Współczesna moralność bez etyki?

• Authors: ks. Kazimierz Gryżenia SDB

Title variants

EN

Contemporary Morality without Ethics?

Abstracts

EN

According to the essential arguments of post-modernism (relativism and subjectivism in particular), which was popular in last decades, there is no point in dealing with moral philosophy. Post-modernists admit, however, that moral is worth discussing yet with a different approach then before. This new approach is totally opposed to the morality of the bygone decades and lacks a wide spectrum of values such as the objective truth, norms or principles and other generally accepted values. The new morality is supposed to compete effectively with the past morals because it is better. In order to prove that post-modernists characterize morality of the past as a set of norms and legal principles which rule the social life. This kind of ethics was bound to heteronymous obligation which determined human life and thus ruined human freedom and autonomy. Every deed which was at variance with the standards was regarded as an offence. In such circumstances people avoid making decisions and rejected responsibility. They felt comforted to obey regulations imposed by authorities. Post-modernists are unable to prove the superiority of their new approach since they have no rational or theoretical arguments. In this approach there is no unchanging human nature or fixed norms or values. Ethics is basically a question of sensitivity and imagination; it is depended on the instinct and impulse – therefore on something subjective, elusive and fastidious. There is no absolute certainty that human decisions and deeds are reasonable and good. If we pursue ethics in this particular way it will become senseless and will result in subjectivism, irrationalism, nihilism, relativism, etc. On the grounds of such ethics it would be possible to both praise and condemn the same deed.

Keywords

EN

classic and post-modernist morality; relativism; subjectivism; irrationalism; autonomy and independence

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Annales. Etyka w Życiu Gospodarczym
• Year: 2009
• Volume: 12
• Issue: 1
• Pages: 205-217

Dates

published

2009

Contributors

author

ks. Kazimierz Gryżenia SDB

• Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie; Wyższe Seminarium Duchowne Towarzystwa Salezjańskiego w Łodzi

References

• Andrzejuk A., Człowiek i decyzja, Oficyna wydawnicza NAVO, Warszawa 1996.
• Andrzejuk A., Etyka w ujęciu J. M. Bocheńskiego, „Parerga” 2006, nr 1.
• Bauman Z., Dwa szkice o moralności ponowoczesnej, Instytut Kultury, Warszawa 1994.
• Bauman Z., Etyka ponowoczesna, tłum. J. Bauman, J. Tokarska-Bakir, PWN, Warszawa 1996.
• Bauman Z., Moralne obowiązki i etyczne zasady, „Etyka” 1994, nr 27.
• Derdziuk A., Odrzucanie moralności w imię prawa [w:] Wartości moralne w kontekście współczesnego sekularyzmu, red. J. Gocko, Poligrafia Inspektoratu Towarzystwa Salezjańskiego, Lublin 2007.
• Jan Paweł II, Przemówienie do przedstawicieli świata kultury, Buenos Aires 12.04.1987 [w:] Jan Paweł II, Wiara i kultura. Dokumenty, przemówienia, homilie, wybór tekstów i oprac. red. M. Radwan, S. Wylężek, T. Gorzkula, RW KUL, Rzym–Lublin 1988.
• Jaroszyński P., Etyka i współczesne społeczeństwo, „Człowiek w kulturze” 2000.
• Jaroszyński P., Etyka. Dramat życia moralnego, Wydawnictwo Sióstr Loretanek, Warszawa 1997.
• Konstańczak S., Etyka cnót obywatelskich Innocentego Marii Józefa Bocheńskiego, „Parerga” 2006, nr 1.
• Krąpiec M.A., Człowiek i wartość, „Roczniki Filozoficzne” 1979, nr 26, z. 2.
• Krąpiec M.A., Decyzja bytem moralnym, „Roczniki Filozoficzne” 1983, nr 31, z. 2.
• Krąpiec M.A., O ludzką politykę!, Wydawnictwo „Tolek”, Katowice 1993.
• Krąpiec M.A., Prawda – dobro – piękno jako wartości humanistyczne [w:] Wezwani do prawdy i miłosierdzia. W nurcie zagadnień posoborowych, red. B. Bejze, t. 17, Wydawnictwo Sióstr Loretanek, Warszawa 1987.
• Krąpiec M.A., U podstaw rozumienia kultury, RW KUL, Lublin 1991.
• Orzeszyna J., Promocja wartości moralnych we współczesnym świecie [w:] Wartości moralne w kontekście współczesnego sekularyzmu, red. J. Gocko, Poligrafia Inspektoratu Towarzystwa Salezjańskiego, Lublin 2007.
• Pańpuch Z., Rola cnót w wychowaniu, „Cywilizacja. O nauce, moralności, sztuce i religii” 2004, nr 10, s. 39–42.
• Pańpuch Z., Znaczenie cnót dla realizowania się człowieka jako osoby, „Człowiek w kulturze.
• Pismo poświęcone filozofii i kulturze” 2000, nr 13.
• Płachciak A., Moralne dylematy rozwoju społeczeństw ponowoczesnych, „Annales. Etyka w życiu gospodarczym” 2008, t. 11, nr 1.
• Polak R., Jacka Woronieckiego pedagogia cnót, „Cywilizacja. O nauce, moralności, sztuce i religii” 2004, nr 10.
• Radziszewska-Szczepaniak D., Kilka uwag o wychowaniu uczuć, „Cywilizacja. O nauce, moralności, sztuce i religii” 2004, nr 10, s. 43–63.
• Rorty R., Etyka bez powszechnej powinności, tłum. M. Glasenapp, „Etyka” 1998, nr 31.
• Rorty R., Trocki i dzikie storczyki, tłum. Z. Łapiński, „Teksty Drugie” 1994, nr 4.
• Wiśniewski R., Jakiej etyki potrzebujemy? W sprawie uproszczeń postmodernistycznej krytyki etyki [w:] Moralność i etyka w ponowoczesności, red. Z. Sareło, Wydawnictwa Akademii Teologii Katolickiej, Warszawa 1996, s. 77–83.
• Wojtyła K., Elementarz etyczny, TN KUL, Lublin 1983.
• Woroniecki J., Katolicka etyka wychowawcza, t. I: Etyka ogólna, RW KUL, Lublin 1986.
• Woroniecki J., Katolicka etyka wychowawcza, t. II/2, RW KUL, Lublin 1986.
• Woroniecki J., Wychowanie człowieka. Pisma wybrane, Wyboru dokonał o. W. Kamil Szymański OP, opracował J. Kołątaj, Wydawnictwo „Znak”, Kraków 1961.
• Zabielski J., „Dyktatura relatywizmu” we współczesnym świecie [w:] Wartości moralne w kontekście współczesnego sekularyzmu, red. J. Gocko, Poligrafia Inspektoratu Towarzystwa Salezjańskiego, Lublin 2007.
• Zachariasz A.L., Moralność i rozum w ponowożytności [w:] Moralność i etyka w ponowoczesności, red. Z. Sareło, Wydawnictwa Akademii Teologii Katolickiej, Warszawa 1996.
• Zalewski D., Klasycyzm zamiast modernizmu. Rzecz o edukacji, „Człowiek w kulturze. Pismo poświęcone filozofii i kulturze” 1999, nr 12.

Identifiers

DOI

10.18778/1899-2226.12.1.22

Biblioteka Nauki

20206014