Problemy monitorowania sytuacji społecznej na szczeblu lokalnym i regionalnym wynikające z czasowej dostępności danych

• Authors: Tomasz Michalski

Title variants

Problemy monitorowania sytuacji społecznej na szczeblu lokalnym i regionalnym wynikające z czasowej dostępności danych

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Monitorując sytuację społeczną na szczeblu regionalnym i lokalnym spotykamy się z pięcioma grupami problemów wynikających z: (1) uwarunkowań czasowych, (2) małej częstotliwości lub wyraźnej specyfiki procesu, (3) niemożności jednoznacznego zdefiniowania wskaźników, (4) trudności z delimitacją jednostek, (5) tzw. czynnika ludzkiego. Główne cele artykułu są dwa. Pierwszym jest omówienie jednej z grup problemów – związanej z czasową dostępnością danych. Drugim celem jest przedstawienie propozycji radzenia sobie (tam, gdzie to jest możliwe) z tą grupą problemów. W ramach omawianej grupy problemów wyróżniono te wynikające z dużego opóźnienia w dostępie do danych oraz będące rezultatem gromadzenia danych w okresie rzadszym niż roczny.

EN

In monitoring the social situation at the regional and the local level there are 5 groups of problems arising from: (1) temporal conditions, (2) low frequency or clear specificity of the process, (3) impossibility to clearly define indicators, (4) difficulty in delimitation units, (5) the so-called human factor. The article focuses on the first of these groups of problems and discusses risks arising from: (1a) a very long delay in accessing data and (1b) collecting data in periods rarer than one year. These problems are illustrated with examples from the Pomeranian Voivodeship. For both discussed issues, ways to partly avoid them are also proposed. In the case of processes of a deterministic character, taking older data is suggested. In the case of processes of a stochastic character and while monitoring of a relatively small number of local government units, some data can be collected directly from these units. In the case of processes of a stochastic character and a large number of units, no viable solution has been found.

Keywords

PL

monitoring przestrzenny; sytuacja społeczna; monitoring przestrzenny; sytuacja społeczna

EN

spatial monitoring; social situation

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Space – Society – Economy
• Year: 2018
• Issue: 23
• Pages: 29-39

Dates

published

2018-03-30

Contributors

author

Tomasz Michalski

• Uniwersytet Gdański, Wydział Oceanografii i Geografii, Instytut Geografii, Katedra Geografii Rozwoju Regionalnego, ul. Bażyńskiego 4, 80–309 Gdańsk

