Filozofia w sukurs edukacji. O filozoficznych podstawach nauczania języka

• Authors: Marzenna Cyzman

Title variants

EN

Philosophy for Education Assistance. On the Constructivist Foundations of Language Teaching

Abstracts

EN

The aim of the article is to reflect on the philosophical foundations of foreign language teaching on the example of teaching Polish as a foreign language. The starting point of the considerations is the constructivist epistemology (mainly radical constructivist by Ernst von Glasersfeld) and the notion of language / language behavior (languaging - formulated by the biologist and constructivist Humbert Maturana). I am arguing that the teaching of language behavior / orienting behaviour should be an integral part of the didactic process. Language is a much more complex phenomenon, and understood as linguistic behavior refers to emotions, bodily reactions, conventions adopted in a given interpretation community, and the areas of consensual domain we achieve during communication with our interlocutors. Although the constructivist approach is known in the world, it can be observed that the practice of teaching is still dominated by the belief about the passive transmission of knowledge. The constructivist perspective applied to the organization of the didactic process may have practicalconsequences for formulating certification rules or organization of work during the lesson.

PL

Celem artykułu jest refleksja nad filozoficznymi podstawami nauczania języków obcych na przykładzie nauczania polskiego jako obcego. Punktem wyjścia rozważań jest konstruktywistyczna epistemologia (głównie radykalnie konstruktywistyczna Ernsta von Glasersfelda) i pojęcie językowania/zachowania językowego (languaging – sformułowane przez biologa i konstruktywistę Humberta Maturanę). Stawiam tezę, że nauczanie zachowania językowego/zachowania orientującego powinno stanowić integralną część procesu dydaktycznego. W ten sposób problem tego, jak uczyć kultury i jak je połączyć z kształceniem językowym w ogóle nie powstaje. Język jest znacznie bardziej złożonym fenomenem, a rozumiany jako zachowanie językowe odnosi się do emocji, cielesnych reakcji, konwencji, przyjętych w danej wspólnocie interpretacyjnej, i osiąganych przez nas dziedzin zgodności (consensual domain) w czasie komunikacji z naszymi interlokutorami. Chociaż podejście konstruktywistyczne jest znane na świecie, to jednak można zaobserwować, że w praktyce nauczania wciąż dominuje przekonanie o pasywnym przekazie wiedzy. Perspektywa konstruktywistyczna zastosowana do organizacji procesu dydaktycznego może mieć konsekwencje praktyczne dla formułowania programów nauczania, zasad certyfikacji czy organizacji pracy podczas lekcji.

Keywords

PL

konstruktywizm; zachowanie językowe; glottodydaktyka; aktywne poznawanie; kultura

EN

radical constructivism; languaging; glottodidactics; active cognitio; culture

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Internetowy Magazyn Filozoficzny Hybris
• Year: 2019
• Volume: 45
• Issue: 2
• Pages: 131-146

