Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

PL EN


2021 | 20 | 121-131

Article title

Ономастический мир Михаила Зощенко

Content

Title variants

EN
The Onomastic World of Mikhail Zoshchenko

Languages of publication

Abstracts

EN
The article discusses the onyms used by Mikhail Zoshchenko in his stories and novellas through their three functions: 1) designation of the main character and place of action; 2) nomination of a minor character and geographical object; 3) designation of a background character or object. The article continues the research on Zoshchenko started by the Polish scientist Jarosław Wierzbiński. Anthroponyms in the works of M.M. Zoshchenko denote the main and secondary progatonists, toponyms (oikonyms, urbanonyms, etc.) used for the place of action, and units of peripheral categories, which most often act to designate background objects. The author names his protagonists by their first name and patronymic, which is a specific feature of the Russian etiquette that distinguishes it from the cultural and linguistic situations of other peoples. The writer calls persons from a lower level of the society with brief and familiarly disparaging forms of the anthroponym.The onomastic style of M.M. Zoshchenko includes the use of the full anthroponymic formula: first name + patronymic + surname when presenting a protagonist. In the stories of Zoshchenko, there are toponyms, such as Moscow, Leningrad, Ligovo, Yalta, Kislovodsk, etc.; urbanonyms: Bolshaya Prolomnaya Street, Glazova and Borovaya Streets, ergonyms: Petrosovet, Shchukin market, hotel “Europe” etc. Proper names are woven into Zoshchenko’s texts as an obligatory and organizing component. They interact with other textual elements and demonstrate their visual capabilities in a broad and narrow context.
RU
В статье рассматриваются онимы, используемые Михаилом Зощенко в своих рассказах и повестях в трeх функциях: 1) обозначение главного действующего лица и места действия; 2) номинация второстепенного персонажа и географического объекта; 3) обозначение фонового персонажа или объекта. Статья продолжает зощенковедческие исследования польского учeного Ярослава Вежбиньского. Антропонимы в произведениях М.М. Зощенко обозначают главных и второстепенных героев, топонимы (ойконимы, урбанонимы и др.) называют место действия, единицы периферийных разрядов чаще всего выступают для обозначения фоновых объектов. Автор именуют своих героев по имени и отчеству, что является специфической чертой русского этикета, отличающей его от культурно-языковых ситуаций других народов. Лиц, стоящих на более низкой социальной ступени, писатель именует краткими и фамильярно-пренебрежительными формами антропонима. Ономастический стиль М.М. Зощенко включает использование полной антропонимической формулы имя + отчество + фамилия при представлении героя. В рассказах Зощенко встречаются топонимы Москва, Ленинград, Лигово, Ялта, Кисловодск и др.; урбанонимы Большая Проломная улица, Глазова и Боровая улицы; эргонимы Петросовет, Щукин рынок, гостиница «Европа» и т. д. Имена собственные вплетаются в ткань зощенковского текста как обязательный и организующий компонент. Они взаимодействуют с другими текстовыми элементами, демонстрируют свои изобразительные возможности в широком и узком контексте.

