Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

PL EN


2018 | 14 | 4 | 14-39

Article title

Antyelitarna narracja współczesnej polskiej prawicy

Authors

Content

Title variants

Antyelitarna narracja współczesnej polskiej prawicy

Languages of publication

PL

Abstracts

PL
Celem niniejszego artykułu jest analiza antyelitarnej narracji intelektualistów związanych z polską prawicą. Autor analizuje obecną w prawicowym dyskursie, głównie po 2015 roku, krytykę elitaryzmu oraz dominujące strategie, których celem jest pozbawienie legitymizacji tak zwanych elit III RP. Zarzut elitaryzmu jest związany z przypisywaniem braku empatii, niezrozumienia problemów społeczeństwa oraz niereprezentowania jego interesów. Staje się on w ten sposób ważnym argumentem wzmacniającym podział polityczny na rzecz społecznej i politycznej zmiany. W duchu teorii krytycznej autor argumentuje, że ostatecznym celem antyelitarnych artykulacji nie jest zaprowadzenie ani nawet wyartykułowanie egalitarnego ładu, ale zachowanie społecznej hierarchii i przedstawienie samych siebie jako elity prawomocnej, która winna zająć miejsce elity dotychczasowej.
EN
The aim of this article is to analyze the anti-elite narrative of intellectuals related to the Polish right. The author analyzes the contemporary Polish right discourse, mainly after 2015, the criticism of elitism and the dominant strategies aimed at depriving the legitimacy of the mainstream elite of the Third Republic of Poland. The charge of elitism is connected with the accusation of lack of empathy, lack of understanding of societal problems and unrepresentation of its interests. In this way, it becomes an important argument that strengthens the political division for social and political change. In the spirit of critical theory, the author argues that the ultimate goal of anti-elitist articulations is not to lead or even articulate an egalitarian order, but to preserve the social hierarchy and present right-wing intellectulas as the legitimate elite who should replace the former ones.

Year

Volume

14

Issue

4

Pages

14-39

Physical description

Dates

published
2019-05-09

Contributors

author
  • Uniwersytet Warszawski, Wydział „Artes Liberales”, ul. Dobra 72, 00-312 Warszawa

