Ile wiemy o mieszkankach wsi? Krytyczny przegląd stanu badań nad kobietami wiejskimi w Polsce

• Authors: Katarzyna Olejarczyk

Title variants

EN

How much do we know about women from countryside? The critical review of the status of research on rural women in Poland

Abstracts

EN

This article explores the literature state of Polish research on rural women from 1990 until now. Not only the subject matter is presented here, but also some methodological trends in scientific writing. The main point of this paper is to find gaps in the literature and to propose some new ways and tools in research, the implementation of which will enable the more detailed exploration of the issue.

PL

Niniejszy artykuł omawia stan polskich badań nad kobietami wiejskimi z okresu od 1990 r. do dziś. Przedstawiono tu nie tylko tematykę publikowanych opracowań, ale także zwrócono uwagę na trendy metodologiczne w naukowych eksploracjach zagadnienia. Głównym celem pracy jest dostrzeżenie niedostatków i luk w literaturze przedmiotu oraz zaprezentowanie możliwych perspektyw i narzędzi badawczych, których wprowadzenie umożliwi dokładniejsze zbadanie zagadnienia codzienności kobiet ze wsi.

Keywords

PL

kobieta wiejska; feminizm; teoria interseckjonalna; intersekcjonalność

EN

rural women; feminism; intersection theory; intersections

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Zeszyty Wiejskie
• Year: 2022
• Volume: 28
• Issue: 2
• Pages: 101-124

