Rodzina Dziamarskich z Szadku i jej droga do niepodległości

• Authors: Dorota Stefańska

Title variants

EN

The Dziamarski family of Szadek and their road to national independence

Abstracts

EN

This article higlights the history of several members of the Dziamarski family – for centuries connected with Szadek and engaged in various forms of fight for Poland’s independence. The awarded orders of merit served as a criterion for selecting those family members who made the greatest contribution: Franciszek Dziamarski (1889–1942), Józef Dziamarski (1885–1941), Leontyna Dziamarska (1879–1944), Franciszek Dziamarski (1891–?), Stanisław Dziamarski (1893–1965), and Jan Dziamarski (1898–1971). All of them participated in armed fighting in the Polish Army and in various forms of social and organic work, both legal and in conspiracy. Józef and Leontyna Dziamarski were honoured in 1932, by the President of the Republic of Poland, with the Cross of Independence, and Franciszek Dziamarski “Żegota” with the Medal of Independence in 1938.

PL

W artykule przedstawiono losy kilku członków rodziny Dziamarskich – od wieków zakorzenionej w Szadku i zaangażowanej w działania mające na celu odzyskanie niepodległości. Stanisława Dziamarskiego (1893–1965) i Jana Dziamarskiego (1898–1971) oraz spokrewnionego z nimi Franciszka Dziamarskiego (1891–?). Wszyscy oni dążyli do odzyskania przez kraj niepodległości, włączając się w różne formy pracy organicznej i społecznej, zarówno legalne, jak i o charakterze konspiracyjnym, a także w walkę zbrojną, zasilając szeregi Wojska Polskiego. Małżonkowie Józef i Leontyna Dziamarscy zostali uhonorowani przez Prezydenta RP w 1932 r. Krzyżem Niepodległości, a Franciszek Dziamarski „Żegota” w 1938 r. Medalem Niepodległości.

Keywords

PL

Dziamarscy; rodzina; działalność niepodległościowa; Szadek

EN

the Dziamarski family; fight for independence; Szadek

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Biuletyn Szadkowski
• Year: 2022
• Issue: 22
• Pages: 89-117

