Ścielenie łóżka w polskim kapitalizmie. Narracja indywidualistyczna i jej krytycy

• Authors: Tomasz S. Markiewka

Title variants

Ścielenie łóżka w polskim kapitalizmie. Narracja indywidualistyczna i jej krytycy

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł składa się z trzech części. W pierwszej autor tłumaczy, że narrację rozumie przede wszystkim jako narzędzie do porządkowania naszego pojmowania świata. W drugiej części rekonstruuje narrację indywidualistyczną, która upowszechniła się w Polsce wraz z nadejściem systemu kapitalistycznego. W trzeciej części przedstawia możliwą kontrnarrację wobec tej indywidualistycznej wizji. Korzystając z poglądów i ustaleń badaczy krytycznie nastawionych do neoliberalnej wersji kapitalizmu – takich jak Ha-Joon Chang czy Joseph Stiglitz – podaje także merytoryczne argumenty za przyjęciem tej kontrnarracji.

EN

The article consists of three parts. In the first one, the author explains that he treats the concept of narration primarily as a tool for organizing our understanding of the world. In the second part, he reconstructs the individualist narrative, which became popular in Poland with the advent of the capitalist system. In the third part, he presents a possible counter-narrative to this individualistic vision. Using the views and findings of researchers critical of the neo-liberal version of capitalism – such as Ha-Joon Chang or Joseph Stiglitz – he also presents a substantive argument for accepting this counter-narrative.

Keywords

PL

narracja; kapitalizm; neoliberalizm; indywidualizm; nierówności; narracja; kapitalizm; neoliberalizm; indywidualizm; nierówności

EN

narrative; capitalism; neoliberalism; individualism; inequalities

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Przegląd Socjologii Jakościowej
• Year: 2018
• Volume: 14
• Issue: 4
• Pages: 88-102

Dates

published

2019-05-09

Contributors

author

Tomasz S. Markiewka

• Uniwersytet Mikołaja Kopernika, Collegium Medicum, ul. Jagiellońska 13-15, 85-067 Bydgoszcz