Dates

published

2022

Contributors

author

Katarzyna Olejarczyk

• Uniwersytet Jagielloński w Krakowie

References

• Arendt H., Dziedzina publiczna i dziedzina prywatna, [w:] Arend H., Kondycja ludzka, Warszawa 2000.
• Bartmiński J., „Jaś koniki poił”: (uwagi o stylu erotyku ludowego), „Teksty” 1974, nr 2.
• Borys M., Rasa, klasa, płeć i wieś. Feministyczne epistemologie marginesu, „Praktyka Teoretyczna” 2013, nr 10.
• Bukraba-Rylska I., O tak zwanym patriarchalizmie polskiej wsi, „Kultura Współczesna” 2021, nr 4 (116).
• Bukraba-Rylska I., Polska wieś czasu transformacji. Mity i rzeczywistość, „Wieś i Rolnictwo” 2009, nr 4 (145).
• Diagnoza sytuacji społeczno-zawodowej kobiet wiejskich w Polsce, red. J. Krzyszkowski, Warszawa 2008.
• Domańska E., Jakiej metodologii potrzebuje współczesna humanistyka, „Teksty Drugie” 2010, nr 1–2.
• Domańska E., O poznawczym uprzywilejowaniu ofiary, [w:] (Nie)obecność. Pominięcia i przemilczenia w narracjach XX wieku, red. H. Gosk i B. Karwowska, Warszawa 2008.
• Gospodarczyk M., Ja-Chłopka, ja-Miastowa. Doświadczenie migracji ze wsi do miast w pamiętnikarskich relacjach kobiet w Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej, „Studia Humanistyczne AGH” 2020, nr 19 (4).
• Janicki K., Pańszczyzna. Prawdziwa historia polskiego niewolnictwa, Poznań 2021.
• Jaśkiewicz J., Kobiety-matki w wybranych tekstach publicystycznych Elizy Orzeszkowej, „Acta Universias Lodziensis. Folia Literraria Polonica” 2010, nr 13.
• Jaśniewicz A., Aktywne kobiety podkarpackich wsi, Konin 2012.
• Józefowicz A., Rola społeczna matki w rodzinie wiejskiej w Drugiej Rzeczypospolitej, Białystok 2011.
• Kaczmarek E., Feminizm – czy to słowo jeszcze coś znaczy?, „Przegląd Filozoficzny – Nowa Seria” 2012, nr 1 (21).
• Kępa E., Antropologiczna refleksja nad zeszytami z przepisami. Kobieca codzienność kuchenna i PRL, [w:] PRL-owskie re-sentymenty, red. A. Kisielewska, M. Kostaszuk-Romanowska, A. Kisielewski, Gdańsk 2017.
• Kępa E., Knitting – (wo)men’s occupation, „Acta Universitas Lodziensis. Folia Sociologica” 2019, nr 70.
• Kępa E., Kultura DIY i tradycyjne rękodzieło,[w:] AKTUAL’NYE PROBLEMY DIZAJN-OBRAZOWANIÂ. Sbornik naučnyh statej po materialam I Meždunarodnoj naučno-praktičeskoj konferencii [АКТУАЛЬНЫЕ ПРОБЛЕМЫ ДИЗАЙНА И ДИЗАЙН-ОБРАЗОВАНИЯ. Сборник научных статей по материалам І Международной научно-практической конференции], Mińsk 2017.
• Knapik W., Kobieta w wiejskiej społeczności lokalnej, Toruń 2008.
• Kowalska B., O metodologii feministycznej ogólnie i osobiście, „Studia Humanistyczne AGH” 2012, nr 2 (11).
• Kozakiewicz M., Kobieta wiejska wobec ról małżeńskich i rodzinnych, „Wieś i Rolnictwo” 1981, nr 2.
• Kozakiewicz M., Kobieta wiejska w procesie przemian społecznych, „Wieś i Rolnictwo” 1982, nr 4.
• Krzyworzeka A., „Do obory nie wejdę”. Cicha rewolucja wśród kobiet wiejskich w Polsce w początkach XXI wieku, „Kultura Współczesna” 2021, nr 4 (116).
• Kwiecińska-Zdrenka M., Prawa podstawowe kobiet wiejskich w Polsce. Odcienie marginalizacji, Toruń 2010.
• Leszczyński A., Ludowa historia Polski. Historia wyzysku i oporu. Mitologia panowania, Warszawa 2020.
• Literackie portrety kobiet. Antologia, t. 2: Twarze wielorakie, red. B. Walęciuk-Dejneka, Siedlce 2016.
• Łaciak B., Serialowy obraz kobiet wiejskich, „Wieś i Rolnictwo” 2015, nr 1–2.
• Maciejewska B., Polka powiatowa i zielona modernizacja, Gdańsk 2013.
• Marcinkiewicz-Kaczmarczyk A., Obraz kobiety rozpowszechniany w kobiecej prasie podziemnej, [w:] Polityka i politycy w prasie XX i XXI wieku. Polityka w prasie kobiecej, red. M. Dajnowicz i A. Miodowski, Białystok 2019.
• Matysiak I., Koła gospodyń wiejskich i ich funkcje w kontekście specyfiki trzeciego sektora w wybranych społecznościach wiejskich, [w:] Kobiety – Feminizm – Demokracja, red. B. Budrowska, Warszawa 2009.
• Matysiak I., Sołtysi i sołtyski o pełnionych rolach i motywach sprawowania funkcji w wybranych środowiskach wiejskich, „Wieś i Rolnictwo” 2013, nr 3 (160).
• Matysiak I., The feminization of governance in rural communities in Poland: the case of village representatives (sołtys), „Gender, Place & Culture” 2015, t. 22.
• Michalska S., Domestic Violence Agains Women in Rural Communities in Poland, „Wieś i Rolnictwo” 2016, nr 4 (173).
