Grecki bóg Hermes i bogini wedyjska Saramā w aspekcie porównawczym

• Authors: Jan Skarbek-Kazanecki

Title variants

Grecki bóg Hermes i bogini wedyjska Saramā w aspekcie porównawczym

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

-

EN

Following the suggestions of nineteenth-century linguists (Max Müller, 1838, Monier-Williams, 1898) the author, basing on the linguistic and mythological comparative analysis, shows that the Greek good Hermes can be related to the Vedic goddess Sarama. The article firstly gives on overview of the different conceptions regarding the etymology of the theonym “Hermes”. The most popular and probable of them is the one proposed by Martin P. Nilsson (1949), who connects it with the greek noun ἕρμα ‘prop, support, reef, rock under water’. Some difficulties, which this hypothesis has given rise to, show that the problem of etymology of the name Hermes is long standing and unsolved. Thereafter, the author proves that etymologies of Hermes and Sarama can connect to the same Indo-European root *ser-. Also the oldest Greek and Vedic literature, primarily Homer’s poems, Homeric Hymn to Hermes and Rigvedic Hymn X. 108, demonstrates numerous similarities between both deities.

Keywords

EN

Hermes; Saramā; ie. root *ser-; herm; Indo-European languages

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Collectanea Philologica
• Year: 2017
• Issue: 20
• Pages: 21-35

Dates

published

2017-12-30

Contributors

author

Jan Skarbek-Kazanecki

• Uniwersytet Łódzki, Katedra Filologii Klasycznej, ul. Pomorska 171/173, 90–236 Łódź

