Klasa społeczna a poziom i zróżnicowanie rodzinnej aktywności sportowo-rekreacyjnej. Wyniki badań jakościowych

• Authors: Natalia Organista , Michał Lenartowicz

Title variants

Klasa społeczna a poziom i zróżnicowanie rodzinnej aktywności sportowo-rekreacyjnej. Wyniki badań jakościowych

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł analizuje uwarunkowaną klasowo aktywność sportową i rekreacyjną dzieci i ich rodziców w oparciu o teorię Pierre’a Bourdieu. Celem badania było scharakteryzowanie uczestnictwa w sporcie respondentów z klasy średniej i wyższej (n=64) i ich dzieci oraz sprawdzenie, czy uczestnictwo w sporcie jest uwarunkowane klasowo zgodnie z wzorami zależności prezentowanymi przez Pierre’a Bourdieu w odniesieniu do pola sportu. Skorzystano z częściowo ustrukturyzowanych indywidualnych wywiadów pogłębionych. Wywiady przeprowadzono w okresie od grudnia 2016 do marca 2017 r. na terenie Warszawy i aglomeracji warszawskiej. Wyniki wskazały, iż zarówno aktywność sportowo-rekreacyjna badanych rodziców, jak i ich dzieci odpowiadała klasowym wzorom praktyk sportowych wskazanym przez Bourdieu. Tradycja rodzinna odegrała ważną rolę przy wyborze aktywności dzieci z klasy wyższej. Uprawiały one również więcej dyscyplin sportu niż dzieci z klasy średniej, a te same dyscypliny sportu były uprawianie przez dzieci z obu klas w inny (np. mniej lub bardziej zindywidualizowany, bardziej kosztowny, ściśle nadzorowany przez rodziców) sposób. Artykuł kończy wskazanie konsekwencji klasowo uwarunkowanej aktywności sportowo-rekreacyjnej badanych.

EN

The paper analyzes class determinants of sport practices of families (parents and children) within the theoretical framework of Pierre Bourdieu’s class theory. The aim of the research was to characterize sport and physical recreation participation of respondents from upper and middle class (n=64) and their children, and to check whether sport participation is class-determined and whether this happens in accordance with correlation patterns indicated by Bourdieu with regard to the field of sport. Individual semi-structured in-depth interviews were applied. The research was carried out between December 2016 and March 2017 in Warsaw and Warsaw agglomeration. The results have revealed that the sport and physical recreation participation of both adults and children was congruent with the class patterns presented by Bourdieu in reference to sport practices. Family tradition and habits played a key role in taking a decision about selecting a physical activity for upper-class children. These children were involved in more types of sport practices than middle-class children, and even if both of these groups practiced the same sport, it was carried out in a different manner (e.g., less or more individualized, more costly, more closely supervised by the parents). The paper is concluded with the indication of the implications of the class-determined sports and recreational activities of the researched subjects.

Keywords

PL

klasa społeczna; rodzina; sport; rekreacja ruchowa; Pierre Bourdieu; klasa społeczna; rodzina; sport; rekreacja ruchowa; Pierre Bourdieu

EN

social class; family; sport; physical recreation; Pierre Bourdieu

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Przegląd Socjologii Jakościowej
• Year: 2019
• Volume: 15
• Issue: 3
• Pages: 116-135

Dates

published

2019-08-31

Contributors

author

Natalia Organista

• Akademia Wychowania Fizycznego Józefa Piłsudskiego w Warszawie, Wydział Wychowania Fizycznego, ul. Marymoncka 34, 00-968 Warszawa 45 (skrytka pocztowa 55)

• https://orcid.org/0000-0003-0106-7568

author

Michał Lenartowicz

• Akademia Wychowania Fizycznego Józefa Piłsudskiego w Warszawie, Wydział Wychowania Fizycznego, ul. Marymoncka 34, 00-968 Warszawa 45 (skrytka pocztowa 55)

