Narodziny „polskiej szkoły” historii militarnej a wojskowość antyczna. W poszukiwaniu tożsamości badawczej (część 2)

• Authors: Michał Norbert Faszcza

Title variants

EN

The Birth of the “Polish School” of Military History and Ancient Warfare In Search of a Research Identity (Part 2)

Abstracts

EN

The issue of ancient warfare was often included in the publications of Polish classicists, although it usually did not constitute an independent research area. The long and well-established tradition of classical studies resulted in difficulties in the possibility of working out a common research position with representatives of the “Polish school” of military history, especially due to the changes taking place after 1926. After the end of World War II, the model inherited from the Second Polish Republic was continued, but the transformations taking place in the Polish higher education after 1989 constitute an opportunity to bring the two communities closer together and to unify research approaches in a natural way.

PL

Problematyka antycznej wojskowości była częstokroć uwzględniana w publikacjach polskich starożytników, choć zazwyczaj nie stanowiła samodzielnego obszaru badań. Wieloletnia, a przez to ugruntowana tradycja studiów klasycznych sprawiała, że możliwość wypracowania wspólnego stanowiska z przedstawicielami „polskiej szkoły” historii wojskowej była znacząco utrudniona, szczególnie wobec przemian zachodzących po 1926 r. Po zakończeniu II wojny światowej kontynuowano model odziedziczony po II Rzeczpospolitej, ale przeobrażenia zachodzące w polskim szkolnictwie wyższym po 1989 r. stanowią szansę na zbliżenie obu środowisk i naturalne ujednolicenie optyki badawczej.

Keywords

PL

historiografia polska; historia wojskowa; dwudziestolecie międzywojenne; neoromantyzm; wojskowość antyczna

EN

Polish historiography; military history; interwar period; neo-romanticism; ancient warfare

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Przegląd Nauk Historycznych
• Year: 2023
• Volume: 22
• Issue: 1
• Pages: 135-167