References

• Abramowiczówna Z. (1958). Słownik grecko-polski. T. I-IV. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Appel W. (tłum.) (2007). Homeriká czyli żywoty Homera i poematy przypisywane poecie. Warszawa: Prószyński i s-ka.
• Arvidsson S. (2006). Aryan Idols. Indo-European Mythology as Ideology and Science. Trans. Wichmann S. Chicago–London: University of Chicago Press.
• Aurobindo S. (2003). The Secret of the Veda. Pondicherry: Sri Aurobindo Ashram Press.
• Baring-Gould S. (1868). Curious Myths of the Middle Ages. Second Series. Oxford–Cambridge: Rivingtons.
• Basham, A. L. (1973). Indie. Przeł. Z. Kubiak. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
• Beekes R. (2010). Etymological Dictionary of Greek. Leiden–Boston: Brill.
• Beekes R. (2014). Pre-Greek: Phonology, Morphology. Lexicon. Leiden: Brill.
• Bernal M. (2006). Black Athena: The Afroasiatic Roots of Classical Civilization, vol. 3: The Linguistic Evidence. New Brunswick: Rutgers University Press.
• Boisacq É. (1916). Dictionnaire étymologique de la langue grecque. Heidelberg–Paris: Klincksieck. Burkert W. (1985). Greek Religion. Archaic and Classical. Trans. J. Raffan. Oxford: Basil Blackwell.
• Carnoy A. (1957). Dictionnaire étymologique de la mythologie gréco-romaine. Louvain: Éditions Universitas.
• Chadwick J. (1976). The Mycenaean World. Cambridge: The University Press.
• Cirlot J. E. (2000). Słownik symboli. Przeł. I. Kania. Kraków: Wydawnictwo Znak.
• Cox G. W. (1870). The Mythology of the Aryan Nations. Vol. 2. London: Longmans, Green, and Co.
• Debroy B. (2008). Sarama and Her Children: The Dog in Indian Myth. London: Harper and Row.
• Doniger W. (2010). The Hindus: An Alternative History. Oxford: Oxford University Press.
• Dowson J. (1879). A Classical Dictionary of Hindu Mythology and Religion, Geography, History and Literature. London Trübner & Co.
• Duckner M. (1883). History of Greece. Vol. 1: From The Earliest Times to the end of the Persian war. Trans. S. F. Alleyne. London: R. Bentley&Son.
• Eliade M. (1994). Historia wierzeń i idei religijnych. T. 1. Przeł. S. Tokarski. Warszawa: PAX.
• Forlong J. G. R. (2006). Encyclopedia of Religions or Faiths of Man. Vol. 3. New York: Cosmo Publications.
• García Ramón J. L. (2009). Mycenaean Onomastics, Poetic Phraseology and Indo-European Comparison: The Man’s Name pu2-ke-qi-ri. In: K. Yoshida, B. Vine, ed., East and West: Papers in Indoeuropean Studies. Bremen: Hempen.
• Gulizio J. (2000). “Hermes and e-ma-a2: The Continuity of his Cult from the Bronze Age to the Historical Period”, Proceedings from the International Conference Antiquitas Viva’ Živa antika 50, 105–116.
• Hariyappa H. L. (1953). Rgvedic Legends Through The Ages. Pune: Deccan College.
• Herter H. (1976). “Hermes. Ursprung und Wesen eines griechischen Gottes”. Rheinisches Museum für Philologie Nr 119, 193–241.
• Hesiod (2006). Theogony. Works and Days. Testimonia. Trans. G. W. Most, Cambridge (ed.). Massachusetts–London: Harvard University Press
• Hezjod (1999). Prace i dni. Przeł. J. Łanowski. Warszawa: Prószyński i s-ka.
• Hoffmann H. (2008). Geo Widengren i fenomenologia religii. W: Widengren G., Fenomenologia religii. Przeł. J. Białek. Kraków: Zakład Wydawniczy „Nomos”. IX–XXVII.
• Homer (1920). Homeri Opera. Vol. I-V. D. B. Monro, T. W. Allen (eds.). Oxford: Oxford University Press.
• Homer (1956). Odyseja. Przeł. J. Parandowski. Warszawa: Czytelnik.
• Homer (1984). Iliada. Przeł. I. Wieniewski. Kraków–Wrocław: Wydawnictwo Literackie.
• Jurewicz J. (2013). Wędrówka za przestrzenią, Wybrane hymny Rygwedy. T. 1. Warszawa: Elipsa.
• Kérenyi K. (1951). The Gods of the Greeks. Trans. N. Cameron. London: Thames & Hudson.
• Kern O. (1926, 1935, 1938). Die Religion der Griechen, T. I–III. Berlin: Weidmannsche Buchhandlung.
• Kubiak Z. ( 1997). Mitologia Greków i Rzymian. Warszawa: Świat Książki.
• Lincoln B. (1976). “The Indo-European cattle-raiding myth”. History of Religions 16(1), 42–65.
• Lubotsky A. M. (1988). The System of Nominal Accentuation in Sanskrit and Proto-Indo-European. Leiden–New York–København–Köln: Brill.
• Lurje S. J. (1957). Jazyk i kultura mikienskoj Grecyi. Moska–Leningrad: Akademija nauk SSSR. Mayrhofer M. (1976). Kurzgefasstes etymologisches Wörterbuch des Altindischen. Vol. 3. Heidelberg: Carl Winter Universitätsverlag.
• Macdonnell A. A. (1897). Vedic Mythology. Strasburg: Der Verlag Karl J. Trübner.
• Macdonnell A. A., Keith A. B. (1995). Vedic Index of Names and Subjects. Vol. 2. Delhi: Motilal Banarsidass Publishers.
• McInernet J. (2010). The Cattle of the Sun: Cows and Culture in the World of the Ancient Greeks. Princeton–Oxford: Princeton University Press.
• Michalski F. (1971). Hymny Rygwedy. Wrocław–Warszawa–Kraków: Ossolineum.
