Rozmieszczenie i czynniki przestępczości w województwie łódzkim

• Authors: Stanisław Mordwa

Title variants

Rozmieszczenie i czynniki przestępczości w województwie łódzkim

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Celem niniejszego artykułu jest analiza rozmieszczenia i koncentracji przestępstw stwierdzonych przez policję w latach 2015–2019 w województwie łódzkim. Ponadto celem opracowania jest wskazanie istotnych czynników o charakterze demograficznym i społeczno-ekonomicznym, które mają wpływ na natężenie przestępczości. Dane o liczbie przestępstw stwierdzonych (także w podziale na grupy przestępstw) oraz o 30 zmiennych potencjalnie wpływających na przestępczość pobrano z BDL GUS. Analiziepoddano 24 powiaty. Do analizy rozmieszczenia i koncentracji przestępczości wykorzystano wskaźniki natężenia przestępczości, lokalizacji przestępstw i autokorelację przestrzenną. W przypadku najistotniejszych sześciu czynników przestępczości ich wpływ określono konstruując modele regresji przestrzennej. Rozmieszczenie poszczególnych grup przestępstw stwierdzonych w województwie okazało się bardzo zróżnicowane. Za najbardziej zagrożony przestępczością uznano Piotrków Trybunalski oraz w mniejszym stopniu Łódź, Skierniewice oraz powiaty kutnowski, pabianicki, bełchatowski i radomszczański. Dwa czynniki o charakterze społecznym (liczba gospodarstw domowych korzystających ze środowiskowej pomocy społecznej poniżej kryterium dochodowego; liczba orzeczonych przez sąd eksmisji lokali mieszkalnych) określono za najistotniej wpływające na przestępczość.

EN

The aim of this article is to analyse the spatial distribution and concentration of crimes registered by the police in 2015–2019 in the Lodzkie voivodeship. Furthermore, the aim of the study is to show important factors of crime in the voivodeship. Data on the number of identified crimes and on 30 variables potentially influencing crime were collected from the Central Statistical Office. 24 poviats (NUTS 4) were analysed. Crime rates, crime location quotient LQC and spatial autocorrelation indicators were used to analyse the spatial crime distribution and concentration. The influence of the most important six crime factors was determined by constructing spatial regression models. The spatial distribution of crimes in analysed voivodeship is strongly differentiated (but no pattern of crime was found). The second largest city – Piotrkow Trybunalski and the Lodz, Skierniewice, kutnowski, pabianicki, belchatowski, radomszczanski poviats are at risk of crimes. Two social factors (number of households benefiting from community social assistance under criterion of income, number of evictions from dwellings ruled by the court) were identified as having the most significant influence on crime rates.

Keywords

PL

przestrzenne zróżnicowanie przestępczości; czynniki przestępczości; wskaźnik lokalizacji przestępstw LQC; regresja przestrzenna; województwo łódzkie; przestrzenne zróżnicowanie przestępczości; czynniki przestępczości; wskaźnik lokalizacji przestępstw LQC; regresja przestrzenna; województwo łódzkie

EN

spatial crime distribution; crime factors; crime location quotient LQC; spatial regression; Łódzkie voivodeship

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Space – Society – Economy
• Year: 2020
• Issue: 31
• Pages: 157-189

Dates

published

2020-09-21

Contributors

author

Stanisław Mordwa

• Uniwersytet Łódzki Wydział Nauk Geograficznych Instytut Zagospodarowania Środowiska i Polityki Przestrzennej ul. Kopcińskiego 31, 90-142 Łódź