References

• Abramowicz M., Brosz M., Michalski T., Strzałkowska A., 2015, Diagnoza problemu narkotyków i narkomanii oraz ewaluacja Gminnego Programu Przeciwdziałania Narkomanii, maszynopis w Gdańskim Centrum Profilaktyki Uzależnień, Gdańsk.
• BDL GUS – Bank Danych Lokalnych GUS, Główny Urząd Statystyczny, Warszawa, https://bdl.stat.gov.pl/BDL/start (dostęp: 10.08.2017).
• Bober J., Hauser J., Izdebski L., Mazur S., Nelicki A., Nowotarski B., Puzyna W., Surówka K., Zachariasz I., Zawicki M., 2013, Narastające dysfunkcje, zasadnicze dylematy, konieczne działania. Raport o stanie samorządności terytorialnej w Polsce, Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie, Małopolska Szkoła Administracji Publicznej, Kraków.
• Czochański J.T., 2013, Monitoring rozwoju regionalnego. Aspekty metodologiczne i implementacyjne, „Studia KPZK PAN”, 149.
• Denek E., 2003, Rola samorządu terytorialnego w świadczeniu usług społecznych, [w:] E. Denek (red.), Usługi społeczne w gospodarce samorządu terytorialnego w Polsce, „Zeszyty Naukowe Akademii Ekonomicznej w Poznaniu”, 38: 7–24.
• Dębski M., 2008a, Sytuacja osób bezdomnych w województwie pomorskim w świetle wyników badań socjodemograficznych, [w:] M. Dębski, S. Retowski (red.), Psychospołeczny profil osób bezdomnych w Trójmieście, Pomorskie Forum na rzecz Wychodzenia z Bezdomności, Gdańsk: 34–36.
• Dębski M., 2008b, Sytuacja bezdomnych kobiet w województwie pomorskim, [w:] Ł. Browarczyk (red.), FORUM o bezdomności bez lęku, Pomorskie Forum na rzecz Wychodzenia z Bezdomności, Gdańsk: 11–105.
• Dębski M., 2010, Co nowego w badaniach socjodemograficznych? Wybrane aspekty na podstawie badań z 2009 roku, [w:] Ł. Browarczyk, M. Dębski (red.), FORUM o bezdomności bez lęku. Rok II, Pomorskie Forum na rzecz Wychodzenia z Bezdomności, Gdańsk: 183–230.
• Dębski M., 2011, Bezdomność jako problem społeczny w województwie pomorskim. Na podstawie wyników badań socjodemograficznych w 2011 r., [w:] Ł. Browarczyk, M. Dębski, K. Weiner (red.), FORUM o bezdomności bez lęku. Rok IV, Pomorskie Forum na rzecz Wychodzenia z Bezdomności, Gdańsk: 107–145.
• Dębski M., Olech P., 2005, Socjodemograficzny Portret Zbiorowości Ludzi Bezdomnych Województwa Pomorskiego (Raport z badań), [w:] POMOST – Pismo Samopomocy Gdańsk. O bezdomności bez lęku oraz informator o placówkach, Fundacja Regionalne Centrum Informacji i Wspomagania Organizacji Pozarządowych, Gdańsk: 26–135.
• Duracz-Walczak A., 2002, Raport z badania „Portret zbiorowości ludzi bezdomnych województwa pomorskiego”, [w:] POMOST – Pismo Samopomocy Gdańsk. O bezdomności … bez lęku oraz Raport z badania Portret zbiorowości ludzi bezdomnych województwa pomorskiego, Fundacja Regionalne Centrum Informacji i Wspomagania Organizacji Pozarządowych, Gdańsk: 49–90.
• Europejski Program Badań nad Używaniem Alkoholu i Środków Odurzających przez Młodzież Szkolną, 2015, maszynopis w Gdańskim Centrum Profilaktyki Uzależnień, Gdańsk.
• Hibell B., Guttormsson U., Ahlström S., Balakireva O., Bjarnason T., Kokkevi A., Kraus L., 2012, The 2011 ESPAD report: substance use among students in 36 European countries, The Swedish Council for Information on Alcohol and Other Drugs, Stockholm.
• Informacja o zachorowaniach na choroby zakaźne i zatrucia w Polsce, http://wwwold.pzh.gov.pl/oldpage/epimeld/2017/index_mp.html, Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego – Państwowy Zakład Higieny, Warszawa (dostęp: 06.08.2017).
• Instrukcja Ministrów Zdrowia i Opieki społecznej, Obrony Narodowej, Spraw Wewnętrznych, Komunikacji oraz sprawiedliwości z dnia 28 marca 1962 r. w sprawie zgłaszania przypadków nowotworów złośliwych i podejrzanych jako złośliwe, 1962, Monitor Polski nr 30 z dnia 07.04.1962, poz. 141.
• Kozłowski S.J., Marszał T., 2010, Obszary metropolitalne w Polsce – kontekst spójności terytorialnej i współpracy międzygminnej, [w:] C. Domański, T. Śmiłowska (red.), Procesy metropolizacyjne w teorii naukowej i praktyce, GUS, Warszawa: 124–133.
• Kupiec T., 2010, Zróżnicowanie poziomu i tempa rozwoju społeczno-gospodarczego w województwie śląskim, „Śląskie Studia Regionalne”, 1: 94–112.
• Markowski T., 2008, Problematyka wdrażania polityki przestrzennej państwa, [w:] T. Markowski (red.), Koncepcja przestrzennego zagospodarowania kraju a wizje i perspektywy rozwoju przestrzennego Europy, „Studia KPZK PAN”, 122: 228–240.
• Marszał T., 2008, Metropolitan processes in Central and Eastern Europe, „European Spatial Research and Policy”, 15 (2): 27–37.
• Mazurek J., 2008, Uwarunkowania rozwoju agroturystyki na obszarach wiejskich gmin Pobrzeża Koszalińskiego, Wydawnictwo „Bernardinum”, Gdynia–Pelplin.
• Meldunki Epidemiologiczne. O zachorowaniach i podejrzeniach zachorowań na grypę, http://wwwold.pzh.gov.pl/oldpage/epimeld/grypa/index.htm, Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego – Państwowy Zakład Higieny, Warszawa (dostęp: 06.08.2017).
