Między ziemią a niebem… Doświadczanie własnej cielesności przez osoby praktykujące podwieszanie ciała – studium socjologiczne

• Authors: Katarzyna Kowal

Title variants

Między ziemią a niebem… Doświadczanie własnej cielesności przez osoby praktykujące podwieszanie ciała – studium socjologiczne

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Celem artykułu jest analiza doświadczania ciała osoby podwieszanej za skórę na hakach przy przyjęciu perspektywy podmiotu jako jednostki ucieleśnionej. Empiryczną podstawę tekstu stanowią autorskie badania socjologiczne przeprowadzone w grupie 30 osób praktykujących podwieszanie ciała, których dobór miał charakter celowy, a określał go co najmniej dwukrotny udział w tej praktyce cielesnej. Zbieranie i analiza materiału badawczego zostało podporządkowane procedurom metodologii teorii ugruntowanej, w ramach której odwołano się do techniki wywiadu swobodnego ukierunkowanego. Jako że praktyka podwieszania ciała odbywa się według określonego porządku, analiza materiału empirycznego przybrała postać omówienia doświadczania ciała na jej kolejnych sześciu etapach, z których cztery odnoszą się ściśle do samego aktu podwieszenia ciała, a dwa ostatnie dotyczą doświadczeń cielesnych już po jego zakończeniu. W praktykowaniu podwieszania ciała na hakach za skórę ciało ludzkie jest doświadczane przede wszystkim jako źródło przyjemności, której osiągnięcie wyznaczone jest uprzednim doświadczeniem go jako źródła bólu. Ból jest tu doznaniem nieodzownym, bo wyznacza dynamikę tej praktyki cielesnej. Podwieszane ciało jest również traktowane jako obiekt własności, nad którym badani w różnym zakresie roztaczają swoją kontrolę, miejsce kontaktu ze swoim „ja”, narzędzie ekspresji i komunikacji czy wreszcie obiekt troski estetycznej i higienicznej. Analiza doświadczania podwieszanego ciała została przeprowadzona z uwzględnieniem fenomenologicznej perspektywy traktowania ciała jako obiektu fizycznego, który jest ciałem żywym, odczuwającym i emocjonalnym.

EN

The aim of the paper is to analyze the experience of the body of a person suspended by the skin from hooks, adopting the perspective of the subject as an embodied entity. The empirical basis for the paper is the author’s own sociological research conducted in the group of 30 people practicing body suspension, the selection of whom had the character of purposive sampling, determined by at least two-time participation in this corporeal practice. Gathering and analyzing of the research material were subordinated to the procedures of grounded theory methodology, within the framework of which the technique of free-form guided interview was used. As the practice of body suspension takes place according to the specific order, the analysis of the empirical material has the form of discussion of the body experience at its six consecutive stages, four of which are strictly related to the act of body suspension itself, while the last two refer to body experience after the act of body suspension. In the practice of body suspension by the skin from hooks, the human body is experienced primarily as a source of pleasure, the achievement of which is determined by the prior experience of the body as a source of pain. Pain is an indispensable sensation here because it determines the dynamics of this corporeal practice. The suspended body is also regarded as an object of ownership, controlled by the subjects to a different extent, as a place of contact with one’s own “ego,” a tool of expression and communication, and, finally, as an object of aesthetic and hygienic care. In the analysis of the suspended body experience, consideration was given to the phenomenological perspective where the body is treated as a physical object, which is a body alive, sensitive, and emotional.

