Ubóstwo w Łodzi. Ujęcie przestrzenne

• Authors: Mariusz Lamprecht

Title variants

Ubóstwo w Łodzi. Ujęcie przestrzenne

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł poświęcony jest przestrzennemu wymiarowi ubóstwa w Łodzi. Podstawą przeprowadzonych analiz są dane Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Łodzi, zawierające informacje o rozmieszczeniu zasiłkobiorców, zagregowane przestrzennie do poziomu kwartałów. Zmienność przestrzenną poziomu ubóstwa badano za pomocą wskaźnika lokalizacji oraz lokalnej statystyki Morana (LISA). Wyniki badań pozwoliły wskazać wyraźny wzorzec przestrzenny manifestujący się w postaci podwyższonego poziomu ubóstwa w centrum Łodzi. Wyróżniono także szereg klastrów, tj. skorelowanych przestrzennie kwartałów o wysokim udziale zasiłkobiorców oraz towarzyszące im obszary wysokich kontrastów analizowanego zjawiska.

EN

The article is devoted to the spatial dimension of poverty in Łódź. The analyses are based on the data of the Municipal Social Welfare Centre in Łódź, containing information on the distribution of benefit recipients, spatially aggregated to the level of quarters. The spatial variability of the poverty level was studied using the location index and the local Moran statistics (LISA). The results of the research made it possible to indicate a clear spatial pattern manifested in the form of an increased level of poverty in the centre of Łódź. A number of clusters were also distinguished, i.e. spatially correlated quarters with a high percentage of benefit recipients and the accompanying areas of high contrasts of the analysed phenomenon.

Keywords

PL

bieda; wskaźnik lokalizacji; autokorelacja przestrzenna; Łódź; bieda; wskaźnik lokalizacji; autokorelacja przestrzenna; Łódź

EN

poverty; location indicator; spatial autocorrelation; Łódź

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Space – Society – Economy
• Year: 2020
• Issue: 31
• Pages: 61-81

Dates

published

2020-09-21

Contributors

author

Mariusz Lamprecht

• Uniwersytet Łódzki Wydział Nauk Geograficznych Instytut Zagospodarowania Środowiska i Polityki Przestrzennej Zakład Fizjografii i Planowania Przestrzennego ul. Kopcińskiego 31, 90-142 Łódź