• https://orcid.org/0000-0002-7254-0933

References

• Amato P.R., 2000, Consequences of divorce for adults and children, „Journal of Marriage and Family”, 62: 1269–1287.
• Andresen M.A., 2019, Environmental Criminology. Evolution, Theory, and Practice, Routledge, London–New York.
• Anselin L., 1988, Spatial Econometrics: Methods and Models, Kluwer Academic, Dordrecht.
• Apel R., Bushway S., Brame R., Haviland A.M., Nagin D.S., Paternoster R., 2007, Unpacking the relationship between adolescent employment and antisocial behavior: A matched samples comparison, „Criminology”, 45: 67–97.
• Baller R.D., Anselin L., Messner S.F., Deane G., Hawkins D.F., 2001, Structural Co-variates of U.S. County Homicide Rates: Incorporating Spatial Effects, „Criminology”, 39 (3): 561–588.
• Beirne P., 1987, Adolphe Quetelet and the origins of positivist criminology, „American Journal of Sociology”, 92: 1140–1169.
• Bieniek P., Cichocki S, Szczepaniec M., 2012, Czynniki ekonomiczne a poziom przestępczości. Badanie ekonometryczne, „Zeszyty Prawnicze”, 12: 147–172.
• Błachut J., Gaberle A., Krajewski K., 2007, Kryminologia, Arche, Gdańsk.
• Boba Santos R., 2016, Crime Analysis with Crime Mapping (online).
• Bogacka E., 2009, Poziom i czynniki przestępczości w układzie regionalnym Polski, „Biuletyn Instytutu Geografii Społeczno-Ekonomicznej i Gospodarki Przestrzennej”, Seria „Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna”, 8: 33–43.
• Bogacka E., 2012, Zastosowanie teorii społecznej dezorganizacji do badania zróżnicowania przestrzennego przestępczości, „Wiadomości Statystyczne”, 1: 43–51.
• Bogacka E., 2016, Czynniki kradzieży rzeczy cudzej w świetle teorii działań rutynowych. Przykład województwa wielkopolskiego, „Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna”, 36: 199–207.
• Brame R., Piquero A.R., 2003, Selective attrition and the age – crime relationship, „Journal of Quantitative Criminology”, 19: 107–127.
• Brantingham P.J., Brantingham P.L., 1991, Environmental Criminology, Waveland Press, Prospect Heights.
• Buonanno P., Montolio D., 2008, Identifying the socio-economic and demographic determinants of crime across Spanish provinces, „International Review of Law and Economics”, 28 (2): 89–97.
• CeccatoV., Nalla M.K., 2020, Crime and Fear in Public Places. Towards Safe, Inclusive and Sustainable Cities, Routledge, London–New York.
• Chainey S., Ratcliffe J., 2005, GIS and Crime Mapping, John Wiley and Sons, Hoboken.
• Colquhoun I., 2004, Design Out Crime: Creating safe and sustainable communities, Architectural Press, Burlington.
• Czarnecki B., 2009, Przestrzenne aspekty przestępczości. Metoda identyfikacji czynników zagrożeń w przestrzeni miejskiej, Oficyna Wydawnicza Politechniki Białostockiej, Białystok.
• Davidson R.N., 1981, Crime and environment, Croom Helm, London.
• Davis K., Christodoulou J., Seider S., Gardner H., 2011, The Theory of Multiple Intelligences, [w:] Sternberg R.J., Kaufman B. (red.), The Cambridge Handbook of Intelligence, Cambridge University Press, Cambridge: 485–503; https://www.researchgate.net/publication/317388610_The_Theory_of_Multiple_Intelligences (dostęp: 10.08.2020).
• Doreian P., 1980, Linear Models with Spatially Distributed Data: Spatial Disturbances or Spatial Effects, „Sociological Methods & Research”, 9 (1): 29–60.
• Dubiec G., 2020, Wykorzystanie wybranych metod wielowymiarowej analizy porównawczej do oceny poziomu zjawiska przestępczości w powiatach Polski w 2012 roku, „Ekonomia – Wroclaw Economic Review”, 26 (1): 87–108.
• Ellis L., Farrington D.P., Hoskin A.W., 2019, Handbook of Crime Correlates, Academic Press, San Diego.
• Feliksiak M., 2009, Poczucie bezpieczeństwa i opinie o pracy policji, Komunikat z badań CBOS, Warszawa.
• Frieske K., 2002, Przestępczość w Polsce – lata dziewięćdziesiąte. Stereotypy i realia, [w:] Marody M. (red.), Wymiary życia społecznego. Polska na przełomie XX i XXI wieku, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa: 200–223.
