Die Kritik der gesellschaftlichen Verhältnisse in Marek Fiedors Bühnenbearbeitung von Franz Kafkas "Der Proceß" für das Teatr Polski in Poznań 2004

• Authors: Eliza Szymańska
• Languages of publication: DE

Abstracts

DE

Franz Kafka gehört zu den außergewöhnlichen Autoren, die nie ein Drama geschrieben haben und doch immer wieder auf den Theaterbühnen gespielt werden. Auch in Polen greifen sehr oft Theaterregisseure auf Kafkas Romane und Erzählungen zurück, um sie für das Theater zu adaptieren. Wenn dies – wie es bei Marek Fiedor der Fall ist – einer der erfolgreichsten polnischen Regisseure tut, so erfordert diese Tatsache besondere Aufmerksamkeit. Der folgende Beitrag hat Fiedors Bühnenbearbeitung von Kafkas Der Proceß aus dem Jahre 2004 zum Gegenstand seiner Analyse und zeigt, dass Kafkas Texte sich trotz der großen Skepsis vieler Wissenschaftler erfolgreich auf die Bühne bringen lassen.

PL

Franz Kafka należy do tych niezwykłych autorów, którzy nigdy nie napisawszy żadnego dramatu, na trwałe utorowali sobie drogę na sceny teatralne. Nie inaczej rzecz przedstawia się w Polsce, gdzie wielu reżyserów teatralnych sięga po opowiadania i powieści Kafki, aby zaprezentować ich wersję sceniczną. Gdy zadania takiego podejmuje się jeden z najzdolniejszych polskich reżyserów, jak dzieje się to w przypadku Marka Fiedora, rzecz wymaga szczególnej uwagi. Niniejszy artykuł podejmuje próbę analizy adaptacji scenicznej Procesu Kafki w ujęciu Marka Fiedora z 2004 roku i wskazuje na to, iż mimo sceptycznego podejścia wielu naukowców i znawców teatru teksty Kafki z sukcesem można przenieść na scenę.

EN

Franz Kafka is one of those exceptional authors who never wrote a drama and despite this paved his way to theatrical stages. The situation is not different in Poland where numerous theatre directors reach for short stories and novels of Kafka in order to present their scenic version. When one of the most talented Polish directors embarks on such a task, as it is in the case with Marek Fiedor, this requires special attention. The article makes an attempt at the analysis of stage adaptation of The Trial by Kafka based on Marek Fiedor’s vision dated from 2004 and demonstrates that in spite of sceptical opinions of many scholars and theatre experts, the texts of Kafka can be successfully transferred on the stage.

Keywords

DE

Franz Kafka; Roman; Erzählung; Skepsis; Bühnenbearbeitung

PL

powieść; opowiadanie; Franz Kafka; sceptycyzm; adaptacja sceniczna

EN

Franz Kafka; fiction; short storie; scepticism; stage adaptation; Franz Kafka; fiction; short storie; scepticism; stage adaptation

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Convivium. Germanistisches Jahrbuch Polen
• Year: 2010
• Pages: 235-251

