Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

PL EN


2017 | 20 | 43-64

Article title

Starzenie się mieszkańców wielkich osiedli mieszkaniowych w mieście postsocjalistycznym. Przykład Łodzi

Authors

Content

Title variants

Starzenie się mieszkańców wielkich osiedli mieszkaniowych w mieście postsocjalistycznym. Przykład Łodzi

Languages of publication

PL

Abstracts

PL
Kwestia starości demograficznej jest jednym z podstawowych problemów większości współczesnych społeczeństw. W Polsce, podobnie jak w innych krajach Europy Środkowo-Wschodniej, problem ten nasilił się wraz z początkiem transformacji ustrojowej na skutek wejścia tych krajów na ścieżkę rozwoju demograficznego charakterystyczną dla społeczeństw zachodnioeuropejskich. Procesy demograficznego starzenia szczególnie silnie zaznaczają się w dużych miastach, jednak większość analiz dotyczących procesów starzenia się miast obejmuje całe jednostki terytorialne, mniej natomiast uwagi poświęca się przemianom zachodzącym w mniejszej skali, czyli na poziomie dzielnic lub osiedli. Celem niniejszego opracowania jest analiza procesów starzenia się, które zaszły w ostatnim ćwierćwieczu w dziewięciu największych prefabrykowanych osiedlach mieszkaniowych Łodzi, powstałych w okresie realnego socjalizmu. Kwestia ta jest istotna ze względu na znaczący udział tej formy zabudowy w zasobach mieszkaniowych miasta i zamieszkiwanie w nich ponad ⅓ łodzian. Istotna jest także duża dynamika tego procesu, ponieważ Łódź jest najszybciej starzejącym się miastem w Polsce i jednym z najszybciej wśród miast Europy Środkowo-Wschodniej. To sprawia, że proces ten powinno się stale monitorować w badaniach prowadzonych w różnej skali przestrzennej, nie tylko miejskiej, ale i wewnątrzmiejskiej.
EN
The issue of demographic ageing is one of the fundamental problems of most modern societies. In Poland, as in other Central and Eastern European countries this problem has intensified with the systemic transformation as a result of these countries entering the path of demographic development characteristic for Western European societies. Demographic ageing processes are particularly prominent in large cities, but most analyzes of urban ageing cover the entire cities, while less attention is devoted to smaller scale transformations, such as district or settlement levels. The aim of this paper is to analyze the ageing processes that took place in the last quarter in the nine largest prefabricated housing estates in Łódź, built in the socialist period. This issue is important because of the significant share of this form of housing in the city’s housing stock and over one third of the inhabitants live there. The dynamics of this process is also significant and the fact that Łódź is the fastest shrinking city in Poland and one of the fastest in Central and Eastern Europe. This makes the process continually monitored in studies conducted at different spatial scales, not only at the inter-city scale but also at the intra-urban one.

Year

Issue

20

Pages

43-64

Physical description

Dates

published
2017-06-30

Contributors

  • Uniwersytet Łódzki, Wydział Nauk Geograficznych, Instytut Geografii Miast i Turyzmu

