Spór o wartości – sąd niezależny czy „zależny”, sędzia niezawisły czy „zawisły”

• Authors: Andrzej Gomułowicz

Title variants

EN

A dispute on values – an independent or “dependent” court an independent or “dependent” judge

Abstracts

EN

The paper concerns standards of functioning of judiciary relevant from the point of view of a democratic legal state. It deals with a problem of separateness and independence of judiciary from other powers in the context of constitutional separation of powers. It emphasizes the importance of the independence of judges and the importance of the state position of the National Judiciary Council. The author assesses the solutions adopted in the Act of 8th December 2017 amending the Act on National Judiciary Council and in the Act of 20th December 2019 amending the Act on the Organisational Structure of Common Courts and other acts. The analysis is conducted along with the judgment of the Supreme Administrative Court of November 4, 2021 (no. III FSK 3626/21). The problem presented is a problem of appointing of the judges according to a new procedure: the proposal made by a „new Council” and the President’s decision to appoint a judge (assessor). The text is also a reply to prof. M. Dobrowolski’s text published in Tax Law Journal 2022, no. 4.

PL

Problematyka artykułu dotyczy istotnych z punktu widzenia demokratycznego państwa prawnego standardów funkcjonowania władzy sądowniczej. W kontekście konstytucyjnej zasady podziału i równowagi władzy ustawodawczej, wykonawczej i sądowniczej analizuje problematykę odrębności i niezależności sądów od innych władz, znaczenie sędziowskiej niezawisłości i ustrojowej pozycji Krajowej Rady Sądownictwa, ocenia rozwiązania przyjęte w ustawie z dnia 8 grudnia 2017 roku o zmianie ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa (Dz.U. z 2018 r., poz. 3) oraz ustawie z dnia 20 grudnia 2019 roku o zmianie ustawy – Prawo o ustroju sądów powszechnych, ustawy o Sądzie Najwyższym oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2020 r., poz. 198). Ta analiza prowadzona jest w kontekście wyroku wydanego przez Naczelny Sąd Administracyjny w dniu 4 listopada 2021 r., sygn. III FSK 3626/21. Problem dotyczy powołań sędziowskich, a także asesorskich w trybie: wniosek „nowej Rady”, tj. „neo-KRS”, a postanowienie Prezydenta RP o powołaniu na urząd sędziego (asesora).

Keywords

PL

zasada trójpodziału władzy; niezależność sądów; niezawisłość sędziów; ex iniuria non oritur ius; lex falsa lex non est; pozycja ustrojowa Krajowej Rady Sądownictwa

EN

separation of powers; the independence of judges; the independence of the courts; ex iniuria non oritur ius; lex falsa lex non est; state position of the National Judiciary Council

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Kwartalnik Prawa Podatkowego
• Year: 2023
• Issue: 1
• Pages: 195-211

Dates

published

2023

Contributors

author

Andrzej Gomułowicz

• Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

• https://orcid.org/0000000330620270

References

• Bosek L., Bezprawie legislacyjne, Warszawa 2007.
• Dobrowolski M., Pozorna rysa na obliczu Temidy, „Kwartalnik Prawa Podatkowego” 2022, nr 4, https://doi.org/10.18778/1509-877X.2022.04.10
• Dziedziak W., O prawie słusznym (perspektywa systemu prawa stanowionego), Lublin 2015.
• Ex iniuria non oritur ius. Księga ku czci prof. Wojciecha Łączkowskiego, red. A. Gomułowicz, J. Małecki, Poznań 2003.
• Finnis J., Prawo naturalne a uprawnienie naturalne, Warszawa 2001.
• Gomułowicz A., Rysa na obliczu Temidy, „Kwartalnik Prawa Podatkowego” 2021, nr 2, https://doi.org/10.18778/1509-877X.2022.02.02
• Lyons D., Etyka i rządy prawa, Warszawa 2000.
• Monteskiusz, O duchu praw, Kraków 2003.
• Olszewski H., Słownik twórców idei, Poznań 2001.
• Pach M., Tuleja P., Komentarz do art. 10 Konstytucji, [w:] Konstytucja RP, t. I, red. M. Safjan, L. Bosek, Warszawa 2016.
• Pichlak M., Rozróżnienie ius et lex we współczesnej filozofii prawa, „Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej” 2017, nr 2.
• Prawość i godność. Księga pamiątkowa w 70. rocznicę urodzin prof. Wojciecha Łączkowskiego, red. F. Rymarz, S. Fundowicz, A. Gomułowicz, Lublin 2003.
• Raz J., Autorytet prawa, Warszawa 2000.
• Safjan M., Etyka zawodu sędziowskiego, [w:] Etyka prawnika. Etyka nauczyciela zawodu prawniczego, red. E. Łojko, Warszawa 2002.
• Smolak M., Wykładnia celowościowa z perspektywy pragmatycznej, Warszawa 2012.
• Stelmachowski A., W kwestii koncepcji źródeł prawa (na tle zasad prawa cywilnego), [w:] Szkice z teorii prawa i szczegółowych nauk prawnych, red. S. Wronkowska, M. Zieliński, Poznań 1990.
• Szczucki K., Komentarz do art. 187 Konstytucji, [w:] Konstytucja RP, t. I, red. M. Safjan, L. Bosek, Warszawa 2016.
• Trzciński J., Bezpośrednie stosowanie zasad naczelnych Konstytucji przez sądy administracyjne, „Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego” 2011, nr 3.
• Trzciński J., O znaczeniu Konstytucji jako ustawy zasadniczej państwa, „Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego” 2010, nr 5–6.
• Weitz K., Komentarz do art. 179 Konstytucji, [w:] Konstytucja RP, t. II, red. M. Safjan, L. Bosek, Warszawa 2016.
• Ziembiński Z., „Lex” a „ius” w okresie przemian, „Państwo i Prawo” 1991, nr 6.
• Ziembiński Z., O pojmowaniu sprawiedliwości, Lublin 1992.
• Ziembiński Z., O stanowieniu i obowiązywaniu prawa. Zagadnienia podstawowe, Warszawa 1995.
• Ziembiński Z., Sprawiedliwość społeczna jako pojęcie prawne, Warszawa 1996.

Identifiers

DOI

10.18778/1509-877X.2023.01.07

Biblioteka Nauki

24987626