References

  • Arendt Hannah (2003) O rewolucji. Przełożył Mieczysław Godyń. Warszawa: Czytelnik.
  • Bill Stanley (2014) W poszukiwaniu autentyczności. Kultura polska i natura teorii postkolonialnej. „Praktyka Teoretyczna”, nr 11, s. 107−127.
  • Boggs Carl (1993) Intellectuals and the Crisis of Modernity. State University of New York Press.
  • Borejsza W. Jerzy (1984) Piękny wiek XIX. Warszawa: Czytelnik.
  • Cenckiewicz Sławomir (2013) Magdalenka, teoria spiskowa, która okazała się prawdą [dostęp: 26 lipca 2018]. Dostępny w Internecie: http://www.rp.pl/artykul/1058043-Magdalenka--Teoria-spiskowa--ktora-okazala-sie-prawda.html
  • Cichocki A. Marek (2015) Polska między Niemcami a Rosją [w:] Bartłomiej Błesznowski, Marcin Król, Adam Puchejda, red., Genealogia współczesności. Historia idei w Polsce 1815-1939, Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, s. 18−31.
  • Czyżewski Marek i in. (2017) Wprowadzenie [w:] Marek Czyżewski i in., red., Analiza dyskursu publicznego. Przegląd metod i perspektyw badawczych Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Sedno, s. 9−25.
  • Dijk van Teun (1976) Narrative Macro-Structures. „A Journal for Descriptive Poetics and Theory of Literature”, no. 1, s. 547−568.
  • Dijk van Teun (1993) Principles of critical discourse analysis. „Discourse & Society”, no. 4(2), s. 249−283.
  • Dijk van Teun (2004) Działanie, opis działania a narracja [w:] Michał Głowiński, red., Narratologia. Gdańsk: słowo/obraz terytoria, s. 90−123.
  • Dijk van Teun, red. (2001) Dyskurs jako struktura i proces. Przełożył Grzegorz Grochowski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
  • Dmowski Roman (2002) Myśli nowoczesnego Polaka. Wrocław: Wydawnictwo Nortom.
  • Dziadzia Andrzej, Wybranowski Wojciech (2016) Trybunał jako samowola magnatów. „Do Rzeczy”, nr 11/162, s. 30−31.
  • Etzioni-Halevy Eva (1993) The Elite Connection. Problems and Potential of Western Democracy. Cambridge: Polity Press.
  • Gawin Dariusz (2002) Druga zdrada klerków [w:] Paweł Śpiewak, red., Spór o Polskę 1989−99. Wybór tekstów prasowych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, s. 579−580. [Pierwodruk: „Ż̇ycie” 23 listopada 1998].
  • Gmyz Cezary (2016) Siewcy zwątpienia, „Do Rzeczy”, nr 1/152, s. 24−25.
  • Goczał Beata (2016) Reklamy ministerstw i spółek państwowych: więcej we „wSieci”, „Wprost” i „Do Rzeczy”, liderem „Gazeta Wyborcza”, w dół „Newsweek” [dostęp 16 lipca 2018 r.]. Dostępny w Internecie: https://www.wirtualnemedia.pl/artykul/reklamy-ministerstw-i-spolek-panstwowych-wiecej-we-w-sieci-wprost-i-do-rzeczy-liderem-gazeta-wyborcza-w-dol-newsweek_2
  • Gramsci Antonio (1977) Wybór pism [w:] Paweł Śpiewak, red., Gramsci. Warszawa: Wiedza Powszechna, s. 125−240.
  • Gursztyn Piotr (2016) Koniec III RP. „Do Rzeczy”, nr 2/153, s. 24−25.
  • Habermas Jürgen (2007) Strukturalne przeobrażenia sfery publicznej. Przełożyły: Wanda Lipnik, Małgorzata Łukasiewicz. Wprowadzenie i redakcja naukowa Marek Czyżewski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
  • Hartman Jan (2018) Ja, prostak. „Polityka”, nr 26, s. 88.
  • Haska Agnieszka (2018) Hańba! Opowieść o polskiej zdradzie. Warszawa: Wydawnictwo W.A.B.
  • Kaczyński Jarosław, Nowak Andrzej (2013) Warto być silnym [w:] Andrzej Nowak, red., Intelektualna historia III RP. Rozmowy z lat 1990-2012. Warszawa: Wydawnictwo Sic!, s. 413−432.
  • Kania Dorota, Targalski Jerzy, Marosz Maciej (2013) Resortowe dzieci. Media. Warszawa: Fronda.
  • Korab-Karpowicz J. Włodzimierz (2016) Dzisiejsza targowica, czyli Nowoczesna, KOD i inni. „Do Rzeczy”, nr 2/153, s. 52−53.
  • Kulas Piotr (2014) Narracja jako przedmiot badań oraz kategoria teoretyczna w naukach społecznych. „Kultura i Społeczeństwo”, nr 4, s. 111−130.
