Wykorzystanie metody analizy pola semantycznego do rekonstrukcji pojęcia „rada rodziców”

• Authors: Grzegorz Całek

Title variants

EN

Using the Semantic Field Analysis Method to Reconstruct the Concept of “Parents’ Council”

Abstracts

EN

Parents’ councils are an obligatory body in all public kindergartens and schools in Poland. Nevertheless, literature on the subject often points out that they exist only formally and have no real impact on the functioning of educational institutions. The purpose of this article is to verify this view by reconstructing the concept of “parents’ council” as understood in the laws and regulations of the Polish education system, using the semantic field analysis. This analysis shows that parents’ councils are entities entangled in a complex network of connections, and they have numerous competencies on the one hand, but on the other, their decisions are binding in very few instances. This, in turn, may lead to the conclusion that, in practice, parents’ councils are nothing more than formal entities.

PL

Rady rodziców są organami obligatoryjnymi we wszystkich publicznych przedszkolach i szkołach w Polsce. Mimo tego dość często w literaturze wskazuje się, że są one „fasadowym przedstawicielstwem” rodziców i nie mają rzeczywistego wpływu na funkcjonowanie placówek oświaty. Celem artykułu jest zweryfikowanie tego poglądu przez zrekonstruowanie pojęcia „rada rodziców”, występującego w ustawach i rozporządzeniach tworzących polski system edukacji, z wykorzystaniem metody analizy pola semantycznego. Z przeprowadzonej analizy wynika, że rady rodziców są podmiotami uwikłanymi w skomplikowaną sieć powiązań; wprawdzie mają one liczne kompetencje, ale tylko w niewielu przypadkach ich decyzje są wiążące. To z kolei może prowadzić do wniosku, że rady rodziców są w praktyce podmiotami formalnymi.

Keywords

PL

pole semantyczne; prawo oświatowe; rada rodziców; system edukacji; szkoła

EN

semantic field; education law; parents’ council; education system

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Przegląd Socjologii Jakościowej
• Year: 2023
• Volume: 19
• Issue: 2
• Pages: 50-67

