Problems with the history of Southern Slavs in the Slavic studies of Ukrainian scientists of Eastern Galicia during the 19th century

• Authors: Iryna Fedoriv

Title variants

PL

Problemy historii Słowian południowych w słowiańskich badaniach ukraińskich naukowców Wschodniej Galicji w XIX wieku

Abstracts

PL

Artykuł analizuje dorobek naukowy ukraińskich badaczy Galicji Wschodniej w XIX w., dotyczący aktualnych problemach dziejów ludów południowosłowiańskich. Omówiono jego treść, problematykę i metodologię w kontekście rozwoju narodowej slawistyki. Mowa tu o specjalistycznych studiach nad historią Bułgarii, Serbii, Chorwacji i Czarnogóry. Najdokładniejsze z tych opracowań to badania naukowe Denysa Zubryckiego Wiadomości o Czarnogórcach i Jakywa Hołowackiego Typy ludów słowiańskich. Bułgarzy, O Słowianach Zadunajskich żyjących na Półwyspie Bałkańskiej oraz Wielka Chorwacja czy Ruś galicyjsko-karpacka. Treść i problemy tych badań dają podstawy do stwierdzenia słabej, epizodycznej wiedzy galicyjskich uczonych o tych ludach, w porównaniu z historią Słowian zachodnich. Mimo to stawiane przez uczonych pytania, dotyczące m.in. osobliwości wprowadzenia chrześcijaństwa przez Cyryla i Metodzego w Bułgarii, kulturalnej, narodowej i religijnej polityki Imperium Osmańskiego wobec południowych Słowian, ruchu wyzwoleńczego Bułgarów, Serbów, Czarnogórców w XIX w., świadczą o zainteresowaniu uczonych Galicji Wschodniej Słowianami południowymi. Jednocześnie interpretacja ich dziejów miała charakter cywilizacyjny i odzwierciedlała ogólne tendencje rozwoju ukraińskiej slawistyki historycznej w XIX w.

EN

The article analyzes the scientific heritage of Ukrainian scientists of Eastern Galicia in the 19th century on current issues with the history of South Slavic peoples. Its content, topics and methodology in the context of the development of national Slavonic studies are described. Special studies on the history of Bulgaria, Serbia, Croatia and Montenegro are analyzed. The most comprehensive of these studies are the scientific investigations of Denys Zubrytsky: Statement about Montenegro People; and Jakyw Holovatsky: Types of Slavic Peoples. Bulgarians, On the Transdanubian Slavs living on the Balkan Peninsula, Greater Croatia or Galician-Carpathian Rus. The content and problems of these studies give ground to claims that Galician scholars have a weak, sporadic knowledge of these peoples compared to the history of the Western Slavs. In spite of this, the questions raised by the scholars on: the peculiarities of the introduction of Christianity by Cyril and Methodius in Bulgaria; cultural, national, religious policy of the Ottoman Empire towards the Southern Slavs; the liberation movement of Bulgarians, Serbs, Montenegrins in the 19th century, etc.; testify to the scientific interest of scholars of Eastern Galicia in the Southern Slavs. At the same time, the interpretation of their history was of a civilizational nature and reflected the general trends in the development of Ukrainian historical Slavic studies in the 19th century.

Keywords

PL

naukowcy ukraińscy; Galicja Wschodnia w XIX w.; slawistyka historyczna; historia ludów południowosłowiańskich; ruchy narodowowyzwoleńcze; stosunki międzysłowiańskie

EN

Ukrainian scholars; Eastern Galicia of the 19th century; historical Slavic studies; history of South Slavic peoples; national liberation movements; inter-Slavic relations

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Przegląd Nauk Historycznych
• Year: 2022
• Volume: 21
• Issue: 2
• Pages: 317-332

Dates

published

2022

Contributors

author

Iryna Fedoriv

• Narodowy Uniwersytet Pedagogiczny im. Wołodymyra Hnatiuka w Tarnopolu / Volodymyr Hnatyuk National Pedagogical University in Ternopil

