Jak zostaje się osobą z internetu? Twórcy internetowi w perspektywie (technologicznej) koncepcji pokoleń

• Authors: Renata Dopierała

Title variants

EN

How to Become a Person from the Internet? Digital Creators in the Perspective of the (Technological) Concept of Generations

Abstracts

EN

The article presents how the formation of online creators, i.e. people engaged in the production of original content posted on social media, websites, podcasts, etc., took place. Considering the individual and social conditions of this process, a special role was assigned to the technological and media context, significantly influencing the narrators’ adolescence and creation. The concept of digital natives/digital immigrants was used as a theoretical framework. The considerations were based on six autobiographical narrative interviews with online creators representing diverse areas of interest. Their analysis proved that experiences with ICTs “do not fit” into the proposed typology; the narrators individualized strategies for learning them and their use.

PL

W artykule przedstawiono, w jaki sposób przebiegało kształtowanie się twórców internetowych, czyli osób zajmujących się wytwarzaniem autorskich treści zamieszczanych w mediach społecznościowych, na stronach internetowych itp. Rozpatrując uwarunkowania indywidualne i społeczne tego procesu, szczególną rolę przypisano kontekstowi technologiczno-medialnemu, znacząco wpływającemu na ich dorastanie oraz tworzenie. Jako ramę teoretyczną wykorzystano koncepcję sieciowych imigrantów/tubylców, a rozważania oparto na sześciu autobiograficznych wywiadach narracyjnych z twórcami internetowymi reprezentującymi zróżnicowane obszary zainteresowań. Ich analiza dowiodła, że doświadczenia z technologiami informacyjno-komunikacyjnymi „nie mieszczą się” w proponowanej typologii, gdyż narratorzy stosują zindywidualizowane strategie uczenia się ich oraz ich użytkowania.

Keywords

PL

twórcy internetowi; technologie informacyjno-komunikacyjne; internet

EN

digital creators; information-communication technologies; Internet

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Przegląd Socjologii Jakościowej
• Year: 2023
• Volume: 19
• Issue: 4
• Pages: 92-117