• Gillani S.Y.M., Rehman H.U., Gill A.R., 2009, Unemployment, poverty, inflation and crime nexus: Cointegration and causality analysis of Pakistan, „Pakistan Economic and Social Review”, 47 (1): 79–98.
• Good D.H., Pirog-Good M.A., Sickles R.C., 1986, An analysis of youth crime and employment patterns, „Journal of Quantitative Criminology”, 2: 219–236.
• Gronowski P., 2003, Geographical differentiation of the crime rate and the level of unemployment in the Małopolskie voivodeship, „Prace Geograficzne”, 112: 173–182.
• Haddad G.K., Moghadam H.M., 2011, The socioeconomic and demographic determinants of crime in Iran (a regional panel study), „European Journal of Law and Economics”, 32 (1): 99–114.
• Harries K.D., 1974, The Geography of Crime and Justice, McGraw-Hill, New York.
• Hellwig Z., 1968, Zastosowanie metody taksonomicznej do typologicznego podziału krajów ze względu na poziom ich rozwoju oraz zasoby i strukturę wykwalifikowanych kadr, „Przegląd Statystyczny”, 4: 307–326.
• Herbert D.T., 1982, The geography of urban crime, Longman, London.
• Hołyst B., 1994, Przestępczość (zagrożenie przestępczością) w Łodzi i jej regionie na tle innych regionów Polski i Europy, [w:] Matczak A. (red.), Studium wiedzy o regionie łódzkim. Wybrane problemy, Łódzkie Towarzystwo Naukowe, Łódź: 103–126.
• Hołyst B., 2016, Kryminologia, Wolters Kluwer, Warszawa.
• Kądziołka K., 2014, Wpływ wybranych czynników o charakterze społeczno-ekonomicznym na przestępczość przeciwko mieniu w Polsce, „Studia Ekonomiczne”, 181: 11–23.
• Kądziołka K., 2015, Bezrobocie, ubóstwo i przestępczość w Polsce. Analiza zależności na poziomie województw, „Studia Ekonomiczne”, 242: 71–84.
• Kiersztyn A., 2008, Czy bieda czyni złodzieja? Związki między bezrobociem, ubóstwem a przestępczością, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
• Kulczyńska K., Pawlak N., 2017, Zróżnicowanie przestrzenne przestępczości nieletnich w województwie wielkopolskim, „Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna”, 40: 127–147.
• Laskowski A., Rejzner A., Tokarczyk E., 1996, Demoralizacja i przestępczość dzieci i młodzieży, Atlas, Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno-Pedagogicznej MEN, Warszawa.
• Leśniak M., 1998, Kobieta i przestępstwo, [w:] Urban B. (red.), Problemy współczesnej patologii społecznej, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków: 165–175.
• Lisowska A., 2017, Współczesne zmiany demograficzne a problem przestępczości w gminach województwa dolnośląskiego w latach 2005–2014, „Studia Śląskie”, 80: 159–177.
• Lisowska-Kierepka A., 2020, Przestępczość jako zjawisko geograficzne? Przegląd badań nad zjawiskiem w świetle wybranych nauk, „Przegląd Geograficzny”, 92 (2): 267–290.
• Lobonţ O.-R., Nicolescu A.-C., Moldovan N.-C., Kuloğlu A., 2017, The effect of socio-economic factors on crime rates in Romania: A macro-level analysis, „Economic Research – Ekonomska Istraživanja”, 30 (1): 91–111.
• Marcińczak S., Siejkowska A., 2004, Zróżnicowanie przestrzenne przestępczości w Łodzi w latach 1988–2001 a percepcja obszarów niebezpiecznych, [w:] Słodczyk J. (red.), Przemiany struktury przestrzennej miast w sferze funkcjonalnej i społecznej, Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, Opole: 363–375.
• Mordwa S., 2006, Bezpieczeństwo publiczne, [w:] Dzieciuchowicz J. (red.), Usługi nierynkowe w przestrzeni miejskiej Łodzi, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź: 42–55.
• Mordwa S., 2007, Przestępczość w Tomaszowie Mazowieckim w latach 2002–2005, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Socio-Oeconomica”, 8: 171–184.
• Mordwa S., 2011, Kradzieże w przestrzeni Łodzi, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Socio-Oeconomica”, 11: 187–206.
• Mordwa S., 2012a, Poczucie bezpieczeństwa w centrach handlowych: Przykład badań opinii klientów Galerii Łódzkiej i Manufaktury w Łodzi, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Socio-Oeconomica”, 12: 163–187.
