Zofia Danielak. Przyczynek do portretu twórczyni ludowej z Krzczonowa

• Authors: Michał Kowalik

Title variants

EN

Zofia Danielak. A contribution to the portrait of a folk artist from Krzczonów

Abstracts

EN

This text is the first study of the biography of the folk artist Zofia Danielak. Currently, she belongs to the oldest generation of folk artists from Krzczonów. So far, her activity has been rather poorly described, despite the fact that her creative activity was significant for the cultural life of Krzczonów and the preservation of the cultural heritage of the region. The best known part of the artistic activity of Z. Danielak is folk costume. On the other hand, stage and musical performances remain a less known aspect of her creation Based on an interview, literature and preserved art objects, the article presents a portrait of doyen of folk art. From Krzczonów, which, despite the hardships of life, promoted education in the field of folk art and local traditions. Today, however, she remains a role model for future generations.

PL

Niniejszy tekst jest pierwszym opracowaniem biografii twórczyni ludowej Zofii Danielak. Obecnie należy ona do najstarszego pokolenia twórczyń ludowych pochodzących z Krzczonowa. Jej działalność była jak do tej pory dość skąpo opisywana, mimo iż jej aktywność twórcza była znacząca dla życia kulturalnego Krzczonowa oraz zachowania dziedzictwa kulturowego regionu. Najlepiej poznaną częścią działalności artystycznej Z. Danielak jest ta plastyczna i z zakresu tworzenia stroju ludowego. Mniej poznanym aspektem twórczości pozostają natomiast występy sceniczne i muzyczne. Na podstawie wywiadu, literatury przedmiotu i zachowanych obiektów artystycznych ukazany został w artykule portret jednej z nestorek krzczonowskiej sztuki ludowej, która mimo trudów życia, krzewiła edukację z zakresu sztuki ludowej i lokalnych tradycji. Dziś pozostaje natomiast wzorem do naśladowania dla przyszłych pokoleń.

Keywords

PL

sztuka ludowa; Zofia Danielak; biografia; Krzczonów

EN

folk art; Zofia Danielak; biography; Krzczonów

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Zeszyty Wiejskie
• Year: 2022
• Volume: 28
• Pages: 167-186

Dates

published

2022

Contributors

author

Michał Kowalik

• Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, Wydział Filologiczny, Instytut Nauk o Kulturze, Stowarzyszenie Twórców Ludowych

• https://orcid.org/0000000326717563

References

• Archiwum Krzczonowskiego Stowarzyszenia Regionalnego
• Archiwum Stowarzyszenia Twórców Ludowych w Lublinie
• Muzeum Narodowe w Lublinie
• Muzeum Wsi Lubelskiej
• Regionalny Ośrodek Kultury i Sportu w Krzczonowie, Izba Regionalna
• Wywiad z J.K. z dnia 16 stycznia 2022 r.
• Wywiad z Teresą Gutek z dnia 12 stycznia 2022 r.
• Wywiad z Zofią Danielak z dnia 23 września 2021 r.
• Ambrożewicz T., Polskie ozdobne pieczywo ludowe, „Polska Sztuka Ludowa” 1978, nr 1.
• Arasse D., Detal. Historia malarstwa w zbliżeniu, tł. A. Arno, Kraków 2013.
• Czarnecka I., Polska sztuka ludowa, Warszawa 1958.
• Dąbrowski S., Pisanki lubelskie, Lublin 1936.
• Dębowska A., Sołub K., Sołub J., Droga życia. Ręcznik ludowy z kolekcji Muzeum w Bielsku Podlaskim, Białystok 2016.
• Dębowska A., Sołub K., Sołub J., Katalog ręczników ludowych gminy Orla, Białystok 2019.
• Dębowska A., Sołub K., Sołub J., Wzornik tradycyjnych haftów i koronek ręcznika ludowego. Haft płaski, Białystok 2015.
• Drozd-Piasecka M., Paprocka W., W kręgu tradycji i sztuki ludowej, Warszawa 1985.
• Encyklopedia socjologii, t. 2, red. nauk. H. Domański i in., Warszawa 1999.
• Fiternicka-Gorzko M., Historia mówiona. Od metody historycznej do interdyscyplinarnego podejścia badawczego, „Opuscula Sociologica” 2012, nr 2(2).
• Grabowski J., Kryteria sztuki ludowej, [w:] Granice sztuki. Z badań nad teorią i historią sztuki, kulturą artystyczną oraz sztuką ludową, red. J. Białostocki, Warszawa 1972.
• Jackowski A., Polska sztuka ludowa, Warszawa 2002.
• Klekot E., Kłopoty ze sztuką ludową. Gust, ideologie, nowoczesność, Gdańsk 2021.
• Kowalik M., Malowane woskiem – tradycyjna i współczesna pisanka krzczonowska, „Zeszyty Wiejskie” 2021, z. 27.
• Kraczoń K., Pisanki, Lublin 2017.
• Kroh A., Wesołego Alleluja Polsko Ludowa czyli O pogmatwanych dziejach chłopskiej kultury plastycznej na ziemiach polskich, Warszawa 2014.
• Pękala T., Awangarda i ariergarda. Filozofia sztuki nowoczesnej, Lublin 2000.
• Piskorz-Branekova E., Polskie stroje ludowe, wyd. 2, Warszawa 2004.
• Sadowska-Kosiborska E., Plastyka zdobnicza, [w:] Współczesna twórczość ludowa między Wisłą a Bugiem, praca zbiorowa pod red. A. Gaudy, Lublin 1999.
• Szkudnik K., Palma wielkanocna i pisanki krzczonowskie, [w:] Dzieje Krzczonowa 1359–2011, pod. red. K. Spaleńca, Krzczonów 2012.
• Świeży J., Strój krzczonowski, Poznań 1952.
• https://niematerialne.nid.pl/Aktualnosci/details.php?ID=2679
• https://sjp.pwn.pl/slowniki/ludowy.html

Identifiers

DOI

10.18778/1506-6541.28.07

Biblioteka Nauki

2142369