Year

Issue

20

Pages

121-131

Physical description

Dates

published
2021

References

  • Болдова, Т.А., Трегубова, Л.В. (2018). Рец.: Jarosław Wierzbiński. Михаил Зощенко. Текстологические исследования и анализы, семантика и стилистика: монография. Издательство Лодзинского университета, 2017. 125 с., Преподаватель XXI век, 4, 451–453.
  • Вежбиньски, Я. (2008). Семантико-культурологический аспект интертекстуальности в художественном тексте, Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica Rossica, 4, 179–187.
  • Виноградов В.В. (1928). Язык Зощенки (Заметки о лексике). B: Михаил Зощенко: статьи и материалы (53–92). Ленинград: Academia.
  • Всеобщий настольный календарь на 1924 год. С приложением карты Союза Советских Социалистических Республик. Москва–Петроград: ГИЗ.
  • Даль, В.И. (1955). Словарь живого великорусского языка. В 4 т., Т. 3. Москва: ГИИНС.
  • Делерт, Д. (1924). Новые имена. Ростов-на-Дону: Советский юг.
  • Зощенко, М.М. (1929–1930). Собрание сочинений в шести томах. Ленинград–Москва: Прибой.
  • Зощенко, М.М. (1936). Избранные повести. Ленинград: Гослитиздат.
  • Зощенко, М.М. (2008). Собрание сочинений в 7 т. Сост. и примеч. И.Н. Сухих. Москва: Время.
  • Зощенко, М.М. (2018). Полное собрание рассказов в одном томе. Москва: АЛЬФА КНИГА.
  • Колева, И.П. (2013). Традиции отечественной юмористики XIX века в творчестве М.М. Зощенко: автореф. дис. … канд. филол. наук: 10.01.01, Москва.
  • Кон, Ф.Я. (1923). Четвeртый конгресс Коммунистического Интернационала. Москва: Красная новь.
  • Литературное наследство. (1963). Том 70: Горький и советские писатели: Неизданная переписка, И.С. Зильберштейн и Е.Б. Тагер (ред.). Москва: Изд-во АН СССР.
  • Михаил Зощенко. Статьи и материалы. (1928). Ленинград: Academia.
  • Норман, Б.Ю. (2006). Игра на гранях языка. Москва: Флинта, Наука.
  • Словарь русских народных говоров. (1991). Вып. 26, Ф.П. Сороколетов (гл. ред.). Ленинград: Наука, Ленингр. отд-е.
  • Словарь української мови (упор. з дод. влас. матеріалу Б. Грінченко). В 4 т. (1959). Т. 3. Киïв: Вид-во АН УРСР.
  • Суперанская, А.В. (1973). Общая теория имени собственного. Москва: Наука.
  • Супрун, В.И. (1997). Имена и именины. Волгоград: Комитет по печ. и инф.
  • Супрун, В.И. (2000). Ономастическое поле русского языка и его художественно-эстетический потенциал. Волгоград: Перемена.
  • Суслова, А.В. (1979). Из истории антропонимии советского периода (20-е годы), Восточнославянская ономастика. Исследования и материалы, 302–316.
  • Топонимическая энциклопедия Санкт-Петербурга. (2002). Санкт-Петербург: ЛИК.
  • Тынянов, Ю.Н. (1929). Архаисты и новаторы. Ленинград: Прибой.
  • Тынянов, Ю.Н. (1977). Поэтика. История литературы. Кино. Москва: Наука.
  • Федин, К.А. (1990). Михаил Зощенко. B: Вспоминая Михаила Зощенко (103–112), Ю.В. Томашевский (cост. и подгот. текста). Ленинград: Художественная литература.
  • Wierzbiński, J. (1999а). Kontaminacja nazw osobowych w utworach Michała Zoszczenki, Beiträge zur Slavistik, T. XXXIX: Textsemantik und Textstilistik, H. Jelitte, J. Wierzbiński (Hrsg.), Frankfurt am Main–Berlin–Bern–New York–Paris–Wien, 91–100.
  • Wierzbiński, J. (2020). Языковая коммуникация в произведениях Михаила Зощенко, Contributions to the 22nd Annual Scientific Conference of the Association of Slavists (Polyslav): Die Welt der Slawen. Sammelband 65, 327–335, https://doi.org/10.2307/j.ctv15vwk16.41
  • Boldova, T.A., Tregubova, L.V. (2018). Rets.: Jarosław Wierzbiński. Mikhail Zoshchenko. Tekstologicheskie issledovaniya i analizy, semantika i stilistika: monografiya. Izdatel’stvo Lodzinskogo universiteta, 2017. 125 s., Prepodavatel’ XXI vek, 4, 451–453.