• https://orcid.org/0000-0002-6237-6287

References

• Bourdieu Pierre (1978) Sport and Social-class. „Social Science Information”, vol. 17, s. 819–840.
• Bourdieu Pierre (1995/1984) Sociology in Question. London: Sage Publications.
• Bourdieu Pierre (2005/1979) Dystynkcja. Społeczna krytyka władzy sądzenia. Przełożył Piotr Biłos. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe.
• Cebula Michał (2017) Analiza klasowa na rozdrożu. W stronę kulturowej koncepcji klas P. Bourdieu. „Studia Socjologiczne”, t. 3(226), s. 33–69.
• Dagkas Symeon, Quarmby Thomas (2012) Young p eople’s e mbodiment of physical activity: The role of the “pedagogized” family. „Sociology of Sport Journal”, vol. 29, no. 2, s. 210–226.
• Eijck Koen van (1999) Socialization, education, and lifestyle: How social mobility increases the cultural heterogeneity of status groups. „Poetics”, vol. 26, no. 5–6, s. 309–328.
• Eitzen Stanley, Sage George H. (1991) Sociology of North American Sport. Madison, WI: Brown & Benchmark.
• Elling Agnes, Claringbould Inge (2005) Mechanisms of inclusion and exclusion in the Dutch sports landscape: Who can and wants to belong? „Sociology of Sport Journal”, vol. 22, no. 4, s. 498–515.
• Erickson Bonnie H. (1996) Culture, class, and connections. „American Journal of Sociology”, vol. 102, no. 1, s. 217–251.
• Gdula Maciej, Sadura Przemysław (2012) Style życia jako rywalizujące uniwersalności [w:] M. Gdula. P. Sadura, red., Style życia i porządek klasowy w Polsce. Warszawa: Scholar, s. 15–70.
• Gemar Adam (2018a) Sport as culture: Social class, styles of cultural consumption and sports participation in Canada. „International Review for the Sociology of Sport” [dostęp 3 kwietnia 2018 r.]. Dostępny w Internecie: https://journals.sagepub.com/doi/abs/10.1177/1012690218793855.
• Gemar Adam (2018b). Sport in broader leisure lifestyles: An analysis of the professional sport consumer’s cultural engagement. „International Review for the Sociology of Sport” [dostęp 3 kwietnia 2018 r.]. Dostępny w Internecie: https://journals.sagepub.com/doi/abs/10.1177/1012690218807363.
• Gruneau Richard S. (1999) Class, Sport and Social Development. Champaign, IL: Human Kinetics.
• Hartmann-Tews Ilse (2006) Social stratification in sport and sport policy in the European Union. „European Journal for Sport and Society”, vol. 3, no. 2, s. 109–124.
• Jakobsson, Britta Thedin i in.(2012) Almost all start but who continue? A longitudinal study of youth participation in Swedish club sports. „European Physical Education Review”, vol. 18, no. 1, s. 3–18.
• Lareau Anette (2003) Unequal childhoods: Class, race and family life. London: University of California Press.
• Lenartowicz Michał (2012a) Klasowe uwarunkowania sportu i rekreacji ruchowej z perspektywy teorii Pierre’a Bourdieu. Warszawa: Wydawnictwo Akademii Wychowania Fizycznego.
• Lenartowicz, Michał (2012b) Klasowe uwarunkowania sportu z perspektywy teoretycznej Pierre’a Bourdieu. „Kultura i Społeczeństwo”, t. 3, nr 56, s. 51–74.
• Lenartowicz Michał. (2016) Family leisure consumption and youth sport socialization in post-communist Poland: A perspective based on Bourdieu’s class theory. „International Review for the Sociology of Sport”, vol. 51.2, s. 219–237.
• Moens Maarten, Scheerder Jeroen (2004) Social determinants of sport participation revisited: The role of socialization and symbolic trajectories. „European Journal for Sport and Society”, vo1. 1, s. 35–50.
• Nielsen Glen i in. (2012) Predisposed to participate? The influence of family socio-economic background on children’s sports participation and daily amount of physical activity. „Sport in Society”, vol. 15, no. 1, s. 1–27.
• OECD (2017) Education at a Glance 2017: OECD Indicators. Paris: OECD Publishing [dostęp 25 marca 2019 r.]. Dostępny w Internecie: https://static.rasset.ie/documents/news/2017/09/oecd.pdf.