• https://orcid.org/0000-0002-0418-1115

References

• Anselin L., 1988, Spatial econometrics: Methods and models, „Studies in Operational Regional Science”, 4: 1–284, Kluwer Academic Publishers, Dordrecht, The Netherlands.
• Anselin L., 2019, GeoDa. An Introduction to Spatial Data Analysis, https://geodacenter.github.io (dostęp: 10.07.2020).
• Anselin L., Syabri I., Kho Y., 2006, GeoDa: An Introduction to Spatial Data Analysis, „Geographical Analysis”, 38 (1): 5–22.
• Bivand R., 1981, Modelowanie geograficznych układów czasoprzestrzennych, PAN, seria Geografia, t. 7, PWN, Warszawa–Poznań.
• Castells M., 2000, The Informational City is a Dual City: Can It Be Reversed?, [w:] Schön D.A., Bish S., Mitchell W.J. (red.), High Technology and Low-Income Communities: Prospects for the Positive Use of Advanced Information Technology, MIT Press, Cambridge MA.
• Czekaj K., Wódz J., 1991, Miasto – ekologia społeczna – patologia społeczna, „Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach”, 1241: 1–91, Uniwersytet Śląski, Katowice.
• Frykowski M., 2004, Zróżnicowanie przestrzenne statusu społecznego mieszkańców Łodzi, „Studia Lokalne i Regionalne”, 1 (15).
• Getis A., 2008, A history of the concept of spatial autocorrelation: A geographer’s perspective, „Geographical Analysis”, 40 (3): 297–309.
• Gregory D., Johnston R., Pratt G., Watts M., Whatmore S. (red.), 2009, The dictionary of human geography, John Wiley & Sons.
• Grotowska-Leder J., 1999, Łódzkie enklawy biedy – aspekt przestrzenny i dynamiczny, [w:] Warzywoda-Kruszyńska W. (red.), (Żyć) Na marginesie wielkiego miasta, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
• Grotowska-Leder J., 2001, Łódzkie enklawy biedy, [w:] Warzywoda-Kruszyńska W. (red.), Żyć i pracować w enklawach biedy, Wydawnictwo Absolwent, Łódź: 36–67.
• GUS, 2013, Jakość życia. Kapitał społeczny, ubóstwo i wykluczenie społeczne w Polsce, Urząd Statystyczny w Łodzi, Warszawa, https://stat.gov.pl (dostęp: 10.06.2020).
• Hannerz U., 2006, Odkrywanie miasta. Antropologia obszarów miejskich, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
• Jacobs J., 2014, Śmierć i życie wielkich miast Ameryki, Fundacja Centrum Architektury, Warszawa.
• Jałowiecki B., 1967, Z problemów patologii wielkiego miasta, „Studia Socjologiczne”, 4: 1–160.
• Jargowsky P.A., Bane M.J., 1990, Ghetto Poverty: Basic Questions, [w:] Lynn L.E. Jr., McGeary M.G.H. (red.), Inner-City Poverty in the United States, Committee on National Urban Policy Commission on Behavioral and Social Sciences and Education National Research Council, National Academy Press Washington, D.C.
• Kopczewska K., 2006, Ekonometria i statystyka przestrzenna z wykorzystaniem programu R CRAN, CeDeWu.pl, Warszawa.
• Lisowski A., 2001, Zmiany struktury społecznej a struktura przestrzenna miast, [w:] Sagan I., Czepczyński M. (red.), Wybrane problemy badawcze geografii społecznej w Polsce, Katedra Geografii Ekonomicznej, Uniwersytet Gdański.
• Lynn L.E. Jr., McGeary M.G.H. (red.), 1990, Inner-City Poverty in the United States, Committee on National Urban Policy Commission on Behavioral and Social Sciences and Education National Research Council, National Academy Press, Washington, D.C.
• Majer A., 2004, Miasto jako obszar występowania nierówności społecznych, [w:] Michalczyk T., Kamiński T., Skarbek W.W. (red.), Problemy społeczne w okresie transformacji ustrojowej, „Zeszyty Naukowe Instytutu Filozofii i Socjologii oraz Instytutu Agrobiznesu z Informatyką Stosowaną”: 1–404, Naukowe Wydawnictwo Piotrkowskie, Piotrków Trybunalski.
• Marcińczak S., 2009, Przemiany struktury społeczno-przestrzennej Łodzi w latach 1988–2005, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
• Marcińczak S., 2013, Segregacja społeczna w mieście postsocjalistycznym. Bukareszt, Warszawa i Tallin na początku XXI wieku, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
• Mausom M., Choudhary A., 2015, Urban Poverty: Trends, Assessment and Inclusive Planning as a Solution, [w:] Fumihiko Seta, Joy Sen, Arindam Biswas, Ajay Khare (red.), From Poverty, Inequality to Smart City, Proceedings of the National Conference on Sustainable Built Environment: 19–28, Springer.
• Modrzejewska S., 2017, Zagospodarowanie wybranych enklaw biedy w Łodzi, Praca magisterska zrealizowana na kierunku: Gospodarka przestrzenna, Instytut Zagospodarowania Środowiska i Polityki Przestrzennej, Uniwersytet Łódzki (promotor: M. Lamprecht).