Dates

published

2023

Contributors

author

Renata Dopierała

• Uniwersytet Łódzki

• https://orcid.org/000000024919258X

References

• „Bravo” po 26 latach znika z rynku, Wydawnictwo Bauer stawia na „Bravo Sport” i „Tube News” (2017), https://www.wirtualnemedia.pl/artykul/bravo-kolejnym-pismem-mlodziezowym-ktore-zamyka-wydawnictwo-bauer (dostęp: 15.03.2023).
• Bennett Sue, Maton Karl (2010), Beyond the ‘Digital Natives’ Debate: Towards a More Nuanced Understanding of Students’ Technology Experiences, „Journal of Computer Assisted Learning”, vol. 26(5), s. 321–331.
• Bennett Sue, Maton Karl, Kervin Lisa (2008), The ‘Digital Natives’ Debate: A Critical Review of the Evidence, „British Journal of Educational Technology”, vol. 39(5), s. 775–786.
• Bielak Tomasz, Filiciak Mirosław, Ptaszek Grzegorz (2011), W stronę nowej telewizji (kontekst polski), [w:] Tomasz Bielak, Mirosław Filiciak, Grzegorz Ptaszek (red.), Zmierzch telewizji. Przemiany medium, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar, s. 7–15.
• Blokker Paul, Vieten Ulrike (2022), Fear and Uncertainty in Late Modern Society, „European Journal of Cultural and Political Sociology”, no. 9, s. 1–6.
• Bolter David J., Grusin Richard (2000), Remediation. Understanding New Media, Cambridge: MIT Press.
• Briggs Asa, Burke Peter (2010), Społeczna historia mediów: od Gutenberga do Internetu, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Briggs Matt (2012), Telewizja i jej odbiorcy w życiu codziennym, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Burski Jacek, Wygnańska Joanna (2020), A Biographical Experience of the Yard as a Symbolic Biographical Resource, [w:] Kaja Kaźmierska, Katarzyna Waniek (red.), Telling the Great Change. The Process of the Systemic Transformation in Poland in Biographical Perspective, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, s. 523–562.
• Castells Manuel (2010), Społeczeństwo sieci, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Castells Manuel (2013), Władza komunikacji, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Ciemniewski Wojciech, Cypryańska Marzena, Krejtz Krzysztof, Milewski Jarosław, Krejtz Izabela, Toczyski Piotr (2009), Internetowi Twórcy. Co o nich wiemy ze złożonego projektu badawcze go SWPS i Gazeta.pl?, [w:] Anna Gumkowska (red.), Tekst w sieci. Literatura. Społeczeństwo. Komunikacja, Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, s. 199–213.
• Creighton Theodore B. (2018), Digital Natives, Digital Immigrants, Digital Learners: An International empirical integrative review of the literature, „Education Leadership Review”, vol. 19(1), s. 132–140.
• Dębski Maciej, Bigaj Magdalena (2019), Młodzi Cyfrowi. Nowe technologie. Relacje. Dobrostan, Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
• Dijk Jan van (2010), Społeczne aspekty nowych mediów, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Dobek-Ostrowska B. (red.) (2002), Transformacja systemów medialnych w krajach Europy Środkowo-Wschodniej po 1989 roku, Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
• Dobek-Ostrowska Bogusława (red.) (2006), Media masowe w demokratyzujących się systemach politycznych, Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
• Dolińska-Weryńska Dorota (2016), Motywacje i potrzeby pracowników pokolenia Y w gospodarce opartej na wiedzy, „Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej”, nr 92, s. 31–47.
• Dolot Anna (2018), The Characteristic of Generation Z, “e-mentor”, nr 2, s. 44–50.
• Franczak Karol (2015), Kultura jako źródło zysku? Etos kreatywności i współczesny dyskurs modernizacyjny, „Przegląd Socjologiczny”, nr 2, s. 89–112.
• Gillespie Tarleton (2014), The Relevance of Algorithms, [w:] Tarleton Gillespie, Pablo J. Boczkowski, Kirsten A. Foot (red.), Media Technologies: Essays on Communication, Materiality, and Society, Cambridge: MIT Press, s. 167–193.
• Griffith Noel (2023), The Creator Economy Statistics, https://supplygem.com/publications/creator-economy/ (dostęp: 7.09.2023).
• Howe Neil, Strauss William (2000), Millennials Rising: The Next Great Generation, New York: Vintage.
• Jabłońska Marta R. (2018), Człowiek w cyberprzestrzeni. Wprowadzenie do psychologii Internetu, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
• Jenkins Henry (2007), Kultura konwergencji. Zderzenie starych i nowych mediów, Warszawa: Wydawnictwo Akademickie i Profesjonalne.
• Jenkins Henry, Ford Sam, Green Joshua (2018), Rozprzestrzenialne media. Jak powstają wartości i znaczenia w usieciowionej kulturze, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
• Jenkins Henry, Puroshotma Ravi, Clinton Katie, Margaret Weigel, Robison Alice (2005), Confronting the Challenges of Participatory Culture: Media Education for the 21st Century, Chicago: The MIT Press.
• Judd Terry (2018), The Rise and Fall (?) of the Digital Natives, „Australasian Journal of Educational Technology”, vol. 34(5), s. 99–119.
• Katz Elihu, Blumler Jay, Gurevitch Michael (1973), Uses and Gratification Research, „The Public Opinion Quarterly”, vol. 37(4), s. 509–523.