  • Kurdupski Michał (2018) „Sieci” z największym spadkiem w styczniu, „Tygodnik Powszechny” wyprzedził „Gazetę Polską” [dostęp: 16 lipca 2018]. Dostępny w Internecie: https://www.wirtualnemedia.pl/artykul/sprzedaz-tygodnikow-opinii-w-styczniu-2018-roku
  • Kurzman Charles, Owens Lynn, (2002), The Sociology of Intellectuals. „Annual Review of Sociology”, no. 28, s. 63−82.
  • Laclau Enesto, Mouffe Chantal (2007) Hegemonia i socjalistyczna strategia. Przyczynek do projektu radykalnej polityki demokratycznej. Wrocław: Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej Edukacji TWP we Wrocławiu.
  • Legutko Ryszard (1998) Czasy wielkiej imitacji. Kraków: Arcana.
  • Legutko Ryszard, Nowak Andrzej (2013) Ponad życiem politycznym [w:] Andrzej Nowak, red., Intelektualna historia III RP. Rozmowy z lat 1990-2012. Warszawa: Wydawnictwo Sic!, s. 435−451.
  • Majcherek A. Janusz (2000) W prawo, czyli w lewo. Spór o prawicę [w:] Paweł Śpiewak, red., Spór o Polskę 1989−99. Wybór tekstów prasowych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, s. 280−281.[Pierwodruk: „Tygodnik Powszechny” 26 lutego 1995].
  • Mannheim, K. (2008), Ideologia i utopia, Warszawa: Fundacja Aletheia.
  • Matyja Rafał (2009) Konserwatyzm po komunizmie. Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.
  • Michalski Cezary (2018) Liberałowie kontra populiści. „Newsweek Polska”, nr 31, s. 48−50.
  • Micińska Magdalena (1995) Między Królem Duchem a mieszczaninem. Obraz bohatera narodowego w piśmiennictwie polskim przełomu XIX i XX w. (1890−1914). Wrocław: Fundacja na Rzecz Nauki Polskiej.
  • Mokrzycki Edmund (2000) Złudna władza ludu [w:] Paweł Śpiewak, red., Spór o Polskę 1989−99. Wybór tekstów prasowych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, s. 357−360. [Pierwodruk „Gazeta Wyborcza” 11−12 grudnia 1999].
  • Morawiecki Kornel, Kalukin Rafał (2010) Jestem przeciwnikiem elit [dostęp: 10 lipca 2018]. Dostępny w Internecie: http://wyborcza.pl/duzyformat/1,127290,7691605,Jestem_przeciwnikiem_elity.html?disableRedirects=true
  • Müller Jan-Werner (2017) Co to jest populizm? Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej.
  • Nagle Angela (2017) Kill all Normies. Online Culture Wars from 4Chan and Tumblr to Trump and the Alt-Right. Croydon: Zero Books.
  • Napiórkowski Marcin (2018) Kiedy Reytan ma dzień świstaka [dostęp 24 czerwca 2018 r.]. Dostępny w Internecie: https://www.tygodnikpowszechny.pl/kiedy-reytan-ma-dzien-swistaka-153423
  • Nowak Andrzej (2015) Pierwsza Zdrada Zachodu. „wSieci”, nr 24, s. 59−64.
  • Nowak Andrzej, Karnowski Jacek, Karnowski Michał (2015) Nie ma wspólnoty bez tożsamości. „wSieci”, nr 45, s. 24−27.
  • Nowicka-Franczak Magdalena (2017) Perspektywa postkolonialna a społeczno-krytyczna wrażliwość badacza polskiego dyskursu publicznego [w:] Marek Czyżewski i in., red., Analiza dyskursu publicznego. Przegląd podejść i metod. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Sedno, s. 253–270.
  • Osęka Piotr (2009) Jak wygraliśmy w Magdalence [dostęp: 26 lipca 2018]. Dostępny w Internecie: http://wyborcza.pl/magazyn/1,124059,6463817,Jak_wygralismy_w_Magdalence.html
  • Ost David (2007) Klęska „Solidarności”. Gniew i polityka w postkomunistycznej Europie. Przełożyła Hanna Jankowska. Warszawa: Muza SA.
  • Pankaj Mishra (2017) Age of Anger. A History of the Present. New York: Farrar, Straus and Giroux.
  • Pań́kow Włodzimierz (1994) Niezamierzone efekty neoliberalnej rewolucji [w:] Witold Jakóbik, red., Kontynuacja czy przełom? Dylematy transformacji ustrojowej. Warszawa: Instytut Studiów Politycznych PAN, Fundacja im. Friedricha Eberta, s. 133−145.