Keywords

PL

ciało; cielesność; doświadczanie własnego ciała; fenomenologia; podwieszanie ciała; modyfikacje ciała; ciało; cielesność; doświadczanie własnego ciała; fenomenologia; podwieszanie ciała; modyfikacje ciała

EN

body; corporeality; own body experience; phenomenology; body suspension; body modifications

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Przegląd Socjologii Jakościowej
• Year: 2018
• Volume: 14
• Issue: 2
• Pages: 84-119

Dates

published

2018-08-28

Contributors

author

Katarzyna Kowal

• Akademia im. Jana Długosza w Częstochowie

References

• Ambrosia Kristine, Lanza Joseph (1990) Fakir Musafar Interview [w:] Adam Parfrey, ed., Apocalypse Culture. Los Angeles: Feral House, s. 106–117.
• Atkinson Michael, Young Kevin (2001) Flesh Journeys: Neo Primitives and the Contemporary Rediscovery of Radical Body Modification. „Deviant Behavior: An Interdisciplinary Journal”, vol. 22, no. 2, s. 117–146.
• Bauman Zygmunt (1995) Ciało i przemoc w obliczu ponowoczesności. Toruń: Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
• Baumeister Roy T. (1988) Masochism as Escape from Self. „The Journal of Sex Research”, vol. 25, no. 1, s. 28–59.
• Baumeister Roy T. (1989) Masochism and the Self. New York: Lawrence Erlbaum Associates.
• Berkeley George (2004) Traktat o zasadach ludzkiego poznania, w którym poddano badaniu główne przyczyny błędów i trudności w różnych dziedzinach wiedzy oraz podstawy sceptycyzmu, ateizmu i niewiary. Przełożył Janusz Salomon. Kraków: Wydawnictwo Zielona Sowa.
• Bowers Alfred W. (2004) Mandan Social and Ceremonial Organization. Lincoln: University of Nebraska Press.
• Catlin George, Shippard William (1841) Letters and Notes on the Manners, Customs, and Condition of the North American Indians, vol. 1. London: The Egyptian Hall.
• Charmaz Kathy (2009) Teoria ugruntowana. Praktyczny przewodnik po analizie jakościowej. Przełożyła Barbara Komorowska. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Ciężki Jakub (2006) Ciało jako obiekt operacji artystycznej. Dostępny w Internecie www.miki.hg.pl/pra_zjawisko.php [dostęp 15.03.2016 r.].
• Crossley Nick (1995) Merleau-Ponty, the Elusive Body and Carnal Sociology. „Body and Society”, vol. 1, no. 1, s. 43–66.
• Cyrus Irene Salome (1997) Indianie Ameryki Północnej. Przełożył Ryszard Wojnakowski. Kraków: Wydawnictwo Znak.
• Durkheim Émile (2010) Elementarne formy życia religijnego. System totemiczny w Australii. Przełożyła Anna Zadrożyńska. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Eliade Mircea (1997) Inicjacja, obrzędy, stowarzyszenia tajemne. Narodziny mistyczne. Przełożył Krzysztof Kocjan. Kraków: Wydawnictwo Znak.
• Foucault Michel (2000) Filozofia, historia, polityka. Wybór pism. Przełożyli Damian Leszczyński, Lotar Rasiński. Warszawa, Wrocław: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Frank Arthur W. (1991) For a Sociology of the Body: an Analytical Review[w:] Mike Featherstone, Mike Hepworth, Bryan S. Turner, eds., The Body. Social Process and CulturalTheory. London, Thousand Oaks, New Delhi: Sage Publications, s. 36–102.
• Gąssowski Jerzy (1996) Indianie Ameryki Północnej od początków po wiek XIX. Warszawa:Wyższa Szkoła Humanistyczna w Pułtusku i Wydawnictwo Trio.
• Glaser Barney G., Strauss Anselm L. (2009) Odkrywanie teorii ugruntowanej. Strategie badania jakościowego. Przełożył Marek Gorzko. Kraków:Zakład Wydawniczy Nomos.
