Próba uporządkowania chaosu interpretacyjnego wokół zwolnień z opodatkowania dochodów organizacji non profit

• Authors: Błażej Kuźniacki , Robert Krasnodębski

Title variants

EN

An attempt to dispel the interpretational chaos around tax exemptions on the income of non-profit organizations

Abstracts

EN

The article tries to demonstrate the fallacy of applying a restrictive interpretation. This attempt takes place on the basis of the restrictive interpretation of exemption from corporate income tax of income earned by non-profit organisations, as applied by the tax authorities and administrative courts. To this end, a critical analysis of the interpretative chaos concerning the manner of allocating income for statutory purposes is undertaken by the authors. The analysis of the relevant jurisprudence of the administrative courts shows that the courts often apply the so-called interpretative shortcuts, reaching conclusions without convincing justification of the interpretative claim. As a result, the correct interpretation of tax law is replaced by intuitive findings by the courts. Such approach is mainly based on the necessity to apply a restrictive interpretation of provisions on tax reliefs and exemptions, which has no sufficient justification in the Polish legal system.

PL

Artykuł stanowi próbę wykazania błędnego stosowania wykładni zawężającej na przykładzie zwolnienia z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych dochodów uzyskiwanych przez organizacje non profit. Autorzy krytycznie analizują chaos interpretacyjny do-tyczący sposobu lokowania dochodów na cele statutowe, w szczególności w zakresie wydatkowania bezpośredniego i pośredniego. Analiza orzecznictwa sądów administracyjnych ukazuje, że często stosują one interpretacyjną „drogę na skróty”, tj. rozstrzygają spory bez przekonującego uzasadnienia twierdzenia interpretacyjnego, np. dotyczącego zastosowania wykładni zawężającej. W efekcie właściwa wykładnia przepisów prawa podatkowego zastępowana jest ustaleniami intuicyjnymi, opar tymi głównie na niemającej dostatecznego uzasadnienia w polskim systemie prawa konieczności stosowania wykładni zawężającej przepisów o ulgach i zwolnieniach podatkowych.

Keywords

PL

wykładnia zawężająca; zwolnienia podatkowe; organizacje non profit

EN

restrictive interpretation; tax exemptions; non-profit organisations

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Kwartalnik Prawa Podatkowego
• Year: 2023
• Issue: 1
• Pages: 35-62

Dates

published

2023

Contributors

author

Błażej Kuźniacki

• Amsterdamskie Centrum Prawa Podatkowego na Uniwersytecie w Amsterdamie; PwC Global Tax Policy; International Tax Services PwC Netherlands; Wydział Prawa i Administracji Uczelni Łazarskiego

• https://orcid.org/0000000234597656

author

Robert Krasnodębski

• kancelaria Rymarz Zdort

• https://orcid.org/0000000244485332

References

• Borkowski G., Piłaszewicz M., Ulga dla fundacji? Glosa do uchwały SN z dnia 13 marca 2002 r., III ZP 21/01, „Glosa” 2002, nr 10.
• Brzeziński B., Glosa do uchwały SN z dnia 13 marca 2002 r., III ZP 21/01, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 2003, nr 4.
• Brzeziński B., Podstawy wykładni prawa podatkowego, Gdańsk 2008.
• Brzeziński B., Zasady wykładni prawa podatkowego w krajach anglosaskich, Warszawa 2007.
• Frydrych F., Odpowiedzialność członków organów podmiotów non profit na podstawie art. 116a Ordynacji podatkowej, „Monitor Podatkowy” 2010, nr 5.
• Grzybowski M., Finansowoprawne granice wolności organizacji pozarządowych, „Glosa” 1999, nr 3.
• Jamroży M., Główka A., Czy dochód uzyskiwany przez okręgową izbę lekarską z działalności gospodarczej może korzystać ze zwolnienia, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 4 PDOPrU, „Monitor Podatkowy” 2015, nr 11.
• Jendraszczyk M., Przychody podatnika, którego celem statutowym jest pomoc społeczna, a zwolnienie z podatku dochodowego od osób prawnych, „Biuletyn Instytutu Studiów Podatkowych” 2020, nr 5.
• Komentarz do ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych 2022, red. W. Modzelewski, J. Pyssa, wyd. 19, Legalis.
• Krajewska A., Nowak-Piechota A., Wilk M., Żurawiński J., Mariański A., Podatek dochodowy od osób prawnych. Komentarz, wyd. IV, Warszawa 2016, Lex.
• Kuźniacki B., Rzeczywisty beneficjent a podatek u źródła. Alokacja dochodu czy przeciwdziałanie nadużyciom międzynarodowego i unijnego prawa podatkowego?, Warszawa 2022.
• Malec A., Zarys teorii definicji prawniczej, Warszawa 2000.
• Małecki P., Mazurkiewicz M., CIT. Podatki i rachunkowość. Komentarz. Tom II. Art. 15–42, Warszawa 2022, LEX.
• Mariański A., Przeznaczenie a wydatkowanie. Zwolnienia od podatku dochodowego, „Monitor Podatkowy” 2002, nr 8, Legalis.
• Mariański A., Ulga dla fundacji? Glosa do uchwały SN z dnia 13 marca 2002 r., III ZP 21/01 oraz do uchwały NSA z 20 listopada 2000 r., FPS 9/00, „Glosa” 2003, nr 1.
• Mastalski R., Podatek dochodowy od osób prawnych – cele statutowe fundacji – zakup udziałów w spółce handlowej – zwolnienie od podatku. Glosa do uchwały NSA z dnia 10 sierpnia 2009 r., II FPS 4/09, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 2010, nr 10.
• Morawski L., Zasady wykładni prawa, Toruń 2010.
• Nykiel W., Ulgi i zwolnienia w konstrukcji prawnej podatku, Warszawa 2002.
• Nykiel W., Mariański A., Komentarz do ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, Gdańsk 2010.
• Płeszka K., Następstwa decyzji w sądowym stosowaniu prawa, „Państwo i Prawo” 1988, nr 12.
• Płeszka K., Uzasadnienie decyzji interpretacyjnych przez ich konsekwencje, Kraków 1996.
• Podatek od osób prawnych. Komentarz, red. K. Gil, A. Obońska, A. Wacławczyk, A. Walter, Warszawa 2019.
• Słownik języka polskiego PWN, hasło: obracać, b.d., https://sjp.pwn.pl/szukaj/obraca%C4%87.html (dostęp: 1.12.2022).
• Szymocha M., Utrata prawa do zwolnienia na cele statutowe – podatek dochodowy od osób prawnych, „Doradztwo Podatkowe” 2013, nr 10.
• Tripković B., A Constitutional Court in transition: Making sense of constitutional adjudication in postauthoritarian Serbia, [w:] Constitutional Courts as Positive Legislators. A Comparative Law Study, red. A.R. Brewer-Carias, Cambridge 2011, https://doi.org/10.2139/ssrn.2596565
• Wykładnia konstytucji. Inspiracje, teorie, argumenty, red. T. Stawecki, J. Winczorek, LEX 2014.
• Zagórski M., Zwolnienie dochodów przeznaczonych na cele statutowe na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych, „Biuletyn Instytutu Studiów Podatkowych” 2020, nr 6.
• Zieliński M., Wykładnia prawa. Zasady, reguły, wskazówki, Warszawa 2017.
• Zieliński M., Wyznaczniki reguł wykładni prawa, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 1998, nr 3–4.

Identifiers

DOI

10.18778/1509-877X.2023.01.03

Biblioteka Nauki

24987637