References

  • Bernt M., 2007, Neither normalisation, nor decay: Housing estates in Eastern Germany, [w:] Komar B., Kucharczyk-Brus B. (red.), Housing and environmental conditions in post-communist countries, Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, Gliwice: 41–55.
  • Borowik I., 2003, Blokowiska – miejski habitat w oglądzie socjologicznym, Arboretum, Wrocław.
  • Ciesiółka P., 2010, Rehabilitacja zabudowy blokowej na przykładzie osiedla Jana III Sobieskiego w Poznaniu, [w:] Jażdżewska I. (red.), Osiedla blokowe w strukturze przestrzennej miast, XXIII Konwersatorium Wiedzy o Mieście, Wydawnictwo Uniwersy­tetu Łódzkiego, Łódź: 89–100.
  • Coleman D., 2001, Population Ageing: an unavoidable future, Oxford Institute of Ageing Working Paper Series, 7.
  • Dimitrovska-Andrews K., Černič Mali B., 2004, Slovenia. Effects of privatisation, [w:] Turkington R., van Kempen R., Wassenberg F. (red.), High-rise Housing in Europe. Current Trends and Future Prospects, Delft University Press, Delft: 249–264.
  • Divinský B., 2004, Slovakia. A continuing role for high-rise housing estates, [w:] Turkington R., van Kempen R., Wassenberg F. (red.), High-rise Housing in Europe. Current Trends and Future Prospects, Delft University Press, Delft: 215–230.
  • Długosz Z., 2002, Stan i tendencje procesu starzenia się ludności miast Polski w świetle wybranych mierników, [w:] Słodczyk J. (red.), Demograficzne i społeczne aspekty rozwoju miasta, Opole.
  • Egedy T., 2000, The situation of high-rise housing estates in Hungary, [w:] Kovács Z. (red.), Hungary Towards the 21st Century – The Human Geography of Transition, Geographical Research Institute HAS, Budapest: 169–185.
  • Erőss A., 2013, Past and present of large housing estates in Visegrad Countries and Armenia, „Hungarian Geographical Bulletin”, 62 (1): 77–82.
  • Gerőházi E., Szemző H., 2005, How to improve the inherited bad reputation of a housing Estate: the story of Havanna in Budapest, RESATE, Conference for researchers and policymakers, 19–21.05.2005, Ljubljana, http://restate.geo.uu.nl/conference/posterexhibition/Hungary1.pdf (dostęp: 20.09.2013).
  • Gierczak D., Tkocz M., 2008, Przemiany demograficzne w kwartałach miejskich Bytomia, „Acta Geographica Silesiana”, 4, WNoZ UŚ, Sosnowiec: 11–16.
  • Gorczyca K., 2010, Przemiany społeczno-przestrzenne na terenie osiedla pracowników Zakładów Azotowych w Tarnowie, [w:] Jażdżewska I. (red.), Osiedla blokowe w strukturze przestrzennej miast, XXIII Konwersatorium Wiedzy o Mieście, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź: 309–319.
  • Gorczyca K., 2016, The Social Transformation of Large Housing Estates in Poland at the Turn of the 21st Century, „Sociologický časopis/Czech Sociological Review”, 52 (6): 861–892.
  • Górczyńska M., 2014, Zmiany zróżnicowań społecznych i przestrzennych w wybranych dzielnicach Warszawy i aglomeracji paryskiej: dynamika i aktorzy, „Prace Geograficzne”, 246, IGiPZ PAN, Warszawa.
  • Hegedűs J., Tosics I., 1996, The Desintegration of the East European Housing Model, [w:] Clapham D., Hegedűs J., Kintrea K., Tosics I. (red.), Housing Privatization in Eastern Europe, Greenwood Press, Westport: 15–40.
  • Jakóbczyk-Gryszkiewicz J., 2013, Procesy studentyfikacji w Łodzi, [w:] Jakóbczyk-Gryszkiewicz J. (red.), Procesy gentryfikacji, cz. II, XXVI Konwersatorium Wiedzy o Mieście, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź: 95–107.
  • Jakóbczyk-Gryszkiewicz J., Marcińczak S., Wolaniuk A., 2014, Gentrification processes in the city, [w:] Society and space in contemporary Poland in Łódź University geographical research, praca zbiorowa, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź: 83–111.
  • Kabisch S., Grossmann K., 2013, Challenges for large housing estates in light of population decline and ageing. Results of a long-term survey in East Germany, „Habitat International”, 39: 232–239.
