Dom pomocy społecznej jako miejsce pracy. Analiza procesu stawania się opiekunem osób niepełnosprawnych intelektualnie

• Authors: Jakub Niedbalski

Title variants

Dom pomocy społecznej jako miejsce pracy. Analiza procesu stawania się opiekunem osób niepełnosprawnych intelektualnie

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W niniejszym artykule prezentuję proces „stawania się” pracownikiem domu pomocy społecznej przeznaczonym dla osób niepełnosprawnych intelektualnie. Z tego względu koncentruję się na nabywaniu określonych umiejętności niezbędnych w pracy z osobami niepełnosprawnymi, a także na przemianach dokonujących w zakresie postrzegania i definiowania siebie w sposób właściwy dla „profesjonalistów” od pomagania. Wyniki badań dowodzą, że praca w warunkach placówki opiekuńczej niesie ze sobą pewne konsekwencje i stawia określone wymagania, związane z koniecznością pogodzenia z jednej strony totalizującego reżimu instytucji pomocowej, z drugiej zaś dbałości o dobro mieszkańców i realizację ich potrzeb. Dane, na których oparto tekst pochodzą z badań przeprowadzonych w trzech domach pomocy społecznej dla osób niepełnosprawnych intelektualnie (przeznaczonych dla kobiet, mężczyzn oraz koedukacyjnym). W badaniach wykorzystano techniki jakościowe, a wśród nich wywiad swobodny oraz obserwację uczestniczącą. Analiza danych została przeprowadzona zgodnie procedurami metodologii teorii ugruntowanej.

EN

In this article, I present the process of ‘becoming’ an employee of a social welfare home for individuals with mental disabilities. To this purpose, I focus on the acquisition of particular skills that are necessary when working with persons with disabilities, as well as on transformations that take place with regard to perceiving and defining the self in a manner adequate for ‘professionals’ who help. The research results prove that work in conditions provided within a welfare facility entails certain consequences and lays down particular requirements related to the necessity of reconciling the totalizing regime of a welfare institution with the attentiveness to the residents’ well-being and the fulfillment of their needs. The data that the paper is based on comes from research that was carried out in three social welfare homes for individuals with intellectual disabilities (one for men, one for women, and one that is co-educational). The studies employed qualitative techniques, including the unstructured interview and participant observation. The data analysis was performed in accordance with the procedures of grounded theory.

Keywords

PL

dom pomocy społecznej; personel; niepełnosprawność intelektualna; proces stawania się; metody jakościowe; dom pomocy społecznej; personel; niepełnosprawność intelektualna; proces stawania się; metody jakościowe

EN

social welfare home; personnel; intellectual disabilities; process of becoming; qualitative methods

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Przegląd Socjologii Jakościowej
• Year: 2019
• Volume: 15
• Issue: 3
• Pages: 162-177

Dates

published

2019-08-31

Contributors

author

Jakub Niedbalski

• Uniwersytet Łódzki, Instytut Socjologii, ul. Rewolucji 1905 r. nr 41, 90-214 Łódź

