Kościół parafialny w Węgleszynie w świetle relacji z końca XIX stulecia

• Authors: Małgorzata Karkocha

Title variants

Kościół parafialny w Węgleszynie w świetle relacji z końca XIX stulecia

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Krytyczna edycja źródłowa dotyczy odnalezionego w Archiwum Diecezjalnym w Kielcach opisu kościoła parafialnego pw. św. Andrzeja Apostoła w Węgleszynie (woj. świętokrzyskie). Dokument ten został sporządzony na polecenie konsystorza kieleckiego, najpewniej w latach dziewięćdziesiątych XIX w., przez miejscowego proboszcza, księdza Pawła Jędrychowskiego. Jest on o tyle cenny, że zawiera wiele istotnych informacji na temat świątyni parafialnej, pomijanych dotychczas w opracowaniach, jak również nieistniejących dziś zabytków, utraconych bezpowrotnie na początku ubiegłego stulecia (gotycki dzwon, ambona o rzadkiej formie jabłka, dekoracje ścienne). Edycja tekstu źródłowego poprzedzona została częścią wstępną, w której przedstawiono pokrótce dzieje parafii i wsi Węgleszyn, omówiono wygląd zewnętrzny i wewnętrzny świątyni, jej wystrój i wyposażenie.

EN

The critical source edition pertains to description of the parish church under name St. Andrew the Apostle in Węgleszyn (Świętokrzyskie Province), found in the Diocesan Archives in Kielce. The document was prepared on the order of the Kielce Consistory, most probably in the 1890s, by the local priest, priest Paweł Jędrychowski. It is valuable because it contains a lot of important information about the parish temple, hitherto omitted in studies, as well as monuments that do not exist today, irretrievably lost at the beginning of the last century (a Gothic bell, a pulpit having a rare apple-form, the wall decorations). The edited source text was preceded by an introductory part, which briefly presents the history of the parish and village Węgleszyn, discussed the external and internal appearance of the temple, its decor and equipment.

Keywords

PL

Węgleszyn; kościół parafialny; edycja źródłowa; XIX wiek; Węgleszyn; kościół parafialny; edycja źródłowa; XIX wiek

EN

Węgleszyn; parish church; source edition; 19th century

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Przegląd Nauk Historycznych
• Year: 2020
• Volume: 19
• Issue: 1
• Pages: 241-261

Dates

published

2020-04-30

Contributors

author

Małgorzata Karkocha

• Uniwersytet Łódzki, Wydział Filozoficzno-Historyczny, Instytut Historii, Katedra Historii Nowożytnej

• https://orcid.org/0000-0002-7747-949X

References

• Archiwum Diecezjalne w Kielcach [ADK] Akta konsystorskie. Dzwonów zabranie podczas wojny 1831–1922, sygn. OG-10/12.
• Archiwum Diecezjalne w Kielcach [ADK] Akta konsystorskie. Opis kościołów dekanatu jędrzejowskiego 1884–1898, sygn. OD-8/3.
• Archiwum Diecezjalne w Kielcach [ADK] Akta konsystorskie. Status cleri 1847–1929, sygn. OP-X/13.
• Archiwum Diecezjalne w Kielcach [ADK] Akta kurialne ogólne. Życiorysy kapłanów 1835–1840, sygn. OP-X/3.
• Archiwum Diecezjalne w Kielcach [ADK] Akta personalia konsystorskie i kurialne. Status cleri 1876–1938, sygn. OP-X/14.
• Corpus inscriptionum Poloniae, t. I (Województwo kieleckie), red. J. Szymański, z. 1, z. 2 (Jędrzejów i region jędrzejowski), wydała, wstępem i komentarzem opatrzyła B. Trelińska, Kielce 1978.
• Niesiecki K., Herbarz polski, t. VI, wyd. J.N. Bobrowicz, Lipsk 1841.
• Boniecki A., Herbarz polski, cz. 1 (Wiadomości historyczno-genealogiczne o rodach szlacheckich), t. II, Warszawa 1900.
• Boniecki A., Herbarz polski, cz. 1 (Wiadomości historyczno-genealogiczne o rodach szlacheckich), t. XII, Warszawa 1908.
• Borkiewicz S., Linowski Z., Monografia historyczna i gospodarcza powiatu jędrzejowskiego, Kielce 1937.
• Instrukcja wydawnicza dla źródeł historycznych od XVI do połowy XIX wieku, red. K. Lepszy, Wrocław 1953.
• Katalog zabytków sztuki w Polsce, t. III (Województwo kieleckie), red. J.Z. Łoziński, B. Wolff, z. 3 (Powiat jędrzejowski), oprac. T. Przypkowski, Warszawa 1957.
• Kowalski W., „Do zmartwychwstania swego za pewnym wodzem Kristusem…”. Staropolskie inskrypcje północno-zachodniej Małopolski, Kielce 2004.
• Kowalski W., Struktura społeczna szlachty i struktura własności w powiecie chęcińskim w sześćdziesiątych latach XVII wieku, [w:] Stefan Czarniecki. Żołnierz – obywatel – polityk, red. W. Kowalski, Kielce 1999, s. 111–158.
• Pielas J., Oleśniccy herbu Dębno w XVI–XVII wieku. Studium z dziejów zamożnej szlachty doby nowożytnej, Kielce 2007.
• Pielas J., W sąsiedzkim kręgu Mikołaja Reja. Dzieje klucza węgleszyńskiego w XVI wieku, [w:] Mikołaj Rej z Nagłowic. W pięćsetną rocznicę urodzin, red. W. Kowalski, Kielce 2005, s. 177–196.
• Prokop K.R., Poczet biskupów krakowskich, Kraków 1999.
• Rawita-Witanowski M., Dawny powiat chęciński, z ilustracjami prof. J. Olszewskiego, oprac. D. Kalina, Kielce 2001.
• Siarkowski W., Dzwony w gubernii kieleckiej (rzecz archeologiczno-historyczna), Warszawa 1878.
• Węgleszyn, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, red. B. Chlebowski, nakł. F. Sulimierskiego i W. Walewskiego, t. XIII, Warszawa 1893, s. 252.
• Wiśniewski J., Historyczny opis kościołów, miast, zabytków i pamiątek w Jędrzejowskiem, Marjówka 1930 (reprint: Kielce 2000).
• Wiśniewski J., Historyczny opis kościołów, miast, zabytków i pamiątek w powiecie włoszczowskim, [b.m.] 1932 (reprint: Kielce 2000).
• https://kielce.fotopolska.eu/973292,foto.html (dostęp: 12 II 2020).

Identifiers

DOI

10.18778/1644-857X.19.01.10