwy miejscowe w inskrypcjach nagrobnych, które zachowały się na wiejskich cmentarzach katolickich historycznego Podola. Celem jest ich analiza przez pryzmat klasyfikacji zaproponowanej przez Kazimierza Długosza. Inskrypcje nagrobne, traktowane jako „teksty kultury”, ukazują relacje społeczne dawnego Podola jako terenu pogranicza, kwestie tożsamościowe, a także przemiany kulturowe i gospodarcze.

Keywords

PL

Podole; parafie katolickie; wiejskie cmentarze; inskrypcje nagrobne; nazwy miejscowe

EN

Podolia; Catholic parishes; village cemeteries; tombstone inscriptions; local names

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Zeszyty Wiejskie
• Year: 2021
• Volume: 27
• Pages: 193-208

Dates

published

2021

Contributors

author

Olena Havryliuk

• Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie, Szkoła Doktorska w dziedzinie nauk humanistycznych w dyscyplinie językoznawstwo

• https://orcid.org/0000000186468234

References

• Anusik A., Rola ziemiaństwa polskiego w industrializacji Ukrainy w drugiej połowie XIX wieku, „Studia z Historii Społeczno-Gospodarczej” 2010, t. 7.
• Ariès Ph., Człowiek i śmierć, przeł. E. Bąkowska, Warszawa 2011.
• Długosz K., Inskrypcje nagrobne w ujęciu językoznawczym, Gorzów Wielkopolski 2010.
• Epsztein T., Polska własność ziemska na Ukrainie (gubernia kijowska, podolska i wołyńska) w 1890 roku, Warszawa 2008.
• Epsztein T., Wielka własność ziemska w guberni podolskiej na tle Ukrainy Prawobrzeżnej w XIX wieku, „Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej” 2018, t. 53, nr 1.
• Gałka B. W., Ziemianie i ich organizacje w Polsce lat 1918–1939, Toruń 1999.
• Havryliuk O., Inskrypcje nagrobne z zabytkowych katolickich cmentarzy Podola jako rodzaj archiwum kulturowego, [w:] Arhìvìstika teorìâ, metodika, praktika. Materìali drugoï mìžnarodnoï naukovo-praktičnoï konferencìï, Kam̓ânec̓-Podìls̓kij 2021 [Архівістика: теорія, методика, практика. Матеріали другої міжнародної науково-практичної конференції, Кам`янець-Подільський 2021].
• Kolbuszewski J., Wiersze z cmentarza. O współczesnej epigrafice wierszowanej, Wrocław 1985.
• Mogiłę pradziada ocal od zapomnienia. Winnicki Okręg Konsularny / Mogilu pradìda vrâtuj vìd zabuttâ. Vìnnic’kij Konsul’s’kij Okrug, fot. O. Bezruczenko i in., oprac. tekstu E. Niedźwiedzka, tł. na jęz. ukr. O. Bezruczenko, Winnica 2013.
• Mogiłę pradziada ocal od zapomnienia. Winnicki Okręg Konsularny / Mogilu pradìda vrâtuj vìd zabuttâ. Vìnnic’kij Konsul’s’kij Okrug, oprac. tekstu G. Orłowska-Sondej, K. Świderek, tł. na jęz. ukr. O. Bezruczenko, W. Grodecka, Winnica 2014.
• Mogiłę pradziada ocal od zapomnienia. W służbie pamięci, tekst G. Tymbrowska, red. G. Orłowska-Sondej, Wrocław 2019.
• Rodenkówna M., Nagrobek jako komunikat językowy, „Zeszyty Językoznawcze Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej” 1980, nr 1.
• Rozmowa Mistrza Polikarpa ze Śmiercią. Opublikowano w Internecie: https://lektury.gov.pl/czytaj/rozmowa-mistrza-polikarpa-ze-smiercia
• Rzetelska-Feleszko E., Nazwy geograficzne, [w:] Współczesny język polski, red. J. Bartmiński, Lublin 2001.
• Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. I, Warszawa 1880.
• Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. III, Warszawa 1882.
• Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. XII, Warszawa 1892.
• Steczko I., Językowe sposoby wyrażania aktu śmierci w dawnych inskrypcjach nagrobnych z cmentarza Rakowickiego w Krakowie, „Annales Uniwersitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica” 2011, nr 6.
• Stomma L, Antropologia kultury wsi polskiej XIX w. oraz wybrane eseje, Łódź 2002.
• Szczepaniak J., Katolicy na Podolu od końca XVIII do połowy XIX stulecia (przegląd dotychczasowych badań i nowe dane statystyczne, „Textus et Studia” 2016, nr 4 (8).
• Trzynadlowski J., Małe formy literackie, Wrocław 1977.
• Biblioteka – Forum. Dynamiczny Herbarz Rodzin Polskich https://genealogia.okiem.pl/forum/search.php
• Genealogia Polaków – Dynamiczny Herbarz Rodzin Polskich. Opublikowano w Internecie:
• https://genealogia.okiem.pl/herbarz.php

Identifiers

DOI

10.18778/1506-6541.27.09

Biblioteka Nauki

2034247