Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

PL EN


2019 | 26 | 112-133

Article title

Manipulacja informacją na rynkach finansowych: przyczynek do analizy na przykładzie rynku kapitałowego w Polsce

Authors

Content

Title variants

Manipulacja informacją na rynkach finansowych: przyczynek do analizy na przykładzie rynku kapitałowego w Polsce

Languages of publication

PL

Abstracts

PL
Celem artykułu jest opisanie i scharakteryzowanie zjawiska manipulacji cenami instrumentów finansowych za pomocą informacji. W pierwszej części pracy, na podstawie konceptualnej analizy literatury przedmiotu, przedstawiono pojęcia informacji i manipulacji w kontekście obowiązujących uregulowań prawnych oraz funkcji pełnionych na rynku finansowym. W drugiej części posłużono się danymi Komisji Nadzoru Finansowego do przeprowadzenia przyczynku do analizy znaczenia jakości informacji finansowej dla efektywności rynku w odniesieniu do najważniejszych źródeł komunikatów wykorzystywanych przez inwestorów: raportów okresowych i bieżących, analiz i rekomendacji analityków, doniesień medialnych czy informacji poufnych, plotek i pogłosek. Przedstawione zostały także konkretne przykłady manipulacji informacją na polskim rynku kapitałowym w latach 2006–2017.
EN
The aim of the article is to describe and present the basic characteristics of the phenomenon of market manipulation made by disseminating false information. In the first part of the study, based on a conceptual analysis of the literature on the subject, the idea and functions of information and manipulation on financial markets are shown from the financial and legal point of view. In the second part, on the basis of the Polish Financial Supervision Authority’s statistics, the importance of quality of information for the efficiency of financial markets is analyzed. The contribution to the analysis was conducted on a sample of the most important sources of announcements for investors: financial reports, analyses and recommendations, media reports and rumors. The examples of manipulations which took place between 2006 and 2017 in the capital market in Poland are also presented.

Year

Issue

26

Pages

112-133

Physical description

Dates

published
2019-06-30

Contributors

  • Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie, Wydział Finansów i Prawa, Katedra Rynków Finansowych

