Eklektyzm jako postawa filozoficzna

• Authors: Michał Węcławski

Title variants

EN

Eclecticism as a philosophical mindset

Abstracts

EN

The aim of this paper is to explore some of the meanings of frequently underestimated and misunderstood topic of eclecticism. In doing so, we would like to ask how the phenomenon of eclecticism was perceived in the past and whether it is correct to regard it as something more than just an abstract notion, namely: as a philosophical mindset and particular approach to life in general. The text is divided into two parts. The first one contains an outline of the history of eclecticism, understood as a notion and a kind of attitude. It is shown that, among others, it was thanks to the eclectic approach that emerging Christian civilisation would open itself to the heritage of the classical era; late antiquity and the Renaissance, both having produced ideas of religious humanism, are also indicated as the most eclecticism-related epochs. The second part aims at describing the phenomenon of eclecticism as, unlike syncretism, depending on a selection of elements rather than combining them together. It is presented as a way of philosophising and thus as a way of being, potentially creative and open to different viewpoints, yet, unlike skepticism, committed to the truth. All in all, the paper shall be perceived as a praise of eclecticism, assuming that it deserves far more appreciation and scholarly attention than has been given to it thus far.

Keywords

PL

eklektyzm; synkretyzm; sceptycyzm; wybór; renesans; antydogmatyzm; postawa filozoficzna

EN

eclecticism; syncretism; skepticism; selection; Renaissance; anti-dogmatism; philosophical mindset

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Internetowy Magazyn Filozoficzny Hybris
• Year: 2018
• Volume: 41
• Issue: 2
• Pages: 126-146