Dates

published

2023

Contributors

author

Grzegorz Całek

• Uniwersytet Warszawski

• https://orcid.org/0000000209524826

References

• Adrjan Beata (2011), Kultura szkoły. W poszukiwaniu nieuchwytnego, Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
• Arczewska Magdalena (2017), Dobro dziecka jako przedmiot troski społecznej, Kraków: Zakład Wydawniczy „Nomos”.
• Bauer Joachim (2015), Co z tą szkołą? Siedem perspektyw dla uczniów, nauczycieli i rodziców, Słupsk: Wydawnictwo Dobra Literatura.
• Bokszański Zbigniew, Piotrowski Andrzej, Ziółkowski Marek (1977), Socjologia języka, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo „Wiedza Powszechna”.
• Całek Grzegorz (2018), Rada rodziców po reformie edukacji, Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
• Całek Grzegorz, Kwapińska Katarzyna (2017), Budżet uczniowski. Nowy sposób aktywizacji uczniów i rad rodziców, Warszawa: Instytut Inicjatyw Pozarządowych.
• Całek Grzegorz, Poraj Anna (2011), Rodzice w szkole, przedszkolu, na osiedlu, Warszawa: Instytut Inicjatyw Pozarządowych.
• Czapiński Janusz (2009), Badania rodziców 2009. Przemoc i inne problemy w polskiej szkole w opinii rodziców. Raport, Warszawa: Grupy Wydawnicze Polskapresse i Media Regionalne, Fundacja Orange, Wydawnictwo Pedagogiczne Operon.
• Druk sejmowy nr 458. Przedstawiony przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo oświatowe, https://www.sejm.gov.pl/Sejm9.nsf/druk.xsp?nr=458 (dostęp: 1.03.2023).
• Dudkiewicz Magdalena (2006), Zastosowanie analizy pola semantycznego i analizy gloss dla zaprezentowania sposobu postrzegania świata społecznego, „Przegląd Socjologii Jakościowej”, t. II, nr 1, s. 33–52.
• Dudkiewicz Magdalena (2013), Populiści dobroczynności. Medialne informowanie o pomaganiu, Warszawa: Instytut Spraw Publicznych.
• Dudkiewicz Magdalena (2015), O korzyściach płynących z wiedzy, co myślą ludzie: wykorzystanie metody pola semantycznego w projektach systemowych, [w:] Barbara Fatyga (red.), Praktyki badawcze, Warszawa: Instytut Stosowanych Nauk Społecznych Uniwersytetu Warszawskiego, s. 159–176.
• Dzierzgowska Irena, Rękawek Anna (2008), Rada Rodziców – sposoby skutecznego działania w szkole. Niezbędnik Aktywnego Rodzica, Kraków: Wolters Kluwer Polska.
• Famuła-Jurczak Anita (2010), Szkoła miejscem (nie)(do)rozwoju. Studium empiryczne na przykładzie gimnazjum „wirtualnego”, Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
• Fatyga Barbara (2005), Dzicy z naszej ulicy. Antropologia kultury młodzieżowej, Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Stosowanych Nauk Społecznych Uniwersytetu Warszawskiego.
• Fatyga Barbara, Górniak Katarzyna, Zieliński Przemysław (2000), Dwie Europy. Młodzi Niemcy i młodzi Polacy – wzajemne postrzeganie pod koniec wieku, Warszawa: Fundacja Współpracy Polsko-Niemieckiej, Instytut Badań nad Podstawami Demokracji.
• Folta Maciej (2019), Badanie pola semantycznego słowa „Niemcy” w „Pionierze. Dzienniku Dolno-Śląskim” w 1945 r., „Studia Socjologiczne”, nr 1(232), https://www.studiasocjologiczne.pl/img_upl/maciej_folta_badanie_pola_semantycznego.pdf (dostęp: 1.03.2023).
• Fundacja Rozwoju Demokracji Lokalnej (b.d.), Szkoła Współpracy, https://frdl.org.pl/projekty/szkola-wspolpracy (dostęp: 1.03.2023).
• Gogolin Olimpia, Szymik Eugeniusz (2016), Współpraca rodziców z nauczycielami edukacji wczesnoszkolnej w świetle badań sondażowych, „Studia i Prace Pedagogiczne”, nr 3, s. 87–105.
• Gryszko Eliza (2015), Metody jakościowe w badaniach bohaterów filmowych, [w:] Barbara Fatyga (red.), Praktyki badawcze, Warszawa: Instytut Stosowanych Nauk Społecznych Uniwersytetu Warszawskiego, s. 221–234.
• Janke Andrzej W. (2002), Transformacja w stosunkach rodziny i szkoły na przełomie XX i XXI wieku. Perspektywy zmiany społecznej w edukacji, Bydgoszcz: Wydawnictwo Akademii Bydgoskiej.
• Kłosiński Marek (1994), Semantyczna analiza pojęć „bezrobocie” i „bezrobotny” („bezrobotni”) w wypowiedziach prasowych, „Kultura i Społeczeństwo”, t. 38, nr 3, s. 151–162.
• Kołodziejczyk Joanna, Walczak Bartłomiej, Kasprzak Tomasz (2012), Rodzice – partnerami szkoły? Perspektywa ewaluacyjna, „Polityka Społeczna”, nr 1 (tematyczny), s. 33–36.
• Kordziński Jarosław (2017), Szkoła wspólnych działań, czyli o relacjach i współpracy, Warszawa: Wolters Kluwer Polska.
• Kuzior Patryk (2017), Rada rodziców w świetle reformy systemu oświaty, Warszawa: Wydawnictwo Wiedza i Praktyka.
• Kwatera Anna, Łukasik Joanna M., Kowal Stanisław (2018), Odpowiedzialność. Wspólnotowość. Współpraca w szkole. Nauczyciele i rodzice, Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
• Nowacki Józef, Tobor Zygmunt (2020), Wstęp do prawoznawstwa, Warszawa: Wolters Kluwer Polska.
• Pacek Jarosław (2016), Pole semantyczne terminu „książka elektroniczna”, „Zagadnienia Informacji Naukowej. Studia Informacyjne”, t. 54, nr 1(107), s. 95–107.
• Robin Regine (1980), Badanie pól semantycznych: doświadczenia Ośrodka Leksykologii Politycznej w Saint-Cloud, [w:] Michał Głowiński (red.), Język i społeczeństwo, Warszawa: Spółdzielnia Wydawnicza „Czytelnik”, s. 252–277.
• Śliwerski Bogusław (2013), Diagnoza uspołecznienia publicznego szkolnictwa III RP w gorsecie centralizmu, Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
• Śliwerski Bogusław (2017), Meblowanie szkolnej demokracji, Kraków: Wolters Kluwer Polska.
• Trutkowski Cezary (2014), Szkoła współpracy. Uczniowie i rodzice kapitałem społecznym nowoczesnej szkoły. Raport zbiorczy z badania jakościowego, Warszawa: Fundacja Rozwoju Demokracji Lokalnej, Ministerstwo Edukacji Narodowej.
• Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (tekst jedn. Dz.U. z 2021 r., poz. 1762).
• Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (tekst jedn. Dz.U. z 2021 r., poz. 1915).
• Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (tekst jedn. Dz.U. z 2021 r., poz. 1082).
• Warmińska Katarzyna, Urbaniak Anna (2017), Czym jest Kraków? Analiza pola semantycznego, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie”, nr 3(963), s. 87–102.

Identifiers

DOI

10.18778/1733-8069.19.2.03

Biblioteka Nauki

28035900