Kółko rolnicze w Szadku w latach 1907–1926

• Authors: Dorota Stefańska

Title variants

EN

Farmers’ association in Szadek in 1907–1926

Abstracts

EN

The first farmers’ association in Szadek was the Stanisław Staszic association, set up in 1906 by the owner of Wola Krokocka, Jerzy Karol Kurnatowski. However, due to lack of financial support it soon ended its activity. Farmers’ associations started to be formed in the Kingdom of Poland after tsar’s order of 4 March 1906, which permitted such activity. In 1907, at the initiative of Kazimierz Czarnowski, owner of a landed estate in Prusinowice, another farmers’ association was formed, which functioned as part of the Central Farmers’ Association. In the years 1907–1026 the association’s chairmen were, successively: Kazimierz Czarnowski (1907–1908), Father Stanisław Mirecki (1908–1911), Franciszek Paczkowski (1911–1914), Hoppe (1914–1920), Jan Wróblewski (1920–1922), Adam Nencki (1923–1925), Stanisław Leopold (1925) and Michał Zabłocki (from 1926).

PL

Pierwszym kółkiem rolniczym w Szadku było powstałe w 1906 r. Kółko Rolnicze im. Stanisława Staszica założone z inicjatywy właściciela dóbr Wola Krokocka, Jerzego Karola Kurnatowskiego, które jednak ze względu na brak wsparcia finansowego wkrótce upadło. W 1907 r. z inicjatywy właściciela majątku ziemskiego w Prusinowicach, Kazimierza Czarnowskiego, w Szadku powstało większe i dysponujące środkami finansowymi kółko rolnicze, które działało w strukturach Centralnego Towarzystwa Rolniczego i podlegało najpierw terenowemu gubernialnemu oddziałowi tego towarzystwa w Kaliszu, a następnie powiatowemu oddziałowi w Sieradzu. W latach 1907–1926 kolejnymi prezesami kółka rolniczego byli: Kazimierz Czarnowski (1907–1908), ks. Stanisław Mirecki (1908–1911), Franciszek Paczkowski (1911–1914), Hoppe (1914–1920), Jan Wróblewski (1920–1922), Adam Nencki (1923–1925), Stanisław Leopold (1925) i Michał Zabłocki (od 1926). Działalność kółka koncentrowała się na modernizacji i odbudowie rolnictwa przy wsparciu ziemiaństwa i duchowieństwa.

Keywords

PL

kółka rolnicze; Centralne Towarzystwo Rolnicze; Królestwo Polskie; II Rzeczypospolita; osada Szadek; miasto Szadek

EN

farmers’ associations; Kingdom of Poland; II Republic of Poland; the settlement of Szadek; the town of Szadek

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Biuletyn Szadkowski
• Year: 2016
• Volume: 16
• Pages: 215-242