  • Kaczmarek S., 1996, Struktura przestrzenna warunków zamieszkania w Łodzi, „Szlakami Nauki”, 23, Łódzkie Towarzystwo Naukowe, Łódź.
  • Kallabova E., 2000, Selected Conections of the Prefab Housing Estates Development in the Cities and Towns of the Czech Republic, [w:] Jażdżewska I. (red.), Miasto postsocjalistyczne – organizacja przestrzeni miejskiej i jej przemiany, XIII Konwersatorium Wiedzy o Mieście, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódzkie Towarzystwo Naukowe, Łódź: 113–120.
  • Kährik A., Tammaru T., 2010, Soviet Prefabricated Panel Housing Estates: Areas of Continued Social Mix or Decline? The Case of Tallinn, „Housing Studies”, 25 (2): 201–219.
  • Kotowska I.E. (red.), 1999, Przemiany demograficzne w Polsce w latach 90. w świetle koncepcji drugiego przejścia demograficznego, „Monografie i opracowania”, 461, SGH, Warszawa.
  • Kotus J., 2007, Natura wielkomiejskich sąsiedztw, Wydawnictwo UAM, Poznań.
  • Kovács Z., Douglas M., 2004, Hungary. From socialist ideology to market reality, [w:] Turkington R., van Kempen R., Wassenberg F. (red.), High-rise Housing in Europe. Current Trends and Future Prospects, Delft University Press, Delft: 231–248.
  • Kovács Z., Herfert G., 2012, Development Pathways of Large Housing Estates in Post-socialist Cities: An International Comparison, „Housing Studies”, 27 (3): 324–342.
  • Kurek S., 2007, Typologia procesu starzenia się ludności miast i gmin Polski na tle jego demograficznych uwarunkowań, „Przegląd Geograficzny”, 1.
  • Liszewski S., 2001, Model przemian przestrzeni miejskiej miasta postsocjalistycznego, [w:] Jażdżewska I. (red.), Miasto postsocjalistyczne – organizacja przestrzeni miejskiej i jej przemiany, XIV Konwersatorium Wiedzy o Mieście, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź: 303–310.
  • Matlovič R., Ira V., Sykora L., Szczyrba Z., 2001, Procesy transformacyjne struktury przestrzennej miast postkomunistycznych (na przykładzie Pragi, Bratysławy, Ołomuńca oraz Preszowa), [w:] Jażdżewska I. (red.), Miasto postsocjalistyczne – organizacja przestrzeni miejskiej i jej przemiany, cz. II, XIV Konwersatorium Wiedzy o Mieście, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódzkie Towarzystwo Naukowe, Łódź: 243–252.
  • Matlovič R., Sedlakova A., 2007, Transformation processes of the urban space in post-communist cities, [w:] Malikowski M., Solecki S. (red.), Przemiany przestrzenne w dużych miastach Polski i Europy Środkowo-Wschodniej, Nomos, Kraków: 32–46.
  • Michalski W., Szafrańska E., 2000, Wewnątrzmiejskie migracje stałe mieszkańców Łodzi, [w:] Szymańska D. (red.), Procesy i formy ruchliwości przestrzennej ludności w okresie przemian ustrojowych, Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń: 201–216.
  • Musterd S., van Kempen R., 2007, Trapped or on the springboard? Housing careers in large housing estates, „Journal of Urban Affairs”, 29: 311–329.
  • Okólski M., Fihel A., 2012, Demografia. Współczesne zjawiska i teorie, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
  • Radwańska M., 2010, Wewnątrzmiejskie migracje stałe jako czynnik kształtujący struktury społeczno-demograficzne wielkiego zespołu mieszkaniowego Torunia, [w:] Jażdżewska I. (red.), Osiedla blokowe w strukturze przestrzennej miast, XXIII Konwersatorium Wiedzy o Mieście, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź: 237–249.
  • Rembarz G., 2010, Rola przestrzeni publicznej w odnowie i kształtowaniu miejskiego środowiska mieszkaniowego, [w:] Lorens P., Martyniuk-Pęczek J. (red.), Zarządzanie rozwojem przestrzennym miast, Urbanista, Gdańsk: 138–156.
  • Rodzoś J., Flaga M., 2010, Nowa sytuacja społeczna starych osiedli mieszkaniowych na przykładzie osiedla im. A. Mickiewicza w Lublinie, [w:] Jażdżewska I. (red.), Osiedla blokowe w strukturze przestrzennej miast, XXIII Konwersatorium Wiedzy o Mieście, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź: 101–118.
