Okamgnienie i ślad

• Authors: Paweł Graf

Title variants

Okamgnienie i ślad

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł dokonuje analizy dwóch kategorii filozoficznych: śladu i okamgnienia. Odwołując się do filozofii (J. Derridy, E. Husserla, G. Harmana, M. Heideggera, P. Ricouera i Ch. Tylora) autor interpretuje tytułowe pojęcia, zderzając je z myślą teoretycznoliteracką. Celem nie są jednak wskazane jakości same w sobie, lecz ich moc interpretacyjna skierowana na utwory literackie. Lekturze (związanej z okamgnieniością i śladem, epifanią oraz pustką) zostały poddane teksty I. Calvina, B. Jasieńskiego, P. Macsovszky’ego, B. Schulza i A. Tabucchiego. W konkluzji zostaje podkreślona wartość myślenia paradoksalnego.

EN

The article contains an analysis of two philosophical concepts of trace and the blink of an eye. Referring to philosophy (by Derrida, Husserl, Harman, Heidegger, Ricoeur and Tylor), the author interprets the theme terms, confronting them against the thought within the theory of literature. The purpose is not, however, the indicated values as such, but their interpretative force, aimed at literary works. Texts by Calvin, Jasieński, Macsovszky, Schulz and Tabucchi are read with certain phenomena in mind (the blink of an eye, trace, epiphany and void), and the conclusion emphasises the value of paradoxical thinking.

Keywords

PL

kategoria śladu; kategoria okamgnienia; guizzo; olśnienie; pustka; J. Derrida; E. Husserl; M. Heidegger; P. Ricoeur; Ch. Tylor; kategoria śladu; kategoria okamgnienia; guizzo; olśnienie; pustka; J. Derrida; E. Husserl; M. Heidegger; P. Ricoeur; Ch. Tylor

EN

category of trace; category of blink of an eye; guizzo; epiphany; void; Derrida; Husserl; Heidegger; Ricoeur; Tylor

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze
• Year: 2017
• Issue: 6
• Pages: 99-114

Dates

published

2017-12-30

Contributors

author

Paweł Graf

• Zakład Historii Literatury XX wieku, Teorii Literatury i Sztuki Przekładu Uniwersytetu Adama Mickiewicza

References

• Berleant A., Wrażliwość i zmysły, przeł. S. Stankiewicz, Kraków 2011.
• Bloch E., Ślady, przeł. A. Czajka, Kraków 2012.
• Calvino I., Palomar, przeł. A. Kreisberg, Kraków 2004.
• Cieliczko M., Energia pustki, [w:] Zjawisko energii w nauce, sztuce i kulturze, red. B. Waligórska-Olejniczak, N. Królikiewicz, K. Kropaczewski, Poznań 2016.
• Cieliczko M., Pustka, „Forum Poetyki” lato 2015, [online] http://fp.amu.edu.pl/lato-2015-20151/(dostęp: 23.07.2017).
• Czermińska M., Hipoteza autorstwa. (O podmiocie dzieł wszystkich jednego autora), [w:] Ja, autor. Sytuacja podmiotu w polskiej literaturze współczesnej, red. D. Śnieżko, Warszawa 1996.
• Derrida J., „Geneza i struktura” a fenomenologia, [w:] J. Derrida, Pismo i różnica, przeł. K. Kłosiński, Warszawa 2004.
• Graf P., Ciało, pragnienie, metafora, [w:] Porwani przez przenośnię, red. E. Balcerzan, A. Kwiatkowska, Poznań, 2007.
• Greimas A. J., O niedoskonałości, przeł. A. Grzegorczyk, Poznań 1993.
• Harman G., Traktat o przedmiotach, przeł. M. Rychter, Warszawa 2013.
• Heidegger M., Bycie i czas, przeł. B. Baran, Warszawa 2004.
• Jasieński B., Nic, tenże, Poezje zebrane, oprac. B. Lentas, Gdańsk 2008.
• Kuczyńska-Koschany K., Tyle słów o jednej śmierci: Bruno Jasieński u poetów (dzisiaj), [w:] Nowa poezja polska wobec tradycji, red. S. Buryła, M. Flakowicz-Szczyrba, Warszawa 2015.
• Kundera M., Święto nieistotności, przeł. M. Bieńczyk, Warszawa 2015.
• Macsovszky P., Pierwsza strata, „Literatura na świecie” 2007, nr 7–8.
• Nycz R., Literatura jako trop rzeczywistości, Kraków 2001.
• Pareyson L., Estetyka. Teoria formatywności, przeł. K. Kasia, Kraków 2009.
• Ricoeur P., Czas i opowieść, t. 3., przeł. U. Zbrzeźniak, Kraków 2008.
• Schulz B., Sanatorium pod klepsydrą, Kraków 2013.
• Skarga B., Ślad i obecność, Warszawa 2002.
• Skubaczewska-Pniewska A., Poezja przeciw poezji. Biała plama Ryszarda Krynickiego, [w:] Poezja świadoma siebie, red. D. Brzostek, A. Skubaczewska-Pniewska, A. Stoff, Toruń, 2009.
• Tabucchi A., Opowiadania ilustrowane, przeł. J. Ugniewska, Warszawa 2014.
• Taylor Ch., Źródła podmiotowości. Narodziny tożsamości nowoczesnej, przeł. A. Rostkowska, Warszawa 2012.
• Zawadzki A., Ślad i obecność, Kraków 2014.

Identifiers

DOI

10.18778/2299-7458.06.04