• Peterson Richard, Simkus Albert (1992) How musical tastes mark occupational status groups [w:] M. Lamont, M. Fournier, eds., Cultivating differences. Chicago, IL: University of Chicago Press, s. 152–86.
• Peterson Richard, Kern Roger M. (1996) Changing highbrow taste: From snob to omnivore. „American Sociological Review”, vol. 61, no. 5, s. 900–909.
• Peterson Richard (2005) Problems in comparative research: The example of omnivorousness. „Poetics”, vol. 33, no. 5–6, s. 257–282.
• Scheerder Jeroen, Vos Steven (2011) Social stratification in adults’ sports participation from a time-trend perspective Results from a 40-year household study. „European Journal for Sport and Society”, vol. 8, no. 1-2, s. 31–44.
• Scheerder Jeroen i in. (2002) Social sports stratification in Flanders 1969-1999: Intergenerational reproduction of social inequalities? „International Review for the Sociology of Sport”, vol. 37, s. 219–245.
• Stempel Carl (2005) Adult participation sports as cultural capital. „International Review for the Sociology of Sport”, vol. 40, no. 4, s. 411–432.
• Stempień Jakub Ryszard (2017) Bieganie jako praktyka dystynktywna. Analiza z wykorzystaniem teorii Pierre’a Bourdieu [w:] J. Ryszard Stempień, red., Moda na bieganie – zapiski socjologiczne. Łódź: Uniwersytet Medyczny w Łodzi, s. 41–76.
• Stichele Alexander, Laermans Rudi (2006) Cultural participation in Flanders: Testing the cultural omnivore thesis with population data. „Poetics”, vol. 34, no. 1, s. 45–64.
• Strzyczkowski Konstanty (2007) O (nie)użyteczności pojęcia kapitału kulturowego z perspektywy ustaleń socjologii amerykańskiej. „Kultura i Społeczeństwo”, t. 51, nr. 3, s. 41–69.
• Stuij Mirjam (2015) Habitus and social class: A case study on socialisation into sports and exercise. „Sport, Education and Society”, vol. 20, no. 6, s. 780–798.
• Szreder Mirosław (2018) Wykształcenie a problemy na rynku pracy. „Statystyka w praktyce”, t. 7(686), s. 25–36.
• Sztandar-Sztanderska Karolina (2010) Teoria praktyki i praktyka teorii. Wstęp do socjologii Pierre’a Bourdieu. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
• Telama Risto i in. (2009) Secular trends in youth physical activity and parents’ socioeconomic status from 1977 to 2005. „Pediatric Exercise Science”, vol. 21, no. 4, s. 462–474.
• Vincent, Carol, Ball Stephen J. (2007) “Making up” the middle-class child: Families, activities and class dispositions. „Sociology”, vol. 41, no. 6, s. 1061–1077.
• Wacquant Loïc, Stones Rob (2006) Key contemporary thinkers. London/New York: Macmillan.
• Warde Alan (2006) Cultural capital and the place of sport. „Cultural Trends”, vol. 15, no. 2–3, s. 107–123.
• Wheeler Sharon, Green Ken (2014) Parenting in relation to children’s sports participation: generational changes and potential implications. „Leisure Studies”, vol. 33, no. 3, s. 267–284.
• White Philip, Wilson Brian (1999) Distinction in the stands: An investigation of Bourdieu’s ‘habitus,’ socio-economic status and sport spectatorship in Canada. „International Review for the Sociology of Sport”, vol. 34, no. 3, s. 245–264.
• Widdop Paul, Cutts David (2013) Social stratification and sports’ participation in England. „Leisure Sciences”, vol. 35, no. 2, s. 107–128.
• Widdop Paul, Cutts David, Jarvie Grant (2016) Omnivorousness in sport: The importance of social capital and networks. „International Review for the Sociology of Sport”, vol. 51, no. 5, s. 596–616.
• Wiltshire, Gareth, Jessica Lee, Williams Oli (2019) Understanding the reproduction of health inequalities: Physical activity, social class and Bourdieu’s habitus. „Sport, Education and Society”, vol. 24, no. 3, s. 226–240.
• Wróblewski Michał (2016) Nowe szaty healthismu. Self-tracking, neoliberalizm i kapitalizm kognitywny. „Folia Sociologica”, t. 58, s. 5–23.

Identifiers

DOI

10.18778/1733-8069.15.3.07