Dates

published

2023

Contributors

author

Michał Norbert Faszcza

• Uniwersytet Śląski w Katowicach

• https://orcid.org/0000000335626217

References

• Antologia wypowiedzi Henryka Sienkiewicza o Quo vadis zaczerpniętych z jego korespondencji, [w:] Z Rzymu do Rzymu, red. J. Axer, Warszawa 2002, s. 249–329.
• Bieńkowski P., Kritische Studien über Chronologie und Geschichte des sertorianischen Krieges, Wien 1891.
• Biliński B., Hannibal, Lwów 1935.
• Bromski J. et al., Pradzieje ludzkości i historja państw Wschodu (Wielka historja powszechna, t. I), Warszawa 1935.
• Clausewitz von C., O wojnie, przekł. A. Cichowicz, L. Koc, F. Shoener, Warsza wa 2022.
• Delbrück H., Geschichte der Kriegskunst im Rahmen der politischen Geschich te, Bd. I (Das Altertum), Berlin 1920.
• Delbrück H., Geschichte der Kriegskunst im Rahmen der politischen Geschichte, Bd. IV (Die Neuzeit), Berlin 1921.
• Delbrück H., Weltgeschichte. Vorlesungen gehalten an der Universität, Bd. I, Berlin 1931.
• Jelitto J., Die peinlichen Strafen im Kriegs- und Rechtswesen der Babylonier und Assyrer, Breslau 1913.
• Kara S., Podręcznik historji wojskowości powszechnej. Grecja i Macedonja, Warszawa 1928.
• Konarek A., Podręcznik wojskowości w Rzymie Starożytnym (Na marginesie książki Dankfrida Schenka: Flavius Vegetius Renatus. Die Quellen der Epitoma Rei Militaris, Leipzig 1930), „Przegląd Historyczno-Wojskowy” 1936, t. IX, z. 1, s. 83–92.
• Kukiel M., Miejsce historji wojskowej wśród nauk historycznych, jej przedmiot i podział, [w:] Pamiętnik IV Powszechnego Zjazdu Historyków Polskich w Poznaniu 6–8 grudnia 1925, I – Referaty, Lwów 1925, s. 1–15.
• [Laskowski O.], Historja wojskowa, [w:] Encyklopedja wojskowa, t. III (Garigliano–Karabeni), red. O. Laskowski, Warszawa 1933, s. 375–395.
• Laskowski O., W sprawie organizacji historji wojskowej. Odpowiedź dr. Józefowi Siemieńskiemu, „Przegląd Historyczno-Wojskowy” 1929, t. I, z. 2, s. 281–294.
• Lewicki T.M., O triumfie rzymskim, Lwów 1934.
• Morawski K., Historya literatury rzymskiej za Rzeczypospolitej, Kraków 1909.
• Morawski K., M. Tullius Cicero. Życie i dzieła, Kraków 1911.
• Morawski K., O ucisku narodowości w starożytnym Rzymie, „Przegląd Polski” 1886, t. XXI, z. 1, s. 1–32.
• Morawski K., Od Augusta do czasów Hadrjana, Kraków 1919.
• Morawski K., Owidyusz i elegicy w epoce Augusta, Kraków 1917.
• Morawski K., Proza i prozaicy w okresie cycerońskim, Kraków 1912.
• Morawski K., Rzym. Portrety i szkice, Kraków 1924.
• Morawski K., Rzym i narody. Podbój Zachodu. Wschód i Żydzi, Warszawa 1924.
• Morawski K., Schyłek literatury rzymskiej w drugim i trzecim wieku po Chr., Kraków 1921.
• Morawski K., Vergilius i Horatius, Kraków 1916.
• Morawski K., Zarys literatury rzymskiej, Kraków 1922.
• Piotrowicz L., Dzieje rzymskie (Wielka historja powszechna, t. III), Warszawa 1934.
• Piotrowicz L., Upadek Asyrji w świetle nowo odkrytej kroniki babilońskiej, Kraków 1928.
• Popławski M.S., Bellum Romanum. Sakralność wojny i prawa rzymskiego, Lublin 1923.
• Popławski M.S., Literackie walory pamiętników Cezara, Lublin 1933.
• Schulbaumówna Z., Rapaport A., Xenophon. Żołnierz-historyk, Lwów 1935.
• Siemieński J., Replika dr. Józefa Siemieńskiego, „Przegląd Historyczno-Wojsko wy” 1929, t. I, z. 2, s. 300–306.
• Siemieński J., W sprawie organizacji historji wojskowej. Badacze i archiwa, „Przegląd Historyczno-Wojskowy” 1929, t. I, z. 1, s. 137–159.
• Simanski P., Podręcznik historji wojskowości powszechnej. Rzym i Bizancjum, przekł. S. Płoski, Warszawa 1931.
• Siuta T., Datames, oprac. K. Królczyk, Poznań 2019.
• Taubenschlag R., Militärstrafrecht, [w:] Paulys Realencyclopädie der classischen Altertumswissenschaft, Bd. XV, Hlb. 2, Hrsg. W. Kroll, Stuttgart 1932, szp. 1668–1671.
• Wałek T. [= Wałek-Czernecki T.], Dzieje upadku monarchji macedońskiej, Kraków 1924.