  • Pawliszak Piotr (2017) Analiza narracyjna dyskursu publicznego. W poszukiwaniu struktur kulturowych i procesów narzucania znaczeń formujących politykę ekologiczną [w:] Marek Czyżewski i in., red., Analiza dyskursu publicznego. Przegląd metod i perspektyw badawczych, Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Sedno, s. 67−94.
  • Pietrzak Jan (2015) Powtórka z targowicy. „wSieci”, nr 50−51, s. 14.
  • Pietrzak Leszek (2015) Kraj bez elit. „Do Rzeczy”, nr 9/167, s. 42−45.
  • Polkowski Jan (2015) Co czyta człowiek przyszłości?, „wSieci”, nr 4, s. 74−75
  • Posner A. Richard (2003) Public Intellectual. A Study of Decline, Harvard: Harvard University Press.
  • Radziejewski Bartłomiej (2015) III RP jako system pasożytniczy. „Nowa Konfederacja”, nr 8/62, [dostęp 26 lipca 2018 r.]. Dostępny w Internecie: https://nowakonfederacja.pl/iii-rp-jako-system-pasozytniczy/
  • Rymkiewicz Jarosław Marek (2007) Wieszanie. Warszawa: Wydawnictwo Sic!
  • Rymkiewicz Jarosław Marek (2009−2010) O afirmacji polskości. „Teologia Polityczna”, nr 5, s. 13−31.
  • Sakiewicz Tomasz, Pieczyński Maciej (2016) KOD broni postkomunizmu, „Do Rzeczy”, nr 1/152, s. 72−73.
  • Somers R. Margaret, (1993) Citizenship and the Place of the Public Sphere: Law, Community, and Political Culture in the Transition to Democracy. „American Sociological Review”. no. 55/5, s. 587−620.
  • Szacki Jerzy (2002) Historia myśli socjologicznej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
  • Śpiewak Jan, Baranowska Kamila (2016) Dość bezkarności elit. „Do Rzeczy”, nr 44/195, s. 27−29.
  • Śpiewak Paweł (2007) Gramsci. Warszawa: Wiedza Powszechna.
  • Twardoch Szczepan (2012) Pusty stryczek. O „Wieszaniu” Rymkiewicza [w:] Tomasz Rowiński, red., Spór o Rymkiewicza, Warszawa: Fronda, s. 22−35.
  • Walicki Andrzej (2011) „Filozofia narodowa” i początek sporu o samookreślenie i powołanie inteligencji polskiej [w:] tegoż, Polska, Rosja, marksizm. Kraków: Universitas, s. 9−28.
  • Wesołowski Włodzimierz (2000) Teoretyczne aspekty badania elit politycznych. „Studia Socjologiczne”, nr 4, s. 5−33.
  • Wierzbicki Piotr (2016) Ćwierć wieku pychy i pogardy. „Do Rzeczy”, nr 4/155, s. 56−57.
  • Wildstein Bronisław (2015) III RP, czyli poprawiony PRL. „wSieci”, nr 17, s. 22−24.
  • Williams Raymond (1976) Keywords: A Vocabulary of Culture and Society. London: Fontana.
  • Włoczyk Piotr (2017) Magdalenka i okrągły stół. Klęska na własne życzenie [dostęp 27 lipca 2018 r.]. Dostępny w Internecie: https://dorzeczy.pl/22424/Magdalenka-i-okragly-stol-kleskana-wlasne-zyczenie.html
  • Wrzodak Zygmunt (2000) Przystanek: niepodległość [w:] Paweł Śpiewak, red., Spór o Polskę 1989−99. Wybór tekstów prasowych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, s. 297−299. [Pierwodruk „Nasza Polska” 29 stycznia 1997].
  • Zarycki Tomasz (2014) Ideologies of Eastness in Central and Eastern Europe. London–New York.
  • Ziemkiewicz A. Rafał (2016) Lewica 2016: głupi i wściekli. „Do Rzeczy”, nr 47/198, s. 30−31.
  • Ziemkiewicz A. Rafał (2016) Ostrożnie z tą rewolucją. „Do Rzeczy”, nr 51/202, s. 68−70.
  • Ziemkiewicz A. Rafał (2017) Poświąteczny skurcz elit [dostęp: 27 lipca 2018]. Dostępny w Internecie: https://dorzeczy.pl/tylko-na-dorzeczy/51590/Poswiateczny-skurcz-elit.html
  • Zychowicz Jacek (2000) Ten okropny egalitaryzm [w:] Paweł Śpiewak, red., Spór o Polskę 1989−99. Wybór tekstów prasowych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, s. 276−279. [Pierwodruk „Bez dogmatu” 1994 nr 11].

Document Type

Publication order reference

Identifiers

YADDA identifier

bwmeta1.element.ojs-doi-10_18778_1733-8069_14_4_02
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.