• https://orcid.org/0000-0003-2580-311X

References

• Barthes Roland (2006) S/Z. Przełożyli Michał Paweł Markowski, Maria Gołębiowska [w:] Anna Buczyńska, Michał Paweł Markowski, red., Teorie literatury XX wieku, s. 360−374.
• Bregman Rutger (2018) Utopia dla realistów. Recepta na idealny świat. Przełożył Sławomir Paruszewski. Warszawa: Wydawnictwo Czarna Owca.
• Chang Ha-Joon (2010) 23 rzeczy, których nie mówią ci o kapitalizmie. Przełożyła Barbara Szelwa. Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej.
• Chang Ha-Joon (2014) Źli samarytanie. Mit wolnego handlu i tajna historia kapitalizmu. Przełożyli Michał Sutkowski, Barbara Szelwa. Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej.
• Cobley Paul (2014) Narrative. London: Routledge Taylor & Francis Group.
• Domańska Ewa (2012) Historia egzystencjalna. Krytyczne studium narratywizmu i humanistyki zaangażowanej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Dunn Elizabeth (2017) Prywatyzując Polskę. O bobofrutach, wielkim biznesie i restrukturyzacji pracy. Przełożył Przemysław Sadura. Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej.
• Federowicz Michał, Sitek Michał, red., (2011) Raport o stanie Edukacji 2010. Warszawa: Instytut Badań Edukacyjnych.
• Frank Robert H. (2016) Success and Luck. Good Fortune and the Myth of Meritocracy. Princeton: Princeton University Press.
• Frank Robert H., Cook Philip J. (2017) Społeczeństwo, w którym zwycięzca bierze wszystko. Dlaczego garstka najbogatszych posiada o wiele więcej niż reszta z nas. Przełożył Tomasz Szymon Markiewka. Toruń: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Haidt Jonathan (2006) The Happiness Hypothesis: Finding Modern Truth in Ancient Wisdom. New York: Basic Books.
• Havelock Eric (2006) Muza uczy się pisać. Rozważania o oralności i piśmienności w kulturze Zachodu. Przełożył Paweł Majewski. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
• Latour Bruno (2010) Splatając na nowo to, co społeczne. Wprowadzenie do teorii aktora-sieci. Przełożyli Aleksandra Derra, Krzysztof Abriszewski. Kraków: Universitas.
• Lyotard Jean-François (1997) Kondycja ponowoczesna. Raport o stanie wiedzy. Przełożyli Małgorzata Kowalska, Jacek Migasiński. Warszawa: Fundacja Aletheia.
• Markiewka Tomasz Szymon (2012) Bruno Latour i „koniec” postmodernizmu. „Diametros”, nr 33, s. 101−119.
• Markiewka Tomasz Szymon (2017) Język neoliberalizmu. Filozofia, polityka, media. Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK.
• Maziarski Wojciech (2014) Tuska kalifat i ebola. „Gazeta Wyborcza” [dostęp 26 czerwca 2018 r.]. Dostępny w Internecie: http://wyborcza.pl/1,75968,16506111,Tusk_a_kalifat_i_ebola.html
• Mazzucato Mariana (2016) Przedsiębiorcze państwo. Obalić mit o relacji sektora publicznego i prywatnego. Przełożyła Joanna Bednarek. Poznań: Wydawnictwo Ekonomiczne Heterodox.
• Milanovic Branko (2016) Global Inequality. A New Approach for the Age of Globalization. Harvard: Harvard University Press.
• Mirowski Philip (2013) Never Let a Serious Crisis Go to Waste. How Neoliberalism Survived the Financial Meltdown. Verso: London.
• Monbiot George (2017) Out of the Wreckage: A New Politics for an Age of Crisis. London: Verso.
• Ochojska Janina (2018) Janina Ochojska o daninie solidarnościowej: nie można karać ludzi za bogactwo. „Onet” [dostęp 26 czerwca 2018 r.]. Dostępny w Internecie: https://wiadomosci.onet.pl/kraj/janina-ochojska-o-daninie-solidarnosciowej-nie-mozna-karac-ludzi-za-bogactwo/fh4gpm5
• OECD (2018) A Broken Social Elevator? How to Promote Social Mobility. Paris: OECD Publishing [dostęp 26 czerwca 2018 r.]. Dostępny w Internecie: https://read.oecd-ilibrary.org/social-issues-migration-health/broken-elevator-how-to-promote-social-mobility_9789264301085-en#page3
• PAP (2014) Komorowski: nie ma wolności bez przedsiębiorczości. „Wirtualna Polska” [dostęp 26 czerwca 2018 r.]. Dostępny w Internecie: https://finanse.wp.pl/komorowski-nie-ma-wolnosci-bez-przedsiebiorczosci-aktl-6116327848306817a
• Rhodes Carl, Bloom Peter (2018) CEO Society. The Corporate Takeover of Everyday Life. London: Zed Books.
• Ricoeur Paul (1993) Życie w poszukiwaniu opowieści. Przełożyła Elżbieta Wolicka, „Logos i Ethos”, nr 2, s. 225−236.
• Rosner Katarzyna (2006) Narracja, tożsamość i czas. Kraków: Universitas.
• Sartre Jean-Paul (1998) Egzystencjalizm jest humanizmem. Przełożył Janusz Krajewski. Warszawa: Wydawnictwo Literackie „Muza”.
• Stiglitz Joseph (2015) Cena nierówności. W jaki sposób dzisiejsze podziały społeczne zagrażają naszej przyszłości?. Przełożył Robert Mitoraj. Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej.
• Stryczek Jacek (2015) Pieniądze są dobre (wywiad Tomasza Kwaśniewskiego). „Gazeta Wyborcza” [dostęp 26 czerwca 2018 r.]. Dostępny w Internecie: http://wyborcza.pl/duzyformat/1,127290,17992845,Pieniadze_sa_dobre.html
• Szahaj Andrzej (2014) Kapitalizm drobnego druku. Warszawa: Instytut Wydawniczy Książka i Prasa.
• Szahaj Andrzej (2017) Neoliberalizm, turbokapitalizm, kryzys. Warszawa: Instytut Wydawniczy Książka i Prasa.
• Therborn Göran (2015) Nierówność, która zabija. Jak globalny wzrost nierówności niszczy życie milionów i jak z tym walczyć. Przełożył Paweł Tomanek. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Wallerstein Immanuel (2007) Analiza systemów-światów. Wprowadzenie. Przełożyli Katarzyna Gawlicz, Marcin Starnawski. Warszawa: Dialog.
• Wąsowski Michał (2012) Co zrobić, żeby więcej zarabiać? Jan Kulczyk: Wcześniej wstawać, więcej się uczyć. Tylko czy to wystarczy?. „Na temat” [dostęp 26 czerwca 2018 r.]. Dostępny w Internecie: http://natemat.pl/20555,co-zrobic-zeby-wiecej-zarabiac-jan-kulczyk-wczesniej-wstawac-wiecej-sie-uczyc-tylko-czyto-wystarczy
• Wilkinson Richard, Pickett Kate (2011) Tam, gdzie panuje równość, wszystkim żyje się lepiej. Przełożył Paweł Listwan. Warszawa: Wydawnictwo Czarna Owca.
• Winiecki Jan (2014) Czy sportowców karzą za sukces?. „Liberté!” [dostęp 26 czerwca 2018 r.]. Dostępny w Internecie: https://liberte.pl/sportowcow-karza-sukces/

Identifiers

DOI

10.18778/1733-8069.14.4.05