Starzenie się ludności w polskich miastach

• Authors: Anna Janiszewska

Title variants

Starzenie się ludności w polskich miastach

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Mieszkańcy miast w Polsce stanowią ponad 60% ludności kraju. W systemie osadniczym naszego kraju występuje wykształcona, kilkustopniowa struktura hierarchiczna miast, a stolica kraju odznacza się niewielką, na tle innych krajów europejskich, przewagą nad innymi ośrodkami regionalnymi. Rozmieszczenie miast, zwłaszcza małych i średniej wielkości, jest równomierne w przestrzeni. Te cechy systemu osadniczego wskazują, że jest to system policentryczny. Obserwowane od kilkudziesięciu lat przemiany demograficzne w Polsce, w tym także starzenie się ludności, dotyczą mieszkańców miast zarówno dużych, średnich, jak i małych. Jednak poziom starzenia się mieszkańców miast różnej wielkości, a także dynamika tego procesu są zróżnicowane przestrzennie. Głównym celem opracowania jest określenie poziomu i dynamiki starzenia się mieszkańców miast małych, średnich oraz dużych w Polsce.

EN

The inhabitants of cities and towns constitute more than 60% of the Polish population. The settlement system of Poland has a developed, multi-stage, hierarchical, urban structure, and the capital city has little advantage over other regional centres as compared with other European countries. Cities and towns, especially the latter, are evenly distributed over the area of the country. These features of the settlement system indicate its polycentrism. The demographic changes that have been observed in Poland for several decades, including population ageing, concern the inhabitants of cities, as well as large and small towns. However, both the level of population ageing in the urban units of varying sizes and the dynamics of this process are spatially diverse. The main purpose of this work is to determine the level and dynamics of population ageing in cities, large towns and small towns in Poland.

Keywords

PL

proces starzenia się; miasta małe; miasta średnie; miasta duże; indeks starości demograficznej; wskaźnik starzenia się demograficznego; proces starzenia się; miasta małe; miasta średnie; miasta duże; indeks starości demograficznej; wskaźnik starzenia się demograficznego

EN

ageing process; small towns; large towns; cities; demographic dependency ratio; index of demographic ageing

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Space – Society – Economy
• Year: 2019
• Issue: 29
• Pages: 45-69

Dates

published

2019-09-30

Contributors

author

Anna Janiszewska

• Uniwersytet Łódzki, Wydział Nauk Geograficznych, Katedra Geografii Regionalnej i Społecznej, ul. Kopcińskiego 31, 90-142 Łódź