Dates

published

2010-12-30

Contributors

author

Eliza Szymańska

References

• AND (2004): Rusza aktorski festiwal. [Das Schauspielfest beginnt]. In: Gazeta Poznańska, 30.4.-3.5.2004:19.
• BAYERDÖRFER, HANS-PETER (ed.) (2007): Vom Drama zum Theatertext? Tübingen.
• BŁAŻEWICZ, OLGIERD (2004): Rewizja Kafki. [Die Revision Kafkas]. In: Głos Wielkopolski, 23.2.2004:11.
• BŁAŻEWICZ, OLGIERD (2004a): Rewizja „Procesu“. [Die Revision des Proceß]. In: Głos Wielkopolski, 12.3.2004:14.
• BŁAŻEWICZ, OLGIERD (2004b): Nad Prosną. [An der Prosna]. In: Głos Wielkopolski, 23.4.2004:8.
• BŁAŻEWICZ, OLGIERD (2004c): Wygrali klasycy. [Die Klassiker haben gewonnen]. In: Głos Wielkopolski, 11.5.2004:8.
• CANETTI, ELIAS (2005): Der andere Prozeß. Kafkas Briefe an Felice. München.
• FIEDOR, MAREK (2004): Der Proceß nach Franz Kafka. Bühnenbearbeitung. Teatr Polski. Poznań [Theaterexemplar].
• GÓRNY, ANDRZEJ (2004): Ktoś coś ode mnie chce. [Jemand will was von mir]. In: Gazeta Malarzy i Poetów 2:28-29.
• GUDERIAN-CZAPLIŃSKA, EWA (2004): Rygor i sens. Rozmowa z Markiem Fiedorem. [Die Rigorosität und der Sinn. Ein Gespräch mit Marek Fiedor]. In: Didaskalia (Februar/ April):34-36.
• HEYDE, ANDREA (1997): Unterwerfung und Aufruhr. Franz Kafka im literarischen Werk von Peter Weiss. Berlin.
• JARZĄBEK, DOROTA (2004): Spór o własne istnienie. [Der Streit um das eigene Dasein]. In: Didaskalia (Februar/April):32-33.
• KAFKA, FRANZ (1997): Der Verschollene. Der Proceß. Das Schloß. Die Romane. Frankfurt (M.).
• KAFKA, FRANZ (2000): Proces. Przeł. Bruno Schulz. [recte: Józefina Szelińska i Bruno Schulz]. Warszawa.
• KLAT, MAŁGORZATA (2004): Proces rozpoczęty. [Der Prozess hat begonnen]. In: Bezpłatny Tygodnik Poznański, 20.2.2004:16.
• KUSZTELSKI, BŁAŻEJ (2004): Oskarżony menedżer Józef K. [Der angeklagte Manager Josef K.]. In: Gazeta Poznańska, 23.2.2004:12.
• Listy. [Briefe]. (2004): Gazeta Wyborcza (Poznań), 25.2.2004:21.
• MIELCAREK, MARTA (2004): Nowy proces. [Der neue Prozess]. In: Miasteczko Poznań 3:18-19.
• OBRĘBOWSKA-PIASECKA, EWA (2004): Słowo honoru: nie rozumiem. [Ehrenwort: Ich verstehe nicht]. In: Gazeta Wyborcza (Poznań), 23.2.2004:11.
• Polemiki. [Polemiken]. (2004): Gazeta Wyborcza (Poznań), 26.2.2004:22.
• SIERADZKI, JACEK (2004): Józef K. jako człowiek sukcesu. [Josef K. als Erfolgsmensch]. In: Przekrój, 21.3.2004:38.
• SOMMERFELD, BEATE (2003): Die Rezeption Franz Kafkas in der polnischen Literaturkritik. In: Convivium:119-164.
• SZYMAŃSKA, ELIZA (2008): Adaptacje sceniczne „Procesu“ Franza Kafki w Polsce. [Szenische Adaptationen des Proceß von Franz Kafka in Polen]. Wrocław.
• TÓRZ, KATARZYNA (2004): Sąd ostateczny. [Das Jüngste Gericht]. In: Teatr 1/2:24-25.
• USZYŃSKA, MARTA (2007): Rozmowa z Piotrem Cieplakiem. [Ein Gespräch mit Piotr Cieplak]. In: Didaskalia (Juni/August):4-6.
• WEISS, PETER (1975): Der Prozeß. Stück in zwei Akten nach dem gleichnamigen Roman von Franz Kafka. In: Theater heute. Die deutsche Theaterzeitschrift 2:40-54.
• WEISS, PETER (1982): Der neue Prozess. Stück in drei Akten. Frankfurt (M.).
• ZIMMERMANN, ULRIKE (1990): Die dramatische Bearbeitung von Kafkas „Prozeß“ durch Peter Weiss. Frankfurt (M.).
• ŻUROWSKI, ANDRZEJ (2005): Kafka w teatrze polskim. Rekonesans tematu badawczego. [Kafka im polnischen Theater. Erkundung eines Forschungsthemas]. In: KALINOWSKI, DANIEL (ed.): Twórczość Franza Kafki. Tożsamość kulturowa i literacka. Słupsk, 241-263.

Identifiers

DOI

10.18778/2196-8403.2010.13