• Kaźmierska Kaja, Waniek Katarzyna (2020), Autobiograficzny wywiad narracyjny: metoda – technika – analiza, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
• Kennedy Gregor, Judd Terry, Dalgarno Barney, Waycott Jenny (2010), Beyond Natives and Immigrants: Exploring Types of Net Generation Students, „Journal of Computer Assisted Learning”, vol. 26(5), s. 332–343.
• Kopecka-Piech Katarzyna (2011), Koncepcje konwergencji mediów, „Studia Medioznawcze”, nr 3(46), s. 1–21.
• Kosmos dla dziewczynek (b.r.), www.kosmosdladziewczynek.pl (dostęp: 31.03.2023).
• Kowalski Robin (2018), Cyberbullying, [w:] J. Ireland, P. Birch, C.A. Ireland (red.), The Routledge international handbook of human aggression: Current issues and perspectives, New York: Taylor & Francis, s. 131–142.
• Kreft Jan (2019), Władza algorytmów. U źródeł potęgi Google i Facebooka, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Levinson Paul (2010), Nowe, nowe media, Warszawa: Wydawnictwo WAM.
• Lull James (1980), The Social Uses of Television, „Human Communication Research”, vol. 6(3), s. 197–209.
• McQuail Dennis (2008), Teoria komunikowania masowego, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Messyasz Karolina (2021), Pokolenie Z na rynku pracy – strukturalne uwarunkowania i oczekiwania, „Folia Sociologica”, nr 76, s. 97–114.
• Michalak Dominika, Koryś Izabela, Kopeć Jarosław (2015), Stan czytelnictwa w Polsce w 2015 roku, Warszawa: Biblioteka Narodowa.
• Olcoń Marta (2003), Blog jako dokument osobisty – specyfika dziennika prowadzonego w internecie, „Kultura i Społeczeństwo”, nr 2, s. 5–28.
• Pallus Patryk (2022), Te magazyny czytały kiedyś Polki. Oto 11 tytułów, których już nie ma, https://www.wirtualnemedia.pl/artykul/koniec-magazyny-dla-kobiet-halo-gala-cosmopolitan-joy-flesz-koniec-wydawania-dlaczego (dostęp: 15.03.2023).
• Piwowarska Anna (2003), Trzy oblicza Filipinki, „Zeszyty Prasoznawcze”, nr 3–4, s. 127–146.
• Popiołek Malwina (2014), E-kompetencje cyfrowego pokolenia w świetle badań własnych. Eksploracja zagadnienia na przykładzie wybranych e-umiejętności, „Zarządzanie Mediami”, nr 2, s. 78–90.
• Prensky Mark (2001a), Digital Natives, Digital Immigrants. Part 1, „On the Horizon”, vol. 9(5), s. 1–6.
• Prensky Mark (2001b), Digital Natives, Digital Immigrants. Part 2: Do They Really Think Differently?, „On the Horizon”, vol. 9(6), s. 1–6.
• Przybysz-Stawska Magdalena (2015), Prasa dla młodzieży w Polsce po 1989 roku: zarys problematyki, [w:] Mariola Antczak, Agata Walczak-Niewiadomska (red.), W kręgu kultury czytelniczej dzieci i młodzieży, Łódź–Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Wydawnictwo Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich, s. 111–124.
• Pyżalski Jacek (red.) (2019), Internet i jego młodzi twórcy – dobre i złe wiadomości z badań jakościowych, Warszawa: NASK Państwowy Instytut Badawczy.
• Sola Pool de (1983), Technologies of Freedom, Harvard: University Press.
• Spitzer Manfred (2013), Cyfrowa demencja: w jaki sposób pozbawiamy rozumu siebie i swoje dzieci, Warszawa: Dobra Literatura.
• Standing Guy (2014), Prekariat. Nowa niebezpieczna klasa, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Szlendak Tomasz (2014), Formy aktywności kulturalnej, [w:] Rafał Drozdowski, Barbara Fatyga, Mirosław Filiciak, Marek Krajewski, Tomasz Szlendak (red.), Praktyki kulturalne Polaków, Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, s. 151–219.
• Szpunar Magdalena (2008), Czym są nowe media – próba konceptualizacji, „Studia Medioznawcze”, nr 4, s. 31–40.
• Szpunar Magdalena (2012), Nowe-stare medium. Internet między tworzeniem nowych modeli komunikacyjnych a reprodukowaniem schematów komunikowania masowego, Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Filozofii i Socjologii PAN.
• Tapscott Don (2010), Cyfrowa dorosłość. Jak pokolenie sieci zmienia nasz świat, Warszawa: Wydawnictwo Akademickie i Profesjonalne.
• Tuan Yi-Fu (1987), Przestrzeń i miejsce, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
• Turska-Kawa Anna (2013), Media jako źródło zaspokajania fundamentalnych potrzeb. Rozważania w kontekście teorii „użytkowania i gratyfikacji”, „Studia Politicae Universitatis Silesiensis”, nr 10, s. 147–172.
• Twórca internetowy – ile jest wart jeden z najpopularniejszych zawodów XXI w.? (2023), https://focusonbusiness.eu/pl/technologia/tworca-internetowy-ile-jest-wart-jeden-z-najpopularniejszych-zawodow-xxi-w/27890 (dostęp: 27.04.2023).
• Waniek Katarzyna (2020), Biographical Traps of the Transformation Process – Cohort 1980. The Potentials of Disorder and Suffering in the Experiences of Young Polish Women Entering Social Worlds of Art, Medicine, and Academia, [w:] Kaja Kaźmierska, Katarzyna Waniek (red.), Telling the Great Change. The Process of the Systemic Transformation in Poland in Biographical Perspective, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, s. 297–347.
• Wątroba Wiesław (2017), Transgresje międzypokoleniowe późnego kapitalizmu, Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu.

Identifiers

DOI

10.18778/1733-8069.19.4.05

Biblioteka Nauki

28065811