• https://orcid.org/0000-0003-1472-4627

References

• Abramowska-Kmon A., 2011, O nowych miarach zaawansowania procesu starzenia się ludności, „Studia Demograficzne”, 1 (159): 3–33.
• Avramov D., Maskova M., 2003, Active ageing in Europe, „Population Studies”, 41 (1): 1–152, Council of Europe Publishing.
• d’Albis H., Collard F., 2013, Age groups and the measure of population aging, „Demographic Research”, 29: 617–640.
• Cieślak M., 2004, Pomiar procesu starzenia się ludności, „Studia Demograficzne”, 2 (146): 3–16.
• Clarke J.I., 1965, Population geography, Pergamon Press, Oxford.
• Długosz Z., 1997, Stan i dynamika starzenia się ludności Polski, „Czasopismo Geograficzne”, 68 (2): 227–232.
• Długosz Z., 1998, Próba określenia zmian starości demograficznej Polski w ujęciu przestrzennym, „Wiadomości Statystyczne”, 3: 15–25.
• Eurostat 2004, Ageing Population, [w:] Regions: Statistical Yearbook 2004, European Communities.
• Frątczak E., 2002, Proces starzenia się ludności Polski, „Studia Demograficzne”, 2 (142): 3–28.
• Gavrilova N.S., Gavrilov L.A., 2009, Rapidly Ageing Populations: Russia/Eastern Europe, [w:] Uhlenberg P. (red.), International Handbook of Population Aging, „International Handbooks of Population”, 1: 113–131, Springer.
• Grundy E., 1996, Population ageing in Europe, [w:] Coleman D. (red.), Europe’s population in the 1990s, Oxford University Press, New York.
• Haase A., Bernt M., Grossmann K., Mykhnenko V., Rink D., 2013, Varieties of shrinkage in European cities, „European Urban and Regional Studies”. DOI: http://dx.doi.org/10.1177/0969776413481985
• Holzer J.Z., 2003, Demografia, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa.
• Janiszewska A, Dmochowska-Dudek K., 2017, Zróżnicowanie przestrzenne starzenia się w Łodzi, [w:] Pielesiak I. (red.), Starzenie się w środowisku miejskim. Ageing in Urban environment, „Space–Society–Economy”, 20: 9–22.
• Kaa D.J. van de, 2002, The Idea of a Second Demographic Transition in Industrialized Countries, Paper presented at the Sixth Welfare Policy Seminar of the National Institute of Population and Social Security, Tokyo, Japan, 29.01.2002, https://www.researchgate.net/publication/253714045_The_Idea_of_a_Second_Demographic_Trans-ition_in_Industrialized_Countries (dostęp: 10.10.2018).
• Kantor-Pietraga I., 2014, Systematyka procesu depopulacji miast na obszarze Polski od XIX do XXI wieku, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.
• Kijak R.J., Szarota Z., 2013, Starość. Między diagnozą a działaniem, Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich, Warszawa.
• King R., Warnes A.M., Williams A, 1998, International retirement migration in Europe, „International Journal of Population Geography”, 4 (2): 91–111.
• Kinsella K., Phillips D.R., 2005, Global Aging: The Challenge of Success, „Population Bulletin”, 60 (1): 2–44.
• Kondrat W., 1972, Zmiany w strukturze ludności według płci i wieku w latach 1950, 1960, 1970, „Studia i Prace Statystyczne”, 40: 24–34.
• Kot S.M., Kurkiewicz J., 2004, The new measures of the population ageing, „Studia Demograficzne”, 2 (146): 17–29.
• Kotowska I.E., 1999, Drugie przejście demograficzne i jego uwarunkowania, [w:] Kotowska I. (red.), Przemiany demograficzne w Polsce w latach 90. w świetle koncepcji drugiego przejścia demograficznego, „Monografie i Opracowania”, 461, Oficyna Wydawnicza Szkoły Głównej Handlowej, Warszawa.
• Kowaleski J., 2011, Przestrzenne zróżnicowanie starzenia się ludności Polski. Przyczyny, Etapy, Następstwa, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
• Kowaleski J.T., Szukalski P. (red.), 2004, Nasze starzejące się społeczeństwo. Nadzieje i zagrożenia, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
• Kowaleski J.T., Szukalski P. (red.), 2006, Starość i starzenie się jako doświadczenie jednostek i zbiorowości ludzkich, Uniwersytet Łódzki, Łódź.
• Kurek S., 1998, Zróżnicowanie przestrzenne procesu starzenia się ludności Europy w latach 1960–1996 w świetle wybranych mierników, „Czasopismo Geograficzne”, 69 (3–4): 261–274.
• Kurek S., 2001, Wybrane metody i kierunki badania starzenia się ludności w świetle literatury problemu, „Studia Demograficzne”, 1 (139): 97–113.
• Kurek S. 2003, The spatial distribution of population ageing in Poland in the years 1988– 2001, „Bulletin of Geography”, 2: 65–76, Nicolaus Copernicus University Press, Toruń.
• Kurek S., 2008, Typologia starzenia się ludności Polski w ujęciu przestrzennym, Wydawnictwo Naukowe Akademii Pedagogicznej, Kraków.
• Lesthaeghe R., 2010, The unfolding story of the second demographic transition, Research report 10–969, January 2010, Population Studies Center, University of Michigan, Institute for Social Research, https://www.psc.isr.umich.edu/pubs/abs/6089 (dostęp: 17.11.2018).
• Mazowiecki Ośrodek Badań Regionalnych, 2017, Portret Migranta. Migracje w m.st. Warszawie w latach 2005–2016, Warszawa, http://warszawa.stat.gov.pl/publikacje-i-foldery/ludnosc/portret-migranta-migracje-w-m-st-warszawie-w-latach-2005-2016,8,1.html (dostęp: 17.11.2018).
• Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju, 2015, Krajowa Polityka Miejska 2023, Warszawa, http://www.mir.gov.pl/miasta (dostęp: 17.11.2018).
• Podogrodzka M., 2014, Przestrzenne zróżnicowanie ludności według wieku w Polsce w 1991–2010, [w:] Rączaszek A., Koczur W. (red.), Polityka społeczna wobec przemian demograficznych, „Studia Ekonomiczne UE w Katowicach”, 167: 62–76.
• Podogrodzka M., 2016, Przestrzenna konwergencja indeksu starości w Polsce, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica”, 4 (324): 51–65.
• Potrykowska A., 2003, Przestrzenne zróżnicowanie procesu starzenia się ludności i migracji osób w starszym wieku w Polsce, „Przegląd Geograficzny”, 1: 41–59.
• Preston S.H., Himes C., Eggers M., 1989, Demographic Conditions Responsible for Population Ageing, „Demography”, 26 (4): 691–704.
• Raport Espon 1.1.1, 2004, Potentials for polycentric development in Europe, https://www.espon.eu/programme/projects/espon-2006/thematic-projects/urban-areas-nodes-polycentric-development (dostęp: 17.11.2018).
• Rossa A. (red), 2012, Wprowadzenie do gerontometrii, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
• Rosset E., 1959, Proces starzenia się ludności. Studium demograficzne, Polskie Wydawnictwa Gospodarcze, Warszawa.
• Rosset E.,1967, Ludzie starzy. Studium demograficzne, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa.
• Rowland D.T., 1996, Population momentum as a measure of aging, „European Journal of Population”, 12: 41–61.
• Sanderson W., Scherbov S., 2005, Average remaining lifetimes can increase as human populations age, „Nature”, 435: 811–813.
• Sanderson W., Scherbov S., 2007, A new perspective on population ageing, „Demographic Research”, 16 (2): 27–58.
• Szajewska N., 2013, Modele kurczących się miast – wnioski do badań, [w:] Zarządzanie rozwojem miast o zmniejszającej się liczbie mieszkańców (w kontekście perspektywy finansowej 2014–2020), Kancelaria Senatu, Warszawa: 160–175.
• Szarota Z., 2010, Starzenie się i starość w wymiarze instytucjonalnego wsparcia, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego, Kraków.
• Wieniecki I.G., 1981, Starzenie się ludności i metody statystyczne jego pomiaru, [w:] Metody statystyczne w demografii, PWN, Warszawa: 76–90.
• Wolańska W., 2013, Przestrzenne zróżnicowanie starzenia się ludności Polski w latach 1995–2035, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica”, 291: 249–263.

Identifiers

DOI

10.18778/1733-3180.29.03