  • Dal’, V.I. (1955). Slovar’ zhivogo velikorusskogo yazyka. V 4 t., T. 3. Moscow: GIINS.
  • Delert, D. (1924). Novye imena. Rostov-on-Don: Sovetskii yug.
  • Fedin, K.A. (1990). Mikhail Zoshchenko. V: Vspominaya Mikhaila Zoshchenko (103–112), Yu.V. Tomashevskii (cost. i podgot. teksta). Leningrad: Khudozhestvennaya literatura.
  • Koleva, I.P. (2013). Traditsii otechestvennoi yumoristiki XIX veka v tvorchestve M.M. Zoshchenko: avtoref. dis. … kand. filol. nauk: 10.01.01, Moscow.
  • Kon, F.Ya. (1923). Chetvertyi kongress Kommunisticheskogo Internatsionala. Moscow: Krasnaya nov’.
  • Literaturnoe nasledstvo. (1963). Tom 70: Gor’kii i sovetskie pisateli: Neizdannaya perepiska, I.S. Zil’bershtein i E.B. Tager (red.). Moscow: Izd-vo AN SSSR.
  • Mikhail Zoshchenko. Stat’i i materialy. (1928). Leningrad: Academia.
  • Norman, B.Yu. (2006). Igra na granyakh yazyka. Moscow: Flinta, Nauka.
  • Slovar’ russkikh narodnykh govorov. (1991). Vyp. 26, F.P. Sorokoletov (gl. red.). Leningrad: Nauka, Leningr. otd-e.
  • Slovar’ ukraїns’koї movi (upor. z dod. vlas. materіalu B. Grіnchenko). V 4 t. (1959). T. 3. Kiïv: Vidvo AN URSR.
  • Superanskaya, A.V. (1973). Obshchaya teoriya imeni sobstvennogo. Moscow: Nauka.
  • Suprun, V.I. (1997). Imena i imeniny. Volgograd: Komitet po pech. i inf.
  • Suprun, V.I. (2000). Onomasticheskoe pole russkogo yazyka i ego khudozhestvenno-esteticheskii potentsial. Volgograd: Peremena.
  • Suslova, A.V. (1979). Iz istorii antroponimii sovetskogo perioda (20-e gody), Vostochnoslavyanskaya onomastika. Issledovaniya i materialy, 302–316.
  • Toponimicheskaya entsiklopediya Sankt-Peterburga. (2002). St. Petersburg: LIK.
  • Tynyanov, Yu.N. (1929). Arkhaisty i novatory. Leningrad: Priboi.
  • Tynyanov, Yu.N. (1977). Poetika. Istoriya literatury. Kino. Moscow: Nauka.
  • Vezhbin’ski, Ya. (2008). Semantiko-kul’turologicheskii aspekt intertekstual’nosti v khudozhestvennom tekste, Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica Rossica, 4, 179–187.
  • Vinogradov V.V. (1928). Yazyk Zoshchenki (Zametki o leksike). V: Mikhail Zoshchenko: stat’i i materialy (53–92). Leningrad: Academia.
  • Vseobshchii nastol’nyi kalendar’ na 1924 god. S prilozheniem karty Soyuza Sovetskikh Sotsialisticheskikh Respublik. Moscow–Petrograd: GIZ.
  • Wierzbiński, J. (1999a). Kontaminacja nazw osobowych w utworach Michała Zoszczenki, Beiträge zur Slavistik, T. XXXIX: Textsemantik und Textstilistik, H. Jelitte, J. Wierzbiński (Hrsg.), Frankfurt am Main–Berlin–Bern–New York–Paris–Wien, 91–100.
  • Wierzbiński J. (1999b). Stylistyczny fenomen języka artystycznego Michała Zoszczenki. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
  • Wierzbiński, J. (2017). Michaił Zoszczenko: studia i analizy tekstologiczne, semantyka i stylistyka. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
  • Wierzbiński, J. (2020). Yazykovaya kommunikatsiya v proizvedeniyakh Mikhaila Zoshchenko, Contributions to the 22nd Annual Scientific Conference of the Association of Slavists (Polyslav): Die Welt der Slawen. Sammelband 65, 327–335, https://doi.org/10.2307/j.ctv15vwk16.41
  • Zoshchenko, M.M. (1929–1930). Sobranie sochinenii v shesti tomakh. Leningrad; Moscow: Priboi.
  • Zoshchenko, M.M. (1936). Izbrannye povesti. Leningrad: Goslitizdat.
  • Zoshchenko, M.M. (2008). Sobranie sochinenii v 7 t. Sost. i primech. I.N. Sukhikh. Moscow: Vremya.
  • Zoshchenko, M.M. (2018). Polnoe sobranie rasskazov v odnom tome. Moscow: AL”FA KNIGA.

Document Type

Publication order reference

Identifiers

Biblioteka Nauki
2134511

YADDA identifier

bwmeta1.element.ojs-doi-10_18778_1731-8025_20_10
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.