• https://orcid.org/0000-0002-2803-7628

References

• Blumer Herbert (2007) Interakcjonizm symboliczny. Perspektywa i metoda. Kraków: Zakład Wydawniczy NOMOS.
• Blumer Herbert (1975) Implikacje socjologiczne myśli George’a Herberta Meada [w:] Włodzimierz Derczyński, Aleksanda Jasińska-Kania, Jerzy Szacki, red., Elementy teorii socjologicznej. Warszawa: PWN, s. 70−84.
• Bringer Joy D., Johnston Lynne H., Brackenridge Celia H. (2004) Maximizing Transparency in a Doctoral Thesis1: The Complexities of Writing About the Use of QSR*NVIVO Within a Grounded Theory Study. “Qualitative Research”, vol. 4, no. 2, s. 247–265.
• Bringer Joy D., Johnston Lynne H., Brackenridge Celia H. (2006), Using Computer-Assisted Qualitative Data Analysis Software to Develop a Grounded Theory Project, „Field Methods”, vol. 18, no. 3, s. 245–266.
• DuBois Brenda, Miley Karla K. (1999) Praca socjalna – zawód, który dodaje sił. Katowice: Biblioteka Pracownika Socjalnego, ”Śląsk”.
• Glaser Barney (1978) Theoretical Sensitivity. San Francisco: The Sociology Press.
• Glaser Barney G., Strauss Anselm L. (1967) The discovery of grounded theory. Strategies for qualitative research. Chicago: Aldine Publishing Company.
• Goffman Erving (2011) Instytucje totalne. O pacjentach szpitali psychiatrycznych i mieszkańcach instytucji totalnych. Przełożyli: Olena Waśkiewicz, Jacek Łaszcz. Sopot: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
• Goffman Erving (1975) Charakterystyka instytucji totalnych [w:] Włodzimierz Derczyński, Aleksanda Jasińska-Kania, Jerzy Szacki, red., Elementy teorii socjologicznej. Warszawa: PWN, s. 150−177.
• Golczyńska-Grondas Agnieszka (1999) Specyfika pracy przedstawicieli służb społecznych w obszarze zagrożenia [w:] Wielisława Warzywoda-Kruszyńska, red., (Żyć) Na marginesie wielkiego miasta. Łódź: Instytut Socjologii UŁ, s. 167−182.
• Granosik Mariusz (2006) Profesjonalny wymiar pracy socjalnej. Katowice: Wydawnictwo Naukowe “Śląsk”.
• Hirschfeld Rachel, Smith Jo, Trower Peter, Griffin Christine (2005) What do psychotic experiences mean for young men? A qualitative investigation, “Psychology and Psychotherapy: Theory, Research and Practice”, nr 78, s. 249–270.
• Janiszewska-Nieścioruk Zdzisława, Maciarz Aleksandra (2006) Współczesne problemy pedagogiki osób z niepełnosprawnością intelektualną. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”. Kościelska Małgorzata (1995) Oblicza upośledzenia. Warszawa: PWN.
• Kowalik Stanisław (1989) Upośledzenie umysłowe. Teoria i praktyka rehabilitacji. Warszawa: PWN.
• Krzyszkowski Jerzy (1997) Elementy organizacji i zarządzania w pomocy społecznej. Łódź: Wyd. Omega-Praksis.
• Krzyszkowski Jerzy (2003) Instytucje i organizacje społeczne jako partnerzy władz samorządowych w walce z biedą [w:] Wielisława Warzywoda-Kruszyńska, red., Samorządy lokalne wobec bezrobocia i biedy. Łódź: Instytut Socjologii UŁ, s. 43−46.
• Mead George H. (1975) Umysł, osobowość, społeczeństwo. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Niedbalski Jakub (2013) Żyć i pracować w domu pomocy społecznej dla osób upośledzonych umysłowo. Socjologiczne studium interakcji personelu z mieszkańcami. Łódź: Wydawnictwo UŁ.
• Niedbalski Jakub, Ślęzak Izabela (2012) Analiza danych jakościowych przy użyciu programu NVivo a zastosowanie procedur metodologii teorii ugruntowanej. „Przegląd Socjologii Jakościowej”, t. 8, nr 1, s. 126–165 [dostęp 24.06.2018]. Dostępny w Internecie: http://www.przegladsocjologiijakosciowej.org.
• Piekut-Brodzka Danuta (1993) Domy pomocy społecznej, „Służba Pracownicza” nr 6, s. 18−21.
• Rubin Herbert J., Rubin Irene S. (2005). Qualitative interviewing: The art of hearing data (2nd ed.). Thousand Oaks, CA: Sage.
• Strauss Anselm L., Corbin Juliet (1990) Basics of Qualitative Research. London, New Delhi: Sage, Thousand Oaks. Sykes Gresham, Matza David (1979) Techniques of Neutralization: A theory of Deliquency [ w:] H oward Robboy, Sidney C . Greenblatt, Claudia Clark, red., Social Interaction. Introductory Readings in Sociology. New York: St. Martin Press, s. 497−504.
• Tarkowska Elżbieta i in. (1994) Życie codzienne w domach pomocy społecznej. Warszawa: Wydawawnictwo Instytutu Filozofii i Socjologii PAN.
• Turner Jonathan H., Stets Jan E. (2009) Socjologia emocji. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Warzywoda-Kruszyńska Wielisława (2003) Przeciwdziałanie biedzie obowiązkiem państwa i samorządu [w:] Wielisława Warzywoda-Kruszyńska, red., Samorządy lokalne wobec bezrobocia i biedy. Łódź: Instytut Socjologii UŁ, s. 7−10.
• Worach-Kardas Halina (1990) Problemy ludzi starszych i wynikające stąd potrzeby w zakresie kształcenia pracowników socjalnych, „Praca Socjalna” nr 1-2, s. 27−35.
• Wyczesany Janina (1998) Oligofrenopedagogika. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
• Zakrzewska-Manterys Elżbieta, Gustavsson Anders (1997) Upośledzenie w społecznym zwierciadle. Warszawa: Wydawnictwo „Żak”.
• Zakrzewska-Manterys Elżbieta (2010) Upośledzeni umysłowo. Poza granicami człowieczeństwa. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
• Zakrzewska-Manterys Elżbieta (2003) Dziecko upośledzone – nieuchronność stereotypu [w:] Gustavsson Anders, Jan Tossebro, Elżbieta Zakrzewska-Manterys, red., Niepełnosprawność intelektualna a style życia. Perspektywy podmiotowe, wybory życiowe, systemy usług w Szwecji, Norwegii i w Polsce. Wydawnictwo IFiS PAN: Warszawa, s. 89−118.
• Żółkowska Teresa (2004) Wyrównywanie szans społecznych osób z niepełnosprawnością intelektualną. Uwarunkowania i obszary. Szczecin: Oficyna IN PLUS.

Identifiers

DOI

10.18778/1733-8069.15.3.09