Dates

published

2022

Contributors

author

Dorota Stefańska

• Towarzystwo Przyjaciół Szadku

References

• Muzeum Okręgowe w Sieradzu. Dokumentacja dotycząca POW w Szadku, sygn. ARW 418.
• Pamiętniki zebrań i treści odczytów Kółka Rolniczego w szadkowskim, zawierające protokoły z zebrań Kółka Rolniczego w Szadku z lat 1908– –1926. Zbiory prywatne wnuka i prawnuka członków zarządu kółka rolniczego w Szadku.
• Urząd Stanu Cywilnego w Szadku. Akt małżeństwa Franciszka Dziamarskiego nr 3/27.
• Urząd Stanu Cywilnego w Szadku. Akt zgonu Franciszka Dziamarskiego nr 18/1941.
• Urząd Stanu Cywilnego w Szadku. Akt zgonu Stanisława Dziamarskiego nr 37/1965.
• Wojewódzkie Archiwum Państwowe w Łodzi. Akt małżeństwa Dziamarskich Jakuba i Marianny z Bzdurskich nr 20/ 1851.
• Wojewódzkie Archiwum Państwowe w Łodzi. Akt małżeństwa Dziamarskich Józefa i Katarzyny Cupryn nr 13/1823.
• Wojewódzkie Archiwum Państwowe w Łodzi. Akt małżeństwa Józefa i Joanny Dziamarskich nr 17/1884.
• Wojewódzkie Archiwum Państwowe w Łodzi. Akt małżeństwa Józefa i Leontyny Dziamarskich nr 146/1906, Zgierz.
• Wojewódzkie Archiwum Państwowe w Łodzi. Akt urodzin Franciszka Dziamarskiego nr 315/1889, Bobownia.
• Wojewódzkie Archiwum Państwowe w Łodzi. Akt urodzin Józefa Dziamarskiego nr 70/1885, Bobownia.
• Wojewódzkie Archiwum Państwowe w Łodzi. Akt urodzin Stanisława Dziamarskiego nr 129/1894, Bobownia.
• Wojskowe Biuro Historyczne Centralne Archiwum Wojskowe. Eleonora Dziamarska, sygn. KN 17.03.1932.
• Wojskowe Biuro Historyczne Centralne Archiwum Wojskowe. Józef Dziamarski, sygn. KN 17.03.1932.
• Wojskowe Biuro Historyczne Centralne Archiwum Wojskowe. Kolekcja akt osobowych i odznaczeniowych z lat 1919–1939. Franciszek Dziamarski, sygn. MN 27.06.1938.
• Wojskowe Biuro Historyczne Centralne Archiwum Wojskowe. Stanisław Dziamarski, sygn. odrzucono 26.06.1938.
• Wojskowe Biuro Historyczne. Franciszek Dziamarski, sygn. odrzucono 21.06.1938.
• Droga do wolnej Polski wiodła przez Piotrków. Wykaz ochotników do Legionów Polskich w latach 1915–1916, M. Hubka, T. Matuszak, A. Piasta (oprac.), Archiwum Państwowe w Piotrkowie, Piotrków Trybunalski 2018.
• Fichna B., Dzień 11 listopada 1918 r. w Łodzi. Ze wspomnień uczestników, Łódź 1938, reprint 2018.
• Kołodziejski H., Jubileusz 25-lecia Spółdzielni Spożywców „Zgoda” w Zgierzu [1932], „Społem” 1932, nr 6.
• Koper S., Pawłowski T., Mity wojny 1920, Warszawa 2020.
• Kubiak J., Powstanie i działalność Narodowej Partii Robotniczej – Lewicy, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica” 2014, nr 93, s. 63–84.
• Meysztowicz W., Gawędy o czasach i ludziach. Łomianki, Londyn 1973, 1974, 1983.
• Michałowska M., Leksykon włókiennictwa: surowce i barwniki, narzędzia i maszyny, techniki i technologie, wyroby i dziedziny, Warszawa 2006.
• Nowak A., Klęska imperium zła, Kraków 2020.
• Reymont W., Za frontem, Warszawa–Lublin–Łódź–Kraków 1919.
• Stefańska D., Działalność Polskiej Organizacji Wojskowej w Szadku w okresie I wojny światowej, „Biuletyn Szadkowski” 2018, t. 18, s. 65–77.
• Stefańska D., Kółko Rolnicze w Szadku w latach 1905–1926, „Biuletyn Szadkowski” 2016, t. 16, s. 215–242.
• Stefańska D., Marian Dziamarski (1900–1945) – kapłan, męczennik, „Biuletyn Szadkowski” 2011, t. 11, s. 113–136.
• Stefańska D., Polska Organizacja Wojskowa w Szadku w latach 1915–1818 [w:] J. Stulczewski (red.), Społeczeństwo i dzieje ziem powiatu zduńsko-wolskiego w walce o niepodległość, Zduńska Wola 2018.
• Śmiałowski J., Zduńska Wola. Monografia miasta do 1914 roku, Zduńska Wola 1974.
• Szymczak M., Słownik języka polskiego, Warszawa 1983.
• Wachowska B., Oblicze polityczne Sieradza w II Rzeczypospolitej [w:] Sieradzki Rocznik Muzealny, t. 6, Warszawa 1989 – Łódź 1990.
• Wejtko W., Samoobrona Litwy i Białorusi. Szkic historyczny, Wilno 1930 – Warszawa 1992, reprint z wyd. Związku Organizacji b. Wojskowych.
• Wierzyński K., Pamiętnik poety, Warszawa 2018.
• https://www.umz.zgierz.pl/bip/?bip_umz_did=12664 [dostęp: 5.05.2021].
• https://www.wikipedia.org/ [dostęp: 5.05.2021].

Identifiers

DOI

10.18778/1643-0700.22.04

Biblioteka Nauki

18826725