• Michalski T., 2013, Zagrożenia związane z uzależnieniem w województwie pomorskim w 2010 r., „Serwis Informacyjny NARKOMANIA”, 1 (61): 39–44.
• Michalski T., 2014, Problemy w opracowaniu wskaźników dla monitoringu przestrzennego sytuacji społecznej w Polsce, [w:] J. Zaleski (red.), Rozwój statystyki regionalnej w kontekście potrzeb informacyjnych polityki spójności. Nowe podejście do przestrzeni, „Biuletyn KPZK PAN”, 255: 80–94.
• Michalski T., 2016, Problemy monitoringu sytuacji społecznej na szczeblu lokalnym wynikające z delimitacji jednostek przestrzennych (na przykładach z województwa pomorskiego), [w:] S. Sitek (red.), „Stare i nowe” problemy badawcze w geografii społeczno-ekonomicznej, z. 7, Polskie Towarzystwo Geograficzne Oddział Katowicki, Uniwersytet Śląski, Wydział Nauk o Ziemi, Sosnowiec: 55–71.
• Michalski T., Szymańska W., 2017, Problemy statystycznego pomiaru jakości życia na szczeblu regionalnym i lokalnym wynikające z małej częstotliwości lub wyraźnej specyfiki procesu, „Studia i Materiały Miscellanea Oeconomicae”, 21 (3/1): 57–69.
• Michalski T., Wiskulski T., 2017, Problemy statystycznego pomiaru jakości życia na szczeblu regionalnym i lokalnym związane z szeroko pojmowanym czynnikiem ludzkim, „Studia i Materiały Miscellanea Oeconomicae”, 21 (3/1): 71–82.
• MPiPS rok 2017, http://www.pup.lebork.pl/urzad_pracy/MPiPS_rok_2017.html, Powiatowy Urząd Pracy w Lęborku, Lębork (dostęp: 06.08.2017).
• MPiPS-01 Sprawozdania miesięczne, http://czluchow.praca.gov.pl/mpips-01-sprawozdania-miesieczne, Powiatowy Urząd Pracy w Człuchowie, Człuchów (dostęp: 06.08.2017).
• Mucha D., /b.r./, Raport z badań sondażowych pt. „Jakość życia w dużej aglomeracji miejskiej na przykładzie problemów transportowych Warszawy”, Zakład Informatyki i Badań Jakości Życia, Wydział Inżynierii Środowiska, Politechnika Warszawska, Warszawa, http://www.siskom.waw.pl/siskom/Raport_Jakosc_zycia_a_problemy_transportowe_Wawy_Dominika_Mucha.pdf. (dostęp: 07.08.2017).
• Nowicki M., Hildebrandt A., Susmarski P., Tarkowski M., Woźniak W., 2012, Atlas jakości życia w województwie pomorskim. II edycja, Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową, Gdańsk.
• Ocena warunków i jakości życia mieszkańców województwa pomorskiego i ich postrzeganie przyszłości, 2011, Urząd Marszałkowski Województwa Pomorskiego, Gdańsk.
• Piotrowski D. (red.), 2007, Analiza budżetów powiatów województwa mazowieckiego w latach 2001–2005, Mazowieckie Biuro Planowania Regionalnego, Warszawa.
• Przepływy ludności związane z zatrudnieniem w województwie pomorskim, 2010, Urząd Statystyczny w Gdańsku, Gdańsk.
• Rocznik Statystyczny Ubezpieczeń Społecznych 2009–2011, 2012, ZUS, Warszawa, http://www.zus.pl/baza-wiedzy/statystyka/rocznik-statystyczny-ubezpieczen-spolecznych (dostęp: 06.08.2017).
• Sprawozdanie ogólne z egzaminu maturalnego w 2016 roku – województwo pomorskie, http://www.oke.gda.pl/index.php/badania-i-analizy/2016-2, Okręgowa Komisja Egzaminacyjna w Gdańsku, Gdańsk (dostęp: 06.08.2017).
• Szmytkowska M., Masik G., Czepczyński M., 2010, Trendy rozwoju oraz ocena jakości kapitału ludzkiego w województwie pomorskim, Urząd Marszałkowski Województwa Pomorskiego, Gdańsk.
• Świątek D., 2012, Wyposażenie miast i gmin Mazowsza w infrastrukturę komunalną, „Mazowsze. Studia Regionalne”, 11: 37–64.
• Tarkowski M., 2014, Jakość życia w centrach i na peryferiach regionu – przykład województwa pomorskiego, [w:] W. Szymańska (red.), Elementy rozwoju społecznego regionów nadmorskich, Wydawnictwo „Bernardinum”, Gdańsk–Pelplin: 60–72.
• Tarkowski M., 2015, System monitoringu jakości życia jako narzędzie analizy efektów polityki spójności, „Studia i Materiały Miscellanea Oeconomicae”, 19 (4/I): 159–171.
• Tarkowski M., Nowicki M., Hildebrandt A., Susmarski P., Woźniak W., 2014a, Atlas jakości życia w województwie pomorskim. III edycja, Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową, Gdańsk.
• Tarkowski M., Nowicki M., Hildebrandt A., Susmarski P., Woźniak W., 2014b, Atlas jakości życia w województwie pomorskim. IV edycja, Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową, Gdańsk.
• Wojciechowska U., Didkowska J., /b.r./, Zachorowania i zgony na nowotwory złośliwe w Polsce. Krajowy Rejestr Nowotworów, Centrum Onkologii – Instytut im. Marii Skłodowskiej-Curie, Warszawa, http://onkologia.org.pl/raporty/ (dostęp: 06.08.2017).
• Wstępna informacja o wynikach egzaminu maturalnego – województwo pomorskie, http://www.oke.gda.pl/index.php/badania-i-analizy/2016-2, Okręgowa Komisja Egzaminacyjna w Gdańsku, Gdańsk (dostęp: 06.08.2017).
• Zaucha J., 2014, Evolutnion, essence and measurement of territorial cohesion, Working Papers Institute for Development, 001/2014, Sopot.
• Zemła B.F.P., Kołosza Z., Banasik T.R., 1999, Atlas zachorowalności i umieralności na nowotwory złośliwe w obrębie województwa katowickiego w latach 1985–1993, Zakład Epidemiologii Nowotworów Centrum Onkologii – Instytut im. Marii Skłodowskiej-Curie, Oddział w Gliwicach, Gliwice.

Identifiers

DOI

10.18778/1733-3180.23.02