  • Rykiel Z., 1999, Przemiany struktury społeczno-przestrzennej miasta polskiego a świadomość terytorialna jego mieszkańców, „Prace Geograficzne”, 170, IGiPZ PAN, Wrocław.
  • Sagan I., 2000a, Miasto. Scena konfliktów i współpracy, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk.
  • Sagan I., 2000b, Społeczny i rynkowy wymiar miejsca w mieście socjalistycznym i postsocjalistycznym, [w:] Jażdżewska I. (red.), Miasto postsocjalistyczne – organizacja przestrzeni miejskiej i jej przemiany, XIII Konwersatorium Wiedzy o Mieście, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódzkie Towarzystwo Naukowe, Łódź: 67–71.
  • Statystyka Łodzi, 2016, Urząd Statystyczny w Łodzi.
  • Szafrańska E., 2010, Wielkie osiedla mieszkaniowe w okresie transformacji – próba diagnozy i kierunki przemian na przykładzie Łodzi, [w:] Jażdżewska I. (red.), Osiedla blokowe w strukturze przestrzennej miast, XXIII Konwersatorium Wiedzy o Mieście, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź: 219–236.
  • Szafrańska E., 2012, Przemiany struktury społecznej, przestrzennej i funkcjonalnej wielkich osiedli mieszkaniowych na przykładzie osiedla Widzew-Wschód w Łodzi, [w:] Dzieciuchowicz J., Groeger L. (red.), Kształtowanie przestrzeni mieszkaniowej miast. Shaping the Urban Residential Area, „Space – Society – Economy”, 11, Department of Spatial Economy and Spatial Planning, Łódź.
  • Szafrańska E. 2013, Large Housing Estates in Post-socialist Poland as a Housing Policy Challenge, „European Spatial Research and Policy”, 20 (1): 119–129.
  • Szafrańska E., 2014, Transformations of large housing estates in post-socialist city: The case of Łódź, Poland, „Geographia Polonica”, 87 (1): 77–94.
  • Szafrańska E., 2016, Wielkie osiedla mieszkaniowe w mieście postsocjalistycznym. Geneza, rozwój, przemiany, percepcja, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
  • Szukalski P., 2010, Starzenie się ludności Łodzi na tle największych polskich miast od początku XX wieku, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica”, 35: 103–125.
  • Temelová J., Novák J., Ouředníček M., Puldová P., 2011, Housing Estates in the Czech Republic after Socialism: Various Trajectories and Inner Differentiation, „Urban Studies”, 48 (9): 1811–1834.
  • van de Kaa D.J., 1987, Europe’s Second Demographic Transition, „Population Bulletin”, 2 (1), Population Reference Bureau, Washington DC.
  • van de Kaa D.J., 2004, Is the Second Demographic Transition a useful concept? Questions and Answers, Vienna Yearbook of Population Research, Vienna Institut of Demography, Austrian Academy of Sciences.
  • Warych-Juras A., Gałka J., 2011, Starzenie się ludności w polskich obszarach metropolitalnych, [w:] Soja M., Zborowski A. (red.), Człowiek w przestrzeni zurbanizowanej, Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej UJ, Kraków: 99–110.
  • Warzywoda-Kruszyńska W., 2012, Wielkomiejska bieda w Polsce, [w:] Kubiak H. (red.), Polska bieda w świetle Europejskiego Roku Walki z Ubóstwem i Wykluczeniem Społecznym, Oficyna Wydawnicza AFM, Kraków: 140–162.
  • Węcławowicz G., Kozłowski S., Bajek R., 2003, Large Housing Estates in Poland. Overview of Developments and Problems in Warsaw, RESTATE report, Utrecht University, Utrecht.
  • Zborowski A., 2000, Przemiany przestrzeni miasta postsocjalistycznego. Teoria i praktyka, [w:] Jażdżewska I. (red.), Miasto postsocjalistyczne – organizacja przestrzeni miejskiej i jej przemiany, XIII Konwersatorium Wiedzy o Mieście, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódzkie Towarzystwo Naukowe, Łódź: 61–66.
  • Zborowski A., 2005, Przemiany struktury społeczno-przestrzennej regionu miejskiego w okresie realnego socjalizmu i transformacji ustrojowej (na przykładzie Krakowa), IGiGP, Uniwersytet Jagielloński, Kraków.

Document Type

Publication order reference

Identifiers

YADDA identifier

bwmeta1.element.ojs-doi-10_18778_1733-3180_20_04
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.