Dates

published

2016

Contributors

author

Dorota Stefańska

References

• Pamiętniki zebrań i treści odczytów Kółka Rolniczego w Szadkowskim zawierające protokoły z zebrań Kółka Rolniczego w Szadku z lat 1908–1926 (w posiadaniu rodziny Grzegorza Zabłockiego wnuka Adama Zabłockiego, prawnuka Leonarda, członków zarządu kółka).
• Antoni Leopold – człowiek i dzieło, red. M. Makowiecki, Wydawnictwo Bartgraf, Warszawa 2010.
• Bartyś J., Kółka rolnicze w Królestwie Polskim, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Warszawa 1974.
• Borkowski J., Chłopi polscy II RP, Warszawa 1968.
• Borkowski J., Gurnicz A., Kółka rolnicze w II Rzeczypospolitej, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Warszawa 1978.
• Dwór w Boczkach (siedziba rodziny Nenckich) na starej fotografii, oprac. Dorota Stefańska, „Biuletyn Szadkowski” 2007, t. 7, s. 205–210.
• Dzięciołowski S., Centralne Towarzystwo Rolnicze w Królestwie Polskim i jego polityka agrarna, 1906–1918, PWN, Warszawa 1981.
• Janicki S., Stosunki rolnicze Królestwa Kongresowego, Ministerstwo Rolnictwa i Dóbr Koronnych, Warszawa 1918.
• Jankowski S., Działalność i rozwój Kółek Rolniczych w pierwszym dziesięcioleciu, Zeszyt Jubileuszowy CTR w Królestwie Polskim, Warszawa 1917.
• Jankowski S., Jak gospodarują członkowie kółek rolniczych. Wyniki konkursu gospodarstw drobnych ogłoszonego przez Wydział Kółek CTR w 1911, Warszawa 1914.
• Jankowski S., Stosunki rolnicze Królestwa Kongresowego: zbiór wiadomości o stanie i warunkach rozwoju rolnictwa na ziemiach Królestwa Polskiego w dobie przedwojennej, praca zbiorowa, Warszawa 1918.
• Jankowski S., Towarzystwa i związki rolnicze, [w:] Stosunki rolnicze Królestwa Kongresowego, red. S. Janicki, Warszawa 1918.
• Kostrzewska E., Kilka uwag na temat Szadkowskiego Kółka Zjednoczonych Ziemianek, „Biuletyn Szadkowski”, t. 7, Łódź–Szadek 2007.
• Kostrzewska E., Ruch organizacyjny ziemianek w Królestwie Polskim na początku XX w., Łódź 2007.
• Kuligowski J., Okręgowe Towarzystwo Organizacji i Kółek Rolniczych w Mińsku Mazowieckim. Z dziejów organizacji rolniczych do 1939, „Rocznik Mińsko-Mazowiecki” 2008, 16, s. 7–15, bazhum.muzhp.pl
• Leksykon sołectw w gminie Szadek, red. T. Marszał, UŁ, Gmina Szadek, Łódź–Szadek 2004.
• Leopold J., O moim ojcu, [w:] Antoni Leopold – człowiek i dzieło, red. M. Makowiecki, Wydawnictwo Bartgraf, Warszawa 2010.
• Leopold J., Ziemia Szadkowska w Sieradzkiem, „Wieś Ilustrowana” 1913, z. 4, [w:] Szadek – spojrzenie w przeszłość, D. Stefańska (oprac.), Towarzystwo Przyjaciół Szadku, 2009.
• Nalewajko J., Boczki, [w:] Leksykon sołectw w gminie Szadek, red. T. Marszał, UŁ, Gmina Szadek, Łódź–Szadek 2004.
• Rulka K. (ks.), Jan Stanisław Żak (1870–1943) – proboszcz w Szadku, „Biuletyn Szadkowski” 2008, t. 8, s. 31–48.
• Socha J., Centralne Towarzystwo Rolnicze 1907–1929. Wybrane zagadnienia, Łódź 2011, wydane nakładem autora.
• Socha J., Centralne Towarzystwo Rolnicze w województwie łódzkim w latach 1918–1928.
• Zarys organizacji i działalności, [w:] Rocznik Łódzki, red. B. Wachowska, t. XXVI, PWN, Warszawa–Łódź 1978.
• Socha J., Działalność Centralnego Towarzystwa Rolniczego w dziedzinie oświaty, Łódź 1994.
• Socha J., Słownik biograficzny działaczy Centralnego Towarzystwa Rolniczego (1907–1929), Łódź 2003.
• Socha J., Życie gospodarcze wsi powiatu sieradzkiego w okresie międzywojennym (1918–1939), [w:] Szkice z dziejów sieradzkiego, red. J. Śmiałowski, PWN, Łódź 1977.
• Stefańska D., Stowarzyszenie Młodzieży Polskiej w Szadku w latach 1919–1933, „Biuletyn Szadkowski”, t. 14, UŁ, Łódź–Szadek 2014.
• Stefańska D., Wymodlili ją poeci, prorocy…, Jednodniówka, Szadek 2004.
• Śmiałowski J., Lata Drugiej Rzeczypospolitej. Gospodarka, [w:] Województwo Sieradzkie. Zarys dziejów, obraz współczesny, perspektywy rozwoju, Łódź–Sieradz 1980.
• Tomaszewicz A., Z zagadnień życia kulturalnego w latach 1793–1918, [w:] Szkice z dziejów sieradzkiego, red. J. Śmiałowski, PWN, Łódź 1997.
• Zakrzewski A., Od Stojałowskiego do Witosa, KAW, Warszawa 1988.

Identifiers

DOI

10.18778/1643-0700.16.11

Biblioteka Nauki

19064500