References

  • American Accounting Association (1966), A Statement of Basic Accounting Theory, Evanston.
  • Andreassen P.B., Krauss S.J. (1990), Judgmental extrapolation and the salience of change, „Journal of Forecasting”, nr 9, s. 347–372.
  • Balata P., Breton G. (2005), Narratives vs numbers in the annual report: Are they giving the same message to the investors?, „Review of Accounting & Finance”, nr 4 (2), s. 5–14.
  • Bańko M. (2005), Wielki słownik wyrazów obcych, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
  • Barber B., Lehavy R., McNichols M., Treuman B. (2003), Ressessing the returns to analysts’ stock Recommendations, „Financial Analysts’Journal”, nr 59 (2), s. 16–18.
  • Beynon-Davis P. (1999), Inżynieria systemów informacyjnych, WNT, Warszawa.
  • Biela A. (1976), Informacja a decyzja, PWN, Warszawa.
  • Blasco N., Corredor P. (2016), When and where are informed traders? What is their relationship with analysts in the price discovery process?, „Journal of Behavioral Finance”, nr 17 (4), s. 352–364.
  • Bloomfeld R., Libby R., Nelson M. (1998), Underreactions and overreactions and moderated confidence, „Journal of Financial Markets”, nr 3, s. 113–137.
  • Chan L., Jegadeesh N., Lakonishok J. (1996), Momentum strategies, „Journal of Finance”, nr 51, s. 16781–1713.
  • Coombs C.H., Dawes R.M., Tversky A. (1977), Wprowadzenie do psychologii matematycznej, PWN, Warszawa.
  • Corgnet B., Kujal P., Porter D. (2010), The effect of reliability, content and timing of public announcements on asset trading behavior, „Journal of Economic Behavior & Organization”, nr 76 (2), s. 254–266.
  • Cutler D.M., Poterba J., Summers L.H. (1989), What moves stock prices?, „Journal of Portfolio Management”, nr 15 (3), s. 4–12.
  • DiFonzo N., Bordia P. (1997), Rumor and prediction: Making sense (but losing dollars) in the stock market, „Organizational Behavior and Human Decision Processes”, nr 71 (3), s. 329–353.
  • Dziawgo D. (2011), Relacje inwestorskie. Ewolucja – funkcjonowanie – wyzwania, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
  • Fung W., Hsieh D.A. (1999), A primer on hedge funds, „Journal of Empirical Finance”, nr 6, s. 309–331.
  • Galland F.J. (1982), Dictionary of computing, John Wiley & Sons, Chichester.
  • Griffin D., Tversky A. (1992), The weighing of evidence and the determinants of overconfidence, „Cognitive Psychology”, nr 24, s. 411–435.
  • Henry N.L. (1974), Knowledge management: A new concern for public administration, „Public Administration Review”, nr 34 (3), s. 189–196.
  • Hicks J.O. (1993), Management information systems: A user perspective, West Publishing, Minneapolis.
  • Hintikka J. (1970), On semantic information [w:] Information and Inference, Hintikka J., Suppes P. (red.), Reidel Publishing, Dordrecht.
  • Hoffrege U., Gigerenzer G. (1995), How to improve Bayesian reasoning without instruction: Frequency formats, „Psychological Review”, nr 102 (4), s. 684–704.
  • Idzikowska G. (2002), Wiarygodność danych a bezpieczeństwo zasobów w środowisku informatycznym rachunkowości, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
  • Iwaniuk W. (2010), Miażdżąca opinia o analizie UniCredit, „Parkiet”, numer z 7 stycznia 2010 r., www.parkiet.com/artykul/885034.html (data dostępu: 21 marca 2018).
  • Jegadeesh N., Titman S. (1995), Overreaction, delayed reaction, and contrarian profits, „Review Of Financial Studies”, nr 8 (4), s. 973–993.
  • Jegadeesh N., Kim J., Krische S.D, Lee C.C. (2004), Analyzing the analysts: When do recommendations add value?, „Journal of Finance”, nr 59 (3), s. 1083–1124.
  • Kazimierczak A. (2009), Bioton – Adam Wilczęga zapłaci 100 tys. zł kary, „Parkiet”, nr z 25 marca 2009 r., www.parkiet.com/artykul/794500.html (data dostępu: 10 marca 2018).
  • Komisja Nadzoru Finansowego (2007), Komunikat z XII posiedzenia Komisji Nadzoru Finansowego w dniu 1 lutego 2007, www.knf.gov.pl/o_nas/komunikaty (data dostępu: 27 stycznia 2018).
  • Komisja Nadzoru Finansowego (2009), Decyzja Komisji Nadzoru Finansowego, Uchwała nr 63/2009 z dnia 24 marca 2009 r. w sprawie nałożenia kary pieniężnej na Adama Wilczęgę, https://bip.knf.gov.pl/pliki/dziennik_nr_5_2009_12039_tcm6-12039.pdf (data dostępu: 27 stycznia 2018).
  • Komisja Nadzoru Finansowego (2011), Wzmocnienie ochrony uczestników rynku kapitałowego, Urząd Komisji Nadzoru Finansowego, Warszawa.
  • Komisja Nadzoru Finansowego (2018), Wykaz kar nałożonych przez Komisję Nadzoru Finansowego, https://bip.knf.gov.pl/pliki/kary_KNF_16-01-2018_tcm6-27121.pdf (data dostępu: 27 stycznia 2018).
  • Krasodomska J. (2014), Informacje niefinansowe w sprawozdawczości spółek, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, Kraków.
  • Langefors B. (1980), Infological models and information users view, „Information Systems”, nr 5, s. 17–32.
  • Laudon K.C., Laudon J.P. (1991), Business information systems: A problem solving approach, Dryden Press, Chicago.
  • Lee J., Lee J.W. (2015), Analyst herding behavior and analyst affiliation: Evidence from business groups, „Journal of Behavioral Finance”, nr 16 (4), s. 373–386.