• Michalska S., Rodzina wiejska w genderowej perspektywie, czyli o sytuacji kobiet, [w:] Ciągłość i zmiana. Sto lat rozwoju polskiej wsi, red. M. Halamska, M. Stanny, J. Wilkin, Warszawa 2019.
• Michalska S., Tradycyjne i nowe role kobiet wiejskich, „Wieś i Rolnictwo” 2013, nr 2 (159).
• Michalska S., Gajewska M., Poród i macierzyństwo na wsi – zmiany doświadczeń i ról kobiet wiejskich, „Wieś i Rolnictwo” 2015, nr 1–2.
• Miluska J., Obrazy społeczne grup narażonych na dyskryminację. Uwarunkowania społeczno-demograficzne i psychologiczne, Poznań 2008.
• O wsi bez uprzedzeń. Raport z badań, red. J. Struzik, Kraków 2016.
• Oleksy E., Intersekcjonalność na rozdrożach, „Przegląd Kulturoznawczy” 2014, nr 2 (20).
• Ostrowski L., Kobiety wiejskie – praca i warunki bytu, Warszawa 1998.
• Ostrowski L., Sytuacja społeczno-zawodowa kobiet wiejskich: (wyniki ankiety IERiGŻ z 1988 r.), Warszawa 1992.
• Ostrowski L., Życie i praca w opiniach kobiet wiejskich: (wyniki ankiety IERiGŻ z 1992 roku), Warszawa 1993.
• Pawłowska K., Kobieta wiejska w „Pamiętnikach chłopów” z lat 30. XX wieku, „Wieś i Rolnictwo” 2015, nr 1–2.
• Piechnik A., Obraz kobiety i mężczyzny w językowym obrazie świata ludności wiejskiej (na przykładzie gminy Zakliczyn nad Dunajcem), Kraków 2009.
• Pięta-Szawara A., Milcząca nieobecność. Uczestnictwo polityczne kobiet na obszarach wiejskich, „Acta Universitas Lodziensis. Folia Sociologica” 2019, nr 68.
• Piotrowska J., Feminizm na ludowo, „Czas Kultury” 2009, nr 2.
• Pobłocki K., Chamstwo, Wołowiec 2021.
• Portrety kobiet i mężczyzn w środkach masowego przekazu oraz podręcznikach szkolnych, red. R. Siemieńska-Żochowska, Warszawa 1997.
• Rauszer M., Bękarty pańszczyzny. Historia buntów chłopskich, Warszawa 2020.
• Sawicka J., Rola kobiet w aktywizacji i wielofunkcyjnym rozwoju obszarów wiejskich, Warszawa 2005.
• Sikora J., Społeczno-zawodowa sytuacja kobiet w procesie przemian obszarów wiejskich w Polsce, „Journal of Agribussines and Rural Development” 2014, nr 4 (34).
• Skrętowicz B., Uwarunkowania zachowań prokreacyjnych kobiet wiejskich, Warszawa 1991.
• Sojak R., Meler A., Królicka B., Stereotypowe czy nietypowe? Wizerunek kobiet w polskich serialach – sposób prezentacji, obecność, konteksty, Toruń 2020.
• Stasiak E., Uczestnictwo kobiet w sprawowaniu władzy w gminach wiejskich, „Acta Universitas Lodziensis. Folia Sociologica” 2019, nr 68.
• Sytuacja kobiet wiejskich na rynku pracy. Badania empiryczne, red. J. Sawicka, Warszawa 2008.
• Szajda B., Feminizm w narracjach kobiet pochodzących ze środowisk wiejskich, „Edukacja Dorosłych” 2012, nr 2.
• Szewczenko I., Obraz kobiety w powieści „Na mamę” Henryka Sienkiewicza, „Bibliotekarz Polski” 2016, nr 1 (XXXII).
• Tryfan B, Pozycja społeczna kobiety wiejskiej. Studium badawcze na przykładzie rejonu płockiego, Warszawa 1987.
• Tryfan B., Wolny czas kobiet wiejskich, „Wieś Współczesna” 1967, nr 9.
• Walczak-Duraj D., Podstawowe sfery potencjalnego uczestnictwa kobiet wiejskich w życiu społeczno-politycznym, [w:] Diagnoza sytuacji społeczno-zawodowej kobiet wiejskich w Polsce, red. J. Krzyszkowski, Warszawa 2008.
• Wojcieszak-Zbierska M., Zawadka J., Działania przedsiębiorcze kobiet na wsi na przykładzie KGW w powiecie gnieźnieńskim, „Turystyka i Rozwój Regionalny” 2019, nr 11.
• Wojnicka K., Polskie „szare” feministki – portret socjologiczny, [w:] Gender – Kobieta w kulturze i społeczeństwie, red. B. Kowalska, K. Zielińska, B. Koschalka, Kraków 2009.
• Wrzochalska A., Zatrudnienie i bezrobocie kobiet wiejskich, Warszawa 2013.
• Wrzochalska A., Sikorska A., Kobiety kierujące gospodarstwami rolnymi, Warszawa 2010.
• Zajda K., Sieci współpracy kół gospodyń wiejskich, „Kultura Współczesna” 2021, nr 4 (116).
• Zbroja A., Pajączkowska A., A co wyście myślały? Spotkania z kobietami z mazowieckich wsi, Poznań 2019.
• Żurek A., Kobiety a instytucjonalizacja i deinstytucjonalizacja rodziny, „Przegląd Socjologiczny” 2020, nr 1 (69).
• Zwrot ludowy w perspektywie historii kobiet, rozmowa Ewy Solskiej z Dobrochną Kałwą, https://ohistorie.eu/2021/02/27/zwrot-ludowy-w-perspektywie-historii-kobiet/

Identifiers

DOI

10.18778/1506-6541.28.15

Biblioteka Nauki

27279929