Dates

published

2019

Contributors

author

Marzenna Cyzman

• Uniwersytet Mikołaja Kopernika W Toruniu

References

• Achtelik, Aleksandra, 2004, Tekst literacki jako źródło wiedzy o kulturze polskiej, [w:] Wrocławska dyskusja o języku polskim jako obcym, Dąbrowska, Anna (red.), Wrocław: Wrocławskie Towarzystwo Naukowe.
• Baviskar, Sandhya, Hartle R., Todd, Whitney, Tiffany, 2009, Essential Criteria to Characterize Constructivist Teaching: Derived from a Review of the Literature and Applied to Five Constructivist- Teaching Method Articles, “International Journal of Science Education”, nr 31(4), s. 541–550.
• Bednarz, Nadine, 2011, Ernst von Glasersfeld’s Contribution and Legacy to a „Didactique des Marhématiques” Research Community, Constructivist Foundations. Commemorative Issue for Ernst von Glasersfeld,, vol. 6, Nr 2 (March 2011), Riegler, Alexander, Gash, Hugh (red.), s.. 239–247.
• Bednarz, Nadine, Garrison, James (red.), 1998, Constructivism and education. Cambridge: Cambridge University Press.
• Buhuszewicz, Paweł, Cyzman, Marzenna (red.), 2016, Wokół pojęcia konstruktywizmu, „Litteraria Copernicana”, nr 3 (19), ss 7–14.
• Cybulski, Marek, (red.), 2015, Wybór tekstów z dziejów języka polskiego. Do połowy XIX w., Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
• Cyzman, Marzenna, 2011, Czego jeszcze nie wiemy o nauczaniu literatury polskiej. Tekst literacki na lekcji języka polskiego jako obcego, „Teraźniejszość-Człowiek-Edukacja”, nr 4.
• Cyzman, Marzenna, 2015, Jak radyklana może być radykalna koncepcja interpretacji? O nie-dualizującym modelu interpretacji Josefa Mitterera, „Przegląd Kulturoznawczy”, nr 1, s. 1–14.
• Cyzman, Marzenna, 2016, Po „tamtej stronie” interpretacji. Koncepcja interpretacji Ernsta von Glasersfelda i Josefa Mitterera, „Litteraria Copernicana” , nr 3 (19), s. 73–86.
• Cyzman, Marzenna, Kubicka, Emilia, 2014, Katowicka seria „Czytaj po polsku”. Ikony literatury polskiej?, [w:] Nowe perspektywy w nauczaniu języka polskiego jako obcego III, Kubicka, Emilia, Walkiewicz, Aleksandra, (red.), Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
• Czarnecka, Urszula, Gaszyńska, Małgorzata, 1990, 1992, Ćwiczenia w czytaniu dla studentów zaawansowanych. Część I Zrozumieć Polskę. Część II Polubić Polskę, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Fish, Stanley, 2008, Drogą antyformalistyczną aż do końca, przeł. Szahaj, Andrzej, [w:] Fish, Stanley, Interpretacja, retoryka, polityka, Szahaj, Andrzej (red.), Kraków: Universitas, s. 178–179.
• Fish, Stanley, 2008, Interpretacja, retoryka, polityka, Szahaj, Andrzej (red.), Kraków: Universitas.
• Fish, Stanley, 1980, Interpreting the “Variorum”, [w:] Fish, Stanely, Is There a Text in This Class? The Authority of Interpretative Communities, Massachusetts – Londom: Harvard University Press, s. 147–173.
• Fish, Stanley, 2011, Interpretując “Variorum”, [w:] Markiewicz, Henryk (red.), Sztuka interpretacji w ostatnim półwieczu. Tom III, Kraków: Universitas, s. 363–392.
• Fleck, Ludwik, 1986, Powstanie i rozwój faktu naukowego. Wprowadzenie do nauki o stylu myślowym i kolektywie myślowym, przeł. Tuszkiewicz, Maria, Lublin: Wydawnictwo Lubelskie.
• Garncarek, Piotr, 2006, Przestrzeń kulturowa w nauczaniu języka polskiego jako obcego, Warszawa: Wydawnictwo Wydziału Polonistyki UW.
• Gaszyńska – Magiera, Małgorzata, 2005, Nauczanie komunikacji w podręcznikach do nauki JPJO w kontekście polskiej etykiety językowej, [w:] Garncarek, Piotr (red.), Nauczanie języka polskiego i kultury polskiej w nowej rzeczywistości europejskiej. Materiały z VI Międzynarodowej Konferencji Glottodydaktycznej, Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
• Glasersfeld Ernst, von, 1992, A Constructivist Approach to Experiential Foundations of Mathematical Concepts. [w:] History and Philosophy of Science in Science Education, Hills S., (red.), Kingston – Ontario: Queen’s University, s. 551–571.
• Jelonkiewicz, Mirosław, 2001, Kanon kulturowy i kompetencja socjokulturowa w opisie kompetencji językowej na potrzeby certyfikacji znajomości języka polskiego jako obcego, [w:] Cudak, Romuald, Tambor, Jolanta, Inne optyki. Nowe programy, nowe metody, nowe technologie w nauczaniu kultury polskiej i języka polskiego jako obcego, Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
• Kenneth, Gergen, 1995, Social construction and the educational proces, [w:] Steffe, Leslie,, Gale, Jerry (red.), Constructivism in education, Hillsdale, NJ: Lawrence Erlbaum, s. 17–39.
• Larochelle, Marie, 2000, Radical constructivism: Notes on viability, ethics and other educational issues, [w:] Steffe, Leslie, Thompson, Pat (red.), Radical constructivism in action: Building on the pioneering work of Ernst von Glasersfeld. London: Falmer, s. 55–68.
• Markiewka Tomasz, 2013, Neopragmatyści wobec kategorii autora. O konsekwencjach konstruktywizmu, „Teksty Drugie”, nr 5, s. 282– 283.
• Martyniuk, Waldemar, 1988, Wartość dydaktyczna tekstów w nauczaniu języków obcych, 1988, [w:] Ostromęcka–Frączak, Bożena, (red.), Polonistyczna edukacja językowa i kulturowa cudzoziemców, Ł odź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
• Mitterer Josef, 2013, On Interpretation, “Constructivist Foundations”, special issue: Non dualism. A Conceptual Revision?, Riegler, Alexander, Weber, Stefan (red.), Vol. 8, Nr 2 (March 2013), s. 143– 147.
• Pressley, Harris, Karen, Marks, Marilyn, 1992, But good strategy instructors are constructivists! „Educational Psychology Review”, nr 4, s. 3–31.
• Rorty Richard, 1999, Teksty i grudki; Badanie jako rekontekstualizacja. Antydualistyczne ujęcie interpretacji, [w:] Rorty, Richard, Obiektywność, relatywizm i prawda. Pisma filozoficzne. Tom 1, przeł. Margański, Janusz, Aletheia, Warszawa 1999 ss. 119–139; 141–167.
• Skibiński, Adam, 2003, Homo Significus. Autorozprawa o poznaniu- języku, Warszawa: Imex-Graf.
• Gaszyńska-Magiera, Małgorzata, Jak testować znajomość kultury? www.ism.wsmip.uj.edu.pl/.../0368931d-4cda-4aa5-88dc- b673b4de29ea, dostęp 15.10.2016).
• Glasersfeld, Ernst, von, Distinguishing the Observer: An Attempt at Interpreting Maturana. http://www.oikos.org/vonobserv.htmp (dostęp: 10.09.2016).
• Glasersfeld, Ernst, von, Learning as Constructive Activity: http://www.univie.ac.at/constructivism/EvG/papers/083.pdf (dostęp: 18.09.2016).
• Jin, Li, Constructivism-Application in Oral English Teaching to Non-English Majors: http://www.gpejournal.org/index.php/GPEJ/article/viewFile/24/6 (dostęp: 19.10.2016).
• https://constructivisminelt.wikispaces.com/Constructivism+and+language+teaching (dostęp: 19.10.2016).
• Opis poziomów kompetencji językowej dla potrzeb certyfikacji znajomości JPJO, 2000, d/s Ministerstwo Edukacji Narodowej, Komisja Certyfikacji Znajomości Języka Polskiego Jako Obcego, Materiały robocze nr 4/2000.

Identifiers

DOI

10.18778/1689-4286.45.07

Biblioteka Nauki

18653968