  • Lim T. (2001), Rationality and Analysts’ Forecast Bias, „Journal of Finance”, nr 56, s. 369–385.
  • Lorie J.H., Dodd P., Kimpton M.H. (1985), The stock market: Theory and evidence, Dow-Jones-Irwin.
  • Łukasik G. (2013), Relacje inwestorskie spółek kapitałowych, Wydawnictwo Difin, Warszawa.
  • Martysz C.B. (2015), Manipulacje instrumentami finansowymi i insider trading. Analiza prawno-ekonomiczna, Wolters Kluwer Business, Warszawa.
  • Meyer B. (2006), Informacja w procesie obsługi ruchu turystycznego, „Ekonomiczne Problemy Turystyki”, nr 7, s. 225–229.
  • Mikołajek-Gocejna M. (2008), Otwartość informacyjna spółki jako źródło wzrostu jej wartości [w:] Szablewski A., Pniewski K., Bartoszewicz B. (red.), Value Based management. Koncepcja, narzędzia, przykłady, Poltext, Warszawa.
  • Minsky H. (1982), Can ‘it’ happen again? Essays on instability and finance, M.E. Skarpe, New York.
  • Mullainathan S., Shleifer A. (2005), The market for news, „American Economic Review”, nr 95 (4), s. 1031–1053.
  • Newell A., Simon H.A. (1972), Human problem solving, Prentice Hall, Englewoods Cliffs.
  • Oleński J. (2001), Ekonomika informacji, PWE, Warszawa.
  • Patterson R. (2010), Kompendium terminów z zakresu finansów po polsku i angielsku, Zielona Sowa, Kraków.
  • Pavio A. (1986), Mental representations. A dual coding approach, Oxford University Press, New York.
  • Pound J., Zeckhauser R.J. (1990), Clearly heard on the street: The effect of takeover rumors on stock prices, „Journal of Business”, nr 63 (3), s. 291–308.
  • Probst G., Raub S., Romhardt K. (2004), Zarządzanie wiedzą w organizacji, Oficyna
  • Ekonomiczna, Kraków.
  • Roguski A. (2006a), Kto pompuje kurs Polnej?, „Parkiet”, nr z 27 stycznia 2006 r., www.parkiet.com/artykul/429062.html (data dostępu: 21 kwietnia 2018).
  • Roguski A. (2006b), Sprawa ŻIF będzie wyjaśniona, „Parkiet”, nr z 30 stycznia 2006 r., http://biznes.interia.pl/gieldy/news/sprawa-zif-bedzie-wyjasniona,711854,1844 (data dostępu: 10 kwietnia 2018).
  • Rosnow R.L. (1991), Inside rumor: A personal journey, „American Psychologist”, nr 46 (5), s. 484–496.
  • Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 596/2014 z dn. 16 kwietnia 2014 r. w sprawie nadużyć na rynku (rozporządzenie w sprawie nadużyć na rynku) oraz uchylające dyrektywę 2003/6/WE Parlamentu Europejskiego i Rady i dyrektywy Komisji 2003/124/WE, 2003/125/WE i 2004/72/WE.
  • Statystyka Policja (2019), Przestępstwa przeciwko obrotowi pieniędzmi i papierami wartościowymi (s. 310–316), http://statystyka.policja.pl/st/kodeks-karny/przestepstwa-przeciwko-18/63905,Falszowanie-informacji-w-obrocie-papierami-wartosciowymi-art-311.html (data dostępu: 1 czerwca 2019).
  • Stefanowicz B. (2010), Informacja, Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa.
  • Stefanowicz B. (2013), Informacja, wiedza, mądrość, GUS, Warszawa.
  • Stiglitz J.E. (2004), Ekonomia sektora publicznego, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
  • Stokłosa A., Syp S. (2017), MAR. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie nadużyć na rynku. Komentarz, Wolters Kluwer, Warszawa.
  • Stowarzyszenie Inwestorów Indywidualnych (2016), Inwestorzy indywidualni na polskiej giełdzie, Wyniki Ogólnopolskiego Badania 2016, Warszawa, www.sii.org.pl/10487/edukacja-i-analizy/badania-i-rankingi/ogolnopolskiebadanie-inwestorow-obi-2016.html (data dostępu: 12 listopada 2017).
  • Sundgren B. (1973), An infological approach to data bases, Skriftserie Statistika Centralbyran, Stockholm.
  • Szyszka A. (2009), Finanse behawioralne. Nowe podejście do inwestowania na rynku kapitałowym, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu, Poznań.
  • Szyszka A. (2013), Bahavioral finance and capital market, Palgrave Macmillian, New York.
  • Tomczuk P., Gajda K. (2013), Od czego zależą rekomendacje analityków, „Harvard Business Review Polska”, nr 129, s. 125–130.
  • Tversky A., Kahneman D. (1983), Extension versus intuitive reasoning: The conjunction fallacy in probability judgment, „Psychological Review”, nr 90 (4), s. 293–315.
  • Uhl M.W. (2014), Reuters Sentiment and Stock Returns, „Journal of Behavioral Finance”, nr 15 (4), s. 287–298.
  • Ursul A.D. (1971), Informacija, Nauka, Moskwa.
  • Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz.U.z 2005 r. nr 183, poz. 1538).
  • Warneryd K.E. (2001), Stock-market psychology. How people value and trade stocks, Edward Elgar Publishing, Cheltenhan.
  • Wierzbicki T. (1981), System informacji gospodarczej, PWE, Warszawa.
  • Zatoński K. (2010), KNF zamyka sprawę kar za opcje walutowe, „Puls Biznesu”, nr z 29 czerwca 2010 r., www.pb.pl/knf-zamyka-sprawe-kar-za-opcje-walutowe-564189 (data dostępu: 20 stycznia 2018).
  • Zeleny M. (1987), Management support systems: Towards integrated knowledge management, „Human Systems Management”, nr 7 (1), s. 59–70.
  • Zielonka P. (2011), Giełda i psychologia. Behawioralne aspekty inwestowania na rynku papierów wartościowych, CeDeWu, Warszawa.

Document Type

Publication order reference

Identifiers

YADDA identifier

bwmeta1.element.ojs-doi-10_18778_2082-4440_26_03
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.