„Życie na poczekaniu” Wisławy Szymborskiej w rosyjskim tłumaczeniu (o międzykulturowej roli przekładu)

• Authors: Beata Rycielska

Title variants

„Życie na poczekaniu” Wisławy Szymborskiej w rosyjskim tłumaczeniu (o międzykulturowej roli przekładu)

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Na przykładzie przekładu artykuł zwraca uwagę na to, co może łączyć różne, lecz pokrewne kultury. Odwołuje się do podstawowych założeń gramatyki kognitywnej Ronalda W. Langackera oraz koncepcji metafory pojęciowej George’a Lakoffa i Marka Johnsona, które w teorii i praktyce przekładu zastosowała Elżbieta Tabakowska. Tertium comparationis porównania serii przekładowej z tytułowym wierszem Wisławy Szymborskiej stanowi metafora życia. Porównanie odkrywa wspólnotę konceptualizacji tej abstrakcyjnej i uniwersalnej kategorii. Przekład przybliża swej kulturze odzwierciedlony w oryginale fragment świata pojęć Noblistki.

EN

Translation-wise, the article draws attention to what may connect different but related cultures. It refers to the basic assumptions of cognitive grammar of Ronald W. Langacker and the idea of the conceptual metaphor of George Lakoff and Mark Johnson, which have been applied in the theory and practice of translation by Elżbieta Tabakowska. Tertium comparationis of the comparison of translation series with the title poem of Wisława Szymborska is constituted by the metaphor of life. The said comparison reveals the unification of conceptualization of this abstract and universal category. The translation, thus, brings closer to the target culture a fragment of the array of notions applied by the Nobel laureate reflected in the original.

Keywords

PL

kultura społeczna; przekład; metafora pojęciowa; metafora obrazowa; kultura społeczna; przekład; metafora pojęciowa; metafora obrazowa

EN

social culture; translation; conceptual metaphor; metaphor imaging

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica Rossica
• Year: 2016
• Issue: 12
• Pages: 111-125

Dates

published

2017-05-11

Contributors

author

Beata Rycielska

References

• Bikont A., Szczęsna J. (2012), Pamiątkowe rupiecie. Biografia Wisławy Szymborskiej, Kraków.
• Dolata-Zaród A. (2009), Aspekty kulturowe w tłumaczeniu tekstów specjalistycznych, „Rocznik Przekładoznawczy. Studia nad teorią, praktyką i dydaktyką przekładu”, nr 5, Opole, s. 83–91.
• Dostojewski F. (1988), Sen śmiesznego człowieka, „Opowieści fantastyczne”, tłum. M. Leśniewska, Kraków.
• Hejwowski K. (2004), Kognitywno-komunikacyjna teoria przekładu, Warszawa.
• Kamiński A. (1974), Funkcje pedagogiki społecznej, Warszawa.
• Lakoff G. (2011), Kobiety, ogień i rzeczy niebezpieczne. Co kategorie mówią nam o umyśle, E. Ta­bakowska (red.), tłum. M. Buchta, A. Kotarba, A. Skucińska, Kraków.
• Lakoff G., Johnson M. (2010), Metafory w naszym życiu, przeł. T. P. Krzeszowski, Warszawa.
• Langacker R. W. (2009), Gramatyka kognitywna. Wprowadzenie, przeł. E. Tabakowska, M. Buchta, H. Kardela, W. Kubiński, P. Łozowski i in., Kraków.
• Pieńkos J. (1999), Rola przekładu jako instrumentu upowszechniania wartości kulturalnych i naukowych (stan obecny – wizja przyszłości), „Między oryginałem a przekładem” V, Kraków, s. 315–322.
• Rusinek M. (2016), Nic zwyczajnego. O Wisławie Szymborskiej, Kraków.
• Słownik języka polskiego, http://sjp.pwn.pl/sjp/zycie;2548395.html.
• Szymborska W. (1996), Życie na poczekaniu, Warszawa.
• Tabakowska E. (2001), Językoznawstwo kognitywne a poetyka przekładu, przeł. A. Pokojska, Kraków.
• Большой толковый словарь, http://www.gramota.ru/slovari/dic/?word=жизнь&all=x.
• Кучеренко О., Наша жизнь-спектакль без репетиций..., https://www.stihi.ru/2012/09/08/8557.
• Шимборская В., Жизнь на ходу, перевод Ольги Чепельской, https://www.stihi.ru/2010/12/17/1240.
• Шимборская В., Жизнь с бухты-барахты. Избранное, перевод Веры Виногоровой, СПб, 2007.
• Шимборская В., Жизнь экспромтом, Nieznany Tłumacz, https://www.stihi.ru/2011/09/07/7524.
• Эппель А., Сборник статей „In telega”, http://www.levin.rinet.ru/FRIENDS/Eppel/InTelega3. html.

Identifiers

DOI

10.18778/1731-8025.12.11