• Mordwa S., 2014, Dysproporcje przestrzenne wybranych zjawisk patologii społecznych w Łodzi, [w:] Suliborski A., Wójcik M. (red.), Dysproporcje społeczne i gospodarcze w przestrzeni Łodzi. Czynniki, mechanizmy, skutki, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź: 277–303.
• Okoń-Horodyńska E., Zachorowska-Mazurkiewicz A. (red.), 2011, Współczesne wymiary nierówności w procesie globalizacji, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
• ONZ, 1998, Statement of commitment for action to eradicate poverty adopted by Administrative Committee on Coordination, https://www.un.org (dostęp: 10.06.2020).
• Panek T., Podgórski J., Szulc A., 1999, Ubóstwo: teoria i praktyka pomiaru, „Monografie i Opracowania”, 453, Szkoła Główna Handlowa, Warszawa.
• Panerai P., Castex J., Depaule J.C., Samuels I., 2004, Urban forms: The death and life of the urban block, Routledge.
• Petelewicz M., 2013, Warunki materialne i dobrostan psychiczny mieszkańców Łodzi, [w:] Rokicka E. (red.), Jakość życia mieszkańców Łodzi i jej przestrzenne zróżnicowanie, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź: 39–54.
• Piotrowski W., 1961, Społeczno-przestrzenna struktura miasta Łodzi. Studium ekologiczne, Ossolineum, Wrocław–Kraków.
• Pióro Z., 1962, Ekologia społeczna w urbanistyce (na przykładzie badań lubelskich i toruńskich), Wydawnictwo Arkady, Warszawa.
• Prawelska-Skrzypek G., Porębski W., 2003, Obszary deprywacji w Krakowie oraz zmiany w ich rozmieszczeniu w latach 1992–2001, „Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy”, 2: 433–445.
• Program rewitalizacji Łodzi 2026+, 2018, Załącznik do uchwały nr LXXIII/1980/18 Rady Miejskiej w Łodzi z dnia 5 lipca 2018 roku, https://rewitalizacja.uml.lodz.pl (dostęp: 10.07.2020).
• Rakowski T., 2009, Łowcy, zbieracze, praktycy niemocy. Etnografia człowieka zdegradowanego, Wydawnictwo Słowo–Obraz–Terytoria, Gdańsk.
• Rykiel Z., 1999, Przemiany struktury społeczno-przestrzennej miasta polskiego a świadomość terytorialna jego mieszkańców, vol. 170, Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN, Warszawa.
• Suchecki B., 2010, Ekonometria przestrzenna. Metody i modele analizy danych przestrzennych, Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa.
• Szczepański M.S., Ślęzak-Tazbir W., 2007, Między lękiem a podziwem: getta społeczne w starym regionie przemysłowym, [w:] Jałowiecki B., Łukowski W. (red.), Warszawa. Gettoizacja polskiej przestrzeni miejskiej, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa: 29–52.
• Warf B. (red.), 2006, Encyclopedia of Human Geography, SAGE Publications Inc.
• Warzywoda-Kruszyńska W. (red.), 1999, (Żyć) Na marginesie wielkiego miasta, Instytut Socjologii, Uniwersytet Łódzki, Łódź.
• Warzywoda-Kruszyńska W., 2001, Modele wyjaśniania biedy i sposoby konceptualizacji biednych, [w:] Warzywoda-Kruszyńska W. (red.), Żyć i pracować w enklawach biedy. Klimaty Łódzkie, Instytut Socjologii, Uniwersytet Łódzki, Łódź.
• Warzywoda-Kruszyńska W., Golczyńska-Grondas A., 2010, Wzmocnić szanse i osłabić transmisję biedy wśród mieszkańców miast województwa łódzkiego – WZLOT: (raport końcowy + rekomendacje), Wydawnictwo Biblioteka, Łódź.
• Warzywoda-Kruszyńska W., Jankowski B., 2010, Mieszkańcy łódzkich enklaw biedy 10 lat później, Wydawnictwo Biblioteka, Łódź.
• Warzywoda-Kruszyńska W., Jankowski B., 2013, Ciągłość i zmiana w łódzkich enklawach biedy, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
• Weltrowska J., Kisiała W., 2014, Obszary koncentracji ubóstwa w strukturze przestrzennej miasta (na przykładzie Poznania), „Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu”, 331: 235–245.
• Węcławowicz G., 2001, Przestrzeń ubóstwa – nowy czy stary wymiar zróżnicowania społeczno-przestrzennego w miastach Polski, „Przegląd Geograficzny”, 73 (4): 451–474.
• Wódz J., 1989, Problemy patologii społecznej w mieście, PWN, Warszawa.
• Zalewska D., 1997, Ubóstwo. Teorie, badania, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław.
• http://kadry.infor.pl/kadry/ubezpieczenia/zasilki_i_inne_swiadczenia/732237,Zasilek-rodzinny-20152016-kryterium-dochodowe.html
• https://www.mr.gov.pl/media/19382/Informacja_podst_wskazniki_ubostwa_w_PL.pdf

Identifiers

DOI

10.18778/1733-3180.31.04