• https://orcid.org/0000000213448053

References

• Viddil rukopysiv Lvivskoi natsionalnoi naukovoi biblioteky im. V. Stefanyka (Manuscripts Department of V. Stefanyk Lviv National Scientific Library) [V. Stefanyk LNSL MD]
• Holovatskyi Ya., Narysy z Chornohorii, V. Stefanyk LNSL MD, fund 36, case 698/file 48
• Holovatskyi Ya., Novootkrytyya svedenіya o sv. Metodіi, V. Stefanyk LNSL MD, fund 36, case 649/file 45
• Holovatskyi Ya., Pro slov’ian zadunaiskykh, shcho zhyvut na Balkanskomu pivostrovi, V. Stefanyk LNSL MD, fund 36, case 922/file 62
• Materialy A. Petrushevycha do istorii okremykh krain (Albaniia, Polshcha, Bolhariia), V. Stefanyk LNSL MD, fund 77, case 773/file 69
• Materialy A. Petrushevycha do istorii okremykh krain (Serbiia, Chekhiia, Slovachchyna), V. Stefanyk LNSL MD, fund 77, case 774/file 70
• Holovatskyi Ya., Tipy slavyanskikh narodov. Bolgary, “Vsemіrnaya illyustratsiya” 1877, No. 423, p. 130.
• Holovatskyi Ya., Tipy slavyanskikh narodov. Bolgary, “Vsemіrnaya illyustratsiya” 1877, No. 424, p. 146.
• Holovatskyi Ya., Velyka Khorvatiia abo Halytsko-Karpatskaia Rus, “Ruskaia pysmennist. Tvory Markiiana Shashkevycha i Yakova Holovatskoho”, vyd. 2, (Z dodatkom tvoriv Ivana Vahylevycha i Tymka Padury), t. III, Lviv 1913, pp. 296–320.
• Petrushevych A., Gde umer sv. Mefodiy?, “Slovo” 1884, parts 140–143.
• Petrushevych A., Gde umer sv. Mefodiy?, “Slovo” 1885, parts 1, 3–8, 10–18, 20–38.
• Petrushevych A., Kratkoe istoricheskoe izvestіe o vvedenіi khristіanstva v Predkarpatskikh stranakh vo vremena sv. Kirilla i Mefodіya tikh zhe uchenikami i propovѣdnikami, Lvov 1882.
• Petrushevych A., O podlozhnykh starocheshskikh pismennykh pamyatnikakh. Sude Lyubushi, Yevangelskom otrivke sv. Іoanna, Kraledvorskoy rukopisi i podlozhnykh cheshskikh glossakh v prazhskoy rukopisi Mater Verborum, Lvov 1878.
• Zubrytskyi D., Vedomost o Chernogorskom narode, ili Montegrintsakh, vynyataya iz knigi Gospodina Kovalevskogo, “Pchola” 1849, parts 8–13, pp. 116–135.
• Ilnytska L., Mizhslov’ianski zv’iazky I. Vahylevycha i Ya. Holovatskoho v 30–60-kh rokakh ХІХ st. (z malovidomykh materialiv), “Problemy slov’ianoznavstva” 1989, vol. XXXIX, pp. 33–39.
• Kopylov S., Problemy istorii slov’ianskykh narodiv v istorychnii dumtsi Ukrainy (ostannia tretyna ХVII – pochatok ХХ st.), Kam’ianets-Podilskyi 2005.
• Kril M., Neopublikovana pratsia Yakova Holovatskoho “Novootkrytyya svedenіya o sv. Metodіi”, “Problemy slov’ianoznavstva” 2004, vol. LIX, pp. 211–220.
• Kril M., Slov’ianski narody Avstriiskoi monarkhii: osvitni ta naukovi vzaiemyny z ukraintsiamy. 1772–1867, Lviv 1999.
• Kutsyi I., Tsyvilizatsiini identychnosti v ukrainskii istoriohrafii kintsia XVIII – pochatku ХХ st.: mizh Slov’ianshchynoiu ta Yevropoiu: Monohrafiia, Ternopil 2016.
• Kutsyi I., Ukrainska naukovo-istorychna dumka Halychyny (1830–1894): retseptsiia natsionalnoi istorii, Ternopil 2006.
• Matysiakevych Z., Ukrainskyi istoryk Yakiv Holovatskyi, Lviv 2002.
• Matysiakevych Z., Ya. F. Holovatskyi i Bolhariia, “Problemy slov’ianoznavstva” 1981, vol. XXIV, pp. 63–69.
• Matysiakevych Z., Zv’iazky Yakova Holovatskoho z yuhoslov’ianamy, “Problemy slov’ianoznavstva” 1980, vol. XX, pp. 128–131.

Identifiers

DOI

10.18778/1644-857X.21.02.10

Biblioteka Nauki

23050743