Dates

published

2018

Contributors

author

Michał Węcławski

• Uniwersytet Wrocławski

References

• á Kempis, T. (2005). O naśladowaniu Chrystusa, przekł. Wiesław Szymona. Kraków: „M”.
• Adorno, T. W. (1990). Esej jako forma. W: T. W. Adorno, Sztuka dla sztuki. Wybór esejów, przeł. Krystyna Krzemień-Ojak (79-99). Warszawa: PIW.
• Augustyn św. (1989). De doctrina christiana. O nauce chrześcijańskiej. Tekst łacińsko-polski, przeł. Jan Sulowski. Warszawa: PAX.
• Augustyn św. (1999). Przeciw akademikom, tłum. Katarzyna Augustyniak. W: Dialogi filozoficzne (57-150). Kraków: Znak.
• Bazyli Wielki św. (2006). Mowa do młodzieńców chrześcijańskich jak mogą odnieść pożytek z czytania książek pogańskich, przeł. Tadeusz Sinko. Kraków.
• Brunschwig, J. (1996). Sextus Empiricus on the kritérion. The Skeptic as conceptual legatee. W: J. M. Dillon, A. A. Long (red.), The Question of
• Eclecticism. Studies in Later Greek Philosophy (145-175). Berkeley– Los Angeles–London: University of California Press.
• Delumeau, J. (1987). Cywilizacja odrodzenia, przeł. Eligia Bąkowska. Warszawa: PIW.
• Dembowski, E.(1968) Kilka myśli o eklektyzmie. W: Jerzy Ładyka, Dembowski (235-250). Warszawa: Wiedza Powszechna.
• Dillon, J. D., Long, A. A. (1996), Introduction. W: J. M. Dillon, A. A. Long tekstach: Na drogach jedności. Filozofia zgody Pica della Mirandoli. Filo-sofija, 15 (31), 53-74 oraz Erazm z Rotterdamu. Portret antydogmatyka. Studia Philosophica Wratislaviensia, 11 (4), 107-128. Można je traktować jako rozwinięcie tez niniejszego szkicu. (red.), The Question of Eclecticism. Studies in Later Greek Philosophy (1-13). Berkeley–Los Angeles–London: University of California Press.
• Diogenes Laertios (1984), Żywoty i poglądy słynnych filozofów, przekł. Irena Krońska, Kazimierz Leśniak, Witold Olszewski. Warszawa: PWN.
• Domański, J. (1997). O dwu znaczeniach metafory pszczoły, Archiwum historii filozofii i myśli społecznej, 42,57-72.
• Domański, J. (2005). „Scholastyczne” i „humanistyczne” pojęcie filozofii. Kęty: Antyk.
• Donini, P. (1996), The history of the concept of eclecticism. W: J. M. Dillon, Anthony A. Long (red.), The Question of Eclecticism. Studies in Later Greek Philosophy (15-33). Berkeley–Los Angeles–London: University of California Press.
• Erazm z Rotterdamu (1965). Podręcznik żołnierza Chrystusowego nauk zbawiennych pełny, przeł. Juliusz Domański. Warszawa: PWN.
• Erazm z Rotterdamu (1973). Adagia. Wybór, przeł. Maria Cytowska. Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk: Ossolineum.
• Garin, E. (1969), Filozofia odrodzenia we Włoszech, przeł. Krzysztof Żaboklicki, Kraków: PWN.
• Garin, E. (1993), Powrót filozofów starożytnych, przeł. Anna Dutka. Warszawa: IFiS PAN.
• Gilson, E. (1958), Duch filozofii średniowiecznej, przeł. Jan Rybałt. Warszawa: PAX.
• Hatzimichali, M. (2011). Potamo of Alexandria and the Emergence of Eclecticism in Late Hellenistic Philosophy. New York: Cambridge University Press.
• Huizinga, J. (1982). Jesień średniowiecza, przeł. Tadeusz Brzostowski. Warszawa: PIW.
• Jaeger, W. (2002). Wczesne chrześcijaństwo i grecka paideia, przekł. Krzysztof Bielawski. Bydgoszcz: Homini.
• Karłowicz, D. (2005), Sokrates i inni święci. O postawie starożytnych chrześcijan wobec rozumu i filozofii. Warszawa: Fronda.
• Klemens Aleksandryjski (1994). Kobierce zapisków filozoficznych dotyczących prawdziwej wiedzy, t. 1, przeł. Janina Niemirska- Pliszczyńska. Warszawa: PAX.
• Leszczyński, D. (2006). Między wątpieniem a wiarą. Próba charakterystyki renesansowego sceptycyzmu. Studia Philosophica Wratislaviensia, 1, 115-131.
• Mansfeld, J. (1996), Philosophy in the Service of Scripture: Philo’s exegetical strategies. W: J. M. Dillon, A. A. Long (red.), The Question of Eclecticism. Studies in Later Greek Philosophy (70-103). Berkeley– Los Angeles–London: University of California Press.
• Miciński, B. (1970). Dyliżans filozoficzny. W: B. Miciński, Pisma(76-86). Kraków: Znak.
• Miłosz, Cz. (1961). Proza. Kultura, 11, 41-44.
• Montaigne de, M. (2002). Próby. Wybór, przekł. Tadeusz Boy-Żeleński. Warszawa: Altaya.
• Mulsow, M. (1997). Eclecticism or Skepticism? A Problem of the Early Enlightenment. Journal of the History of Ideas, 58, nr 3, 465-477.
• Swieżawski, S. (1983). Dzieje filozofii europejskiej w XV wieku. Tom VI. Człowiek. Warszawa: Akademia Teologii Katolickiej.
• Swieżawski, S. (1987). U źródeł nowożytnej etyki. Filozofia moralna w Europie XV wieku. Kraków: Znak.
• Swieżawski, S. (2000). Dzieje europejskiej filozofii klasyczne., Warszawa– Wrocław: PWN.
• Szestow, L. (2005). Początki i końce, przeł. Jacek Chmielewski. Kęty: Antyk.

Identifiers

DOI

10.18778/1689-4286.41.07

Biblioteka Nauki

18654041