• Wałek T. [= Wałek-Czernecki T.], Dzieje upadku monarchji macedońskiej (L’histoire de la destruction de la monarchie macédonienne), „Bulletin International de l’Académie des Sciences de Cracovie. Classe de philologie. Classe d‘histoire et de philosophie / Anzeiger der Akademie der Wissenschaft in Krakau. Philologische Klasse. Historisch-philosophische Klasse” 1921, no. 6, s. 53–60.
• Wałek T. [= Wałek-Czernecki T.], Operacje morskie w czasie wojny lamijskiej (Kriegerische Unternehmungen zur See während des lamischen Krieges), „Bulletin International de l’Académie des Sciences de Cracovie. Classe de philologie. Classe d‘histoire et de philosophie / Anzeiger der Akademie der Wissenschaft in Krakau. Philologische Klasse. Historisch-philosophische Klasse” 1915, no. 8–10, s. 123–127.
• Wałek-Czernecki T., Gaetano de Sanctis: Storia dei Romani. tom. 3. L’età delle guerre puniche 2 części. Torino 1916–1917, „Przegląd Historyczno-Wojskowy” 1930, t. III, z. 1–2, s. 299–316.
• Wałek-Czernecki T., La chronologie de la première guerre de Macédoine, „Revue de Philologie” 1928, t. LIV, s. 5–24.
• Wałek-Czernecki T., La politique romaine en Grèce et dans l’Orient Hellénistique au IIIe siècle av. J.-C., „Revue de philologie” 1925, t. XLIX, s. 28–54, 118–142.
• Wałek-Czernecki T., Les opérations navales pedant la guerre lamiaque, „Revue de philologie” 1924, t. XLVIII, s. 23–30.
• Wałek-Czernecki T., Les origines de la seconde guerre de Macédoine, „Eos” 1928, vol. XXXI, s. 369–404.
• Wałek-Czernecki T., Witkowski S., Dzieje greckie (Wielka historja powszechna, t. II), Warszawa 1934.
• Witkowski S., Die spartanische Heeresgliederung und der Ursprung des Ephorats, „Eos” 1934, vol. XXXV, s. 73–86.
• Witkowski S., Historjografja grecka i nauki pokrewne (chronografja – biografja – etnografja – geografja), t. I–III, Kraków 1925–1927.
• Witwicki W., Psychologia a wojsko, Warszawa 1938.
• Wykaz współpracowników tomu I-go Encyklopedji Wojskowej, [w:] Encyklopedja wojskowa, t. I (A. a. – Custozza), red. O. Laskowski, Warszawa 1931, s. nlb.
• Zieliński T., Autobiografia, [w:] T. Zieliński, Autobiografia. Dziennik 1939–1944, podali do druku H. Geremek, P. Mitzner, Warszawa 2005, s. 11–199.
• Zieliński T., Cesarstwo rzymskie, Warszawa 1938.
• Zieliński T., Die letzten Jahre des zweiten Punischen Krieges: ein Beitrag zur Ge schichte und Quellenkunde, Lipsiae 1880.
• Zieliński T., Grecja niepodległa, Warszawa 1933
• Zieliński T., Literatura starożytnej Grecji epoki niepodległości, cz. 1 (Zarys ogólny), Warszawa–Kraków 1923.
• Zieliński T., Literatura starożytnej Grecji epoki powszechnej, cz. 1 (Zarys ogólny), Warszawa 1931.
• Zieliński T., Rzeczpospolita rzymska, Warszawa 1935.
• Zieliński T., Starożytność bajeczna, Warszawa 1930.
• Zmigryder-Konopka Z., Bój w lesie Teutoburskim, „Przegląd Współczesny” 1936, nr 4, s. 48–66.
• Zmigryder-Konopka Z., Bój w lesie Teutoburskim, „Przegląd Współczesny” 1936, nr 5, s. 253–276.
• Zmigryder-Konopka Z., Dwie monografie o Hannibalu, „Przegląd Historyczno-Wojskowy” 1930, t. II, z. 1, s. 181–185.
• Zmigryder-Konopka Z., Oblicze prawne ekspansji rzymskiej, Varsoviae 1934.
• Zmigryder-Konopka Z., P. Simanski. Podręcznik historji wojskowości powszechnej. Rzym i Bizancjum. Przełożył Stanisław Płoski. Warszawa 1931. Wojskowy Instytut Naukowo-Wydawniczy, „Przegląd Historyczno-Wojskowy” 1934, t. VII, z. 1, s. 151–154.
• Zmigryder-Konopka Z., Stanisław Kara, mjr. Szt. Gen.: Podręcznik Historji Wojskowości Powszechnej. Grecja i Macedonja. Warszawa 1928. Wojskowy Instytut Naukowo-Wydawniczy, stron VI + 89, „Przegląd Historyczno-Wojskowy” 1929, t. I, z. 2, s. 307–311.
• Zmigryder-Konopka Z., Stefan Przeworski. Wóz wojenny u Hetytów i Achajów. (Pamiętnik II-go Zjazdu Geografów i Etnografów Słowiańskich w Polsce. Kraków 1930, tom II. str. 123–127), „Przegląd Historyczno-Wojskowy” 1930, t. III, z. 1–2, s. 316–317.
• Zmigryder-Konopka Z., Studja nad historją ustroju rzymskiego, t. I, Warszawa 1938.
• Zmigryder-Konopka Z., Ustrój starożytnego Rzymu (Encyklopedja Wojskowa, cz. 65), Warszawa 1938.

Identifiers

DOI

10.18778/1644-857X.22.01.06

Biblioteka Nauki

23050700