• Monier-Williams M. (1898). A Sanskrit-English dictionary etymologically and philologically arranged with special reference to cognate Indo-European languages. Oxford: The Clarendon Press.
• Müller M. (1838). Lectures on the Science of Language. Vol. 2. London: Taylor and Walton.
• Nilsson M. P. (1949). A history of Greek Religion. Oxford: Clarendon Press.
• Oldenburg H. (1988). The Religion of the Veda. Trans. S. B. Shrotri. Delhi: Motilal Banarisidas.
• Otto W. F. (2016). Dionizos. Mit i kult. Przeł. J. Korpanty. Warszawa: Wydawnictwo Sub Lupa.
• Palaima T. G. (1999). Kn02 – Tn316. In: S. Deger-Jalkotzy et al. (eds.). Floreant Studia Mycenaea. Akten des X. Internationalen Mykenologischen Colloquiums in Salzburg vom 1.-5. Mai 1995. Vol. 2, Vienna: Österreichische Akademie der Wissenschaften.
• Platon (1990), Kratylos. Przeł. W. Stefański. Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk–Łódź: Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk.
• Plato (1995). Cratylus. W: Platonis Opera. Tomus I: Euthyphro, Apologia, Crito, Phaedo, Cratylus, Theaetetus, Sophista, Politicus. E. A. Duke et al. (eds.). Oxonii: Oxford University Press.
• Podbielski H. (2005), Hymny homeryckie. W: Podbielski H. (red.), Literatura Grecji starożytnej. Lublin: Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego KUL.
• Pokorny J. (1959). Indogermanisches etymologisches Wörterbuch, Vol. 3. Bern–München: Francke.
• Puhvel J. (1987). Comparative Mythology. Baltimore–London: The Johns Hopkins University Press. Radermacher L. (1931). Der homerische Hermeshymnus. W: Akademie der Wissenschaften in Wien. Philosophisch-historische Klasse. Sitzungsberichte, Band 213. Wien: Hölder-Pichler-Tempsky.
• Raingeard P. (1935). Hermès Psychagogue. Essai sur les origines du culte d’Hermès. Paris: Les Belles Lettres.
• Reece S. (1997). “A Figura Etymologica in the Homeric Hymn to Hermes”. The Classical Journal vol. 93, 29–39.
• Robertson N. (2012). The Concepts of Purity in Greek Sacred Laws. In: C. Frevel, C. Nihan (eds.). Purity and the Forming of Religious Traditions in the Ancient Mediterranean World and Ancient Judaism. Leiden: Brill.
• Rohde E. (2007). Psyche: kult duszy i wiara w nieśmiertelność u starożytnych Greków. Przeł. J. Korpanty. Kęty: Wydawnictwo Marek Derewiecki.
• Roscher W. F. (1878). Hermes der Windgott: Eine Vorarbeit im Handbuch der griechischen Mythologie vom vergleichenden Standpunkt. Leipzing: B. G. Teubner.
• Rosół R. (2010). Wschodnie korzenie kultu Apollona. Kraków: Nomos.
• Ruijgh C. J. (1967). Études sur la grammaire et le vocabulaire du grec mycénien. Amsterdam: A. M. Hakkert.
• Ruijgh C. J. (1996). La déesse mère dans le textes mycéniens. In: L. M. Bendall, E. de Miro, L. Godart, A. Sacconi, (a cura di). La Atti e Memorie del Secondo Congresso Internazionale di Micenologia. Roma–Napoli: Gruppo editoriale internazionale. 453–457.
• Shepard P. (1998). Nature and Madness. Georgia: University of Georgia Press.
• Skarbek-Kazanecki J. (2015). „Kamień narzędziem puryfikacji: kamienowanie starożytnych Greków jako rytuał oczyszczenia”. Ogrody Nauk i Sztuk 5. 32–40.
• Słuszkiewicz E. (1980). Pradzieje i legendy Indii. Warszawa: Iskry.
• Van Windekens A. J. (1961). „Réflexions sur la nature et l’origine du dieu Hermès”. Rheinisches Museum für Philologie, Nr. 104, 289–301.
• Vergados A. (2013). The Homeric Hymn to Hermes: Introduction, Text and Commentary. Berlin: De Gruyter.
• Versnel H. S. (1990). What’s Sauce for the Goose Is Sauce for the Gander: Myth and Ritual. In: Approaches to Greek Myth, L. Edmunds (ed.). Baltimore: Johns Hopkins University Press. 25–90.
• Versnel H. S. (2011). Dwie pieczenie przy jednym ogniu: mit i rytuał, stare i nowe. W: Antropologia antyku greckiego. Zagadnienia i wybór tekstów. W. Lengauer, L. Trzcionkowski (oprac.). Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego. 206–236.
• Versnel H. S. (2014). Coping With the Gods: Wayward Readings in Greek Theology. Leiden–Boston: Brill.
• Walcot P. (1979). “Cattle Raiding, Heroic Tradition, and Ritual: The Greek Evidence”. History of Religions 18/4, 326–51.
• West M. L. (2008). Wschodnie oblicze Helikonu: pierwiastki zachodnioazjatyckie w greckiej poezji i micie. Przeł. M. Filipczuk, T. Polański. Kraków: Wydawnictwo Homini.
• Winniczuk L., red. (1962). Mały Słownik Kultury Antycznej. Grecja, Rzym. Warszawa: Wiedza Powszechna.
• Witzel M. (1997). Saramā and the Paṇis: Origins of Prosimetric Exchange in Archaic India. In: Prosimetrum: Crosscultural Perspectives on Narrative in Prose and Verse. J. Harris, K. Reichl (eds.). Cambridge: D. S. Brewer.
• Wolanin H. (1996). Słowotwórstwo w myśli językoznawczej starożytnej Grecji. Od Homera do Dionizjusza Traka. Kraków: Polska Akademia Umiejętności.

Identifiers

DOI

10.18778/1733-0319.20.02