• Goffman Erving (2011) Relacje w przestrzeni publicznej. Mikrostudia porządku publicznego. Przełożyła Olga Siara. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Herzfeld Michael (2004) Antropologia. Praktykowanie teorii w kulturze i społeczeństwie. Przełożyła Maria M. Piechaczek. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Husserl Edmund (1974) Idee czystej fenomenologii i fenomenologicznej filozofii. Księga druga. Przełożyła Danuta Gierulanka. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Husserl Edmund (1982) Medytacje kartezjańskie z dodaniem uwag krytycznych Romana Ingardena. Przełożył Andrzej Wajs. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Klesse Christian (2000) ‘Modern Primitivism’: Non-Mainstream Body Modification and Racialized Representation [ w:] Mike Featherstone, ed., Body Modification. London, Thousand Oaks, New Delhi: Sage Publications, s. 15–38.
• Konecki Krzysztof T. (2000) Studia z metodologii badań jakościowych. Teoria ugruntowana. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Kowal Katarzyna (2016) W poszukiwaniu siebie. Indywidualne motywy podwieszania ciała praktykowanego współcześnie w Polsce. „Studia Humanistyczne AGH”, t. 15, nr 4, s. 73–99.
• Krajewski Marek (1997) Konsumpcja i współczesność. O pewnej perspektywie rozumienia świata społecznego. „Kultura i Społeczeństwo”, t. 41, nr 3, s. 3–24.
• Leder Drew (1990) The Absent Body. Chicago: University of Chicago Press.
• Majka-Rostek Dorota (2010) Ekstremalne modyfikacje ciała [w:] Ewa Banaszak, Paweł Czajkowski, red., Corpus delicti rozkoszne ciało. Szkice nie tylko z socjologii ciała. Warszawa: Wydział Nauk Społecznych Uniwersytetu Wrocławskiego i Wydawnictwo Difin, s. 105–121.
• Maslow Abraham H. (1986) W stronę psychologii istnienia. Przełożyła Irena Wyrzykowska. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX.
• Merleau-Ponty Maurice (1996) Widzialne i niewidzialne. Przełożyli Małgorzata Kowalska, Jacek Migasiński, Renata Lis, Iwona Lorenc. Warszawa: Fundacja Aletheia.
• Merleau-Ponty Maurice (2001) Fenomenologia percepcji. Przełożyli Małgorzata Kowalska, Jacek Migasiński. Warszawa: Fundacja Aletheia.
• Métraux Alfred (1943) A Myth of the Chamacoco Indians and Its Social Significance. „The Journal of American Folklore”, vol. 56, no. 220, s. 113–119.
• Musafar Fakir (1990) Body Play [w:] Adam Parfrey, ed., Apocalypse Culture. Los Angeles: Feral House, s. 104–105.
• Myers James (1992) Nonmainstream Body Modification: Genital Piercing, Branding, Burning, and Cutting. „Journal of Contemporary Ethnography”, vol. 21, no. 3, s. 276–306.
• Posern-Zielińska Mirosława, Posern-Zieliński Aleksander (1977) Indiańskie wierzenia i rytuały. Wrocław, Warszawa, Kraków, Gdańsk: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
• Shilling Chris (2010) Socjologia ciała. Przełożyła Marta Skowrońska. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Shusterman Richard (2016) Świadomość ciała. Dociekania z zakresu somaestetyki. Przełożyli Wojciech Małecki, Sebastian Stankiewicz. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas.
• Simmel Georg (2006) Most i drzwi. Wybór esejów. Przełożyła Małgorzata Łukasiewicz. Warszawa: Oficyna Naukowa.
• Teplicki Zbigniew (1994) Wielcy Indianie Ameryki Północnej. Warszawa: Wydawnictwo Książka i Wiedza.
• Turner Bryan S. (1984) The Body and Society. Oxford: Basil Blackwell.
• Turner Bryan S. (1992) Regulating Bodies. Essays in Medical Sociology. London: Routledge.
• Vale V., Juno Andrea (1989) Modern Primitives: An Investigation of Contemporary Adornment and Ritual. San Francisco: RE/Search.

Identifiers

DOI

10.18778/1733-8069.14.2.04