• Mordwa S., 2012b, Struktura i typologia przestrzenna przestępczości w Polsce – przykład wykorzystania walidacji liczby skupień w metodzie k-średnich, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Socio-Oeconomica”, 12: 89–110.
• Mordwa S., 2013a, Age and sex patterns of persons suspected of committing offences in Łódź, „Space – Society – Economy”, 12: 75–91.
• Mordwa S., 2013b, Przestępczość i poczucie bezpieczeństwa w przestrzeni miasta. Przykład Łodzi, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
• Mordwa S., 2013c, Zastosowanie autokorelacji przestrzennej w badaniach przestępczości, „Archiwum Kryminologii”, 35: 61–77.
• Mordwa S., 2014, Dysproporcje przestrzenne wybranych zjawisk patologii społecznych w Łodzi, [w:] Suliborski A., Wójcik M. (red.), Dysproporcje społeczne i gospodarcze w przestrzeni Łodzi. Czynniki, mechanizmy, skutki, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź: 277–303.
• Mordwa S., 2016, The Geography of crime in Poland and its interrelationship with other fields of study, „Geographia Polonica”, 89 (2): 187–202; http://dx.doi.org/10.7163/GPol.0053
• Mordwa S., Laskowska P., 2020, Czynniki zagrożeń przestępczością w przestrzeni miasta, „Archiwum Kryminologii”, 42 (2): 32; https://doi.org/10.7420/AK2020R
• Mydel R., Kozimor K., 1989, Demograficzne, czasowe i przestrzenne aspekty przestępczości w Krakowie, „Folia Geographica. Series Geographica-Oeconomica”, 22: 63–84.
• Omotor D., 2010, Demographic and Socio-Economic Determinants of Crimes in Nigeria (A Panel Data Analysis), „Journal of Applied Business and Economics”, 11: 181–195.
• Peyrefitte A., 1987, Wymiar sprawiedliwości. Między ideałem a rzeczywistością, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
• Shaw C.R., McKay H.D., 1969, Juvenile Delinquency and Urban Areas, University of Chicago Press, Chicago (1942, revised edition 1969).
• Siemaszko A., Gruszczyńska B., Marczewski M., 2009, Atlas przestępczości w Polsce 4, Oficyna Naukowa, Warszawa.
• Steffensmeier D., Allan E.A., 1996, Gender and crime: Toward a gendered theory of female offending, „Annual Review of Sociology”, 22: 45–87.
• Steffensmeier DJ., Allan E.A., Harer M.D., Streifel C., 1989, Age and the distribution of crime, „American Journal of Sociology”, 94: 803–831.
• Stolzenberg L., D’Alessio S.H., 2008, Co-offending and the age–crime curve, „Journal of Research in Crime and Delinquency”, 45: 65–86.
• Suchecki B., 2010, Ekonometria przestrzenna. Metody i modele analizy danych przestrzennych, Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa.
• Sypion-Dutkowska N., 2017, Rozmieszczenie przestępstw w miastach na prawach powiatu w Polsce, „Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna”, 38: 79–98.
• Sypion-Dutkowska N., Leitner M., 2017, Land Use Influencing the Spatial Distribution of Urban Crime: A Case Study of Szczecin, Poland, „ISPRS International Journal of Geoinformation”, 6 (3): 74.
• Szczepaniec M., 2011, Kontrowersje wokół wpływu warunków ekonomicznych na poziom przestępczości, „Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych”, 4: 107–123.
• Sztaudynger J.J., Sztaudynger M., 2003, Ekonometryczne modele przestępczości, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny”, 3: 127–143.
• Thomas E.N., 1973, Mapy reszt z regresji. Ich charakterystyka i stosowanie w badaniach geograficznych, „Przegląd Zagranicznej Literatury Geograficznej”, 3–4: 89–138.
• Tremblay R.E., 2000, The development of aggressive behavior during childhood: What have we learned in the past century?, „International Journal of Behavioral Development”, 24: 129–141.
• Uggen C., 2000, Work as a turning point in the life course of criminals: A duration model of age, employment, and recidivism, „American Sociological Review”, 65: 529–546.
• Wolaniuk A., 1997, Spatial Distribution of Crime in Łódź and its Urban Region, [w:] Liszewski S., Young C. (red.), A Comparative Study of Łódź and Manchester. Geography of European Cities in Transition, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.

Identifiers

DOI

10.18778/1733-3180.31.09