Śladami „skradzionego” mózgu. Fantastyczne fabuły w romanetach Jakuba Arbesa

• Authors: Margreta Grigorowa

Title variants

Śladami „skradzionego” mózgu. Fantastyczne fabuły w romanetach Jakuba Arbesa

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł dotyczy wyznaczników romaneto – gatunku literackiego zapoczątkowanego przez czeskiego pisarza Jakuba Arbesa – przyjmując za punkt wyjścia sposób, w jaki rozwijają się w nim fantastyczne fabuły. Romaneta Arbesa charakteryzuje wzajemne oddziaływanie powieści gotyckiej i science fiction. Artykuł koncentruje się na najbardziej znanym romaneto Mózg Newtona (Newtonův mozek). Analiza skupia się na porównawczym rozpatrywaniu motywu ukradzionego mózgu w relacji do historii o ukradzionym mózgu Ensteina i jej literackich reperkusjach.

EN

The article is concerned with the generic specifics of the romaneto, a literary mode established by Czech writer Jakub Arbes, taking as its vantage point the way in which fantastic storylines operate within it. Arbes’s romanettos can be characterized by the interplay of gothic writing and science fiction. The study focuses on his most wellknown romanetto Newton’s Brain (Newtonův mozek). The analysis aims at a comparative investigation of the stolen brain motif related to the popular story of Einstein’s stolen brain and its literary repercussions.

Keywords

PL

Jakub Arbes; romanetto; Newton; Einstein; motyw skradzionego mózgu; science fiction; gotycyzm; literatura czeska; Jakub Arbes; romanetto; Newton; Einstein; motyw skradzionego mózgu; science fiction; gotycyzm; literatura czeska

EN

Jakub Arbes; romanetto; Newton; Einstein; stolen brain motif; science fiction; gothic writing; Czech literature

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze
• Year: 2017
• Issue: 6
• Pages: 207-223

Dates

published

2017-12-30

Contributors

author

Margreta Grigorowa

• Katedra Slawistyki, Uniwersytet św. Cyryla i św. Metodego w Wielkim Tyrnowie

References

• Abraham C., Possessing genius: the bizarre odyssey of Einstein’s brain, Duxford 2001.
• Arbes J., Romaneta, Praga 2011, [online] https://web2.mlp.cz/koweb/00/03/37/06/47/romaneta.pdf (dostęp: 12.03.2017).
• Barthes R., Mitologie, przeł. A. Dziadek, wstęp K. Kłosiński, Warszawa 2000.
• Butler E.M., The myth of Magus, Cambridge 1948.
• Cybernetyczne laleczki. Antologia, przeł., wstęp i wybór H. Janaszek-Ivaničkova, Poznań 1987.
• Diamond M., Scheibel A.B., On the brain of a scientist: Albert Einstein, „Exp Neurol” 1985, nr 88 (1), s. 198–204.
• Dokoupil B., Vliv E.A. Poea na tvorbu Jakuba Arbesa, „Sborník Prací Filozofické Fakulty Brněnské Univerzity Studia Minora Facultatis Philosophicae Universitatis Brunensis” 1976/77, nr 23/24, s. 31–38, [online] https://digilib.phil.muni.cz/bitstream/handle/11222.digilib/108597/D_ScientiaeLitterarum_23-1976-1_4.pdf?sequence=1 (dostęp: 12.03.2017).
• Friesen I., The female crucifix: images of St. Wilgefortis since the Middle Ages, Ontario 2001.
• Górnicki J., Kilka scen z życia spiral, czyli o reinkarnacji i klonowaniu w matematyce [zarys wykładu wygłoszonego na XX Szkole Matematyki Poglądowej Kultura matematyczna – teoria i zbiór zadań], Grzegorzewice 1998.
• Gunn J., Droga do Science Fiction. T. I: Od Gilgamesza do Wellsa. Antologia, Warszawa 1985
• Janáčková J., Arbesovo romaneto: z poetiky české prózy, Praga 1975.
• Janaszek-Ivaničková H., Wstęp. Od Golema do cybernetycznych laleczek z mrugającymi oczami, [w:] Cybernetyczne laleczki. Antologia, przeł., wstęp i wybór H. Janaszek-Ivaničkova, Poznań 1987, s. 5–12.
• Juan S., The odd brain: mysteries of our weird and wonderful brains explained, Kansas City 2006.
• Lem S., Fantastyka i futurologia, Kraków 1970.
• Literatury zachodniosłowiańskie czasu przełomu 1890–1990. Przewodnik encyklopedyczny. Tom 2: Literatura czeska, red. H. Janaszek-Ivaničková, Katowice 1999.
• Magnuszewski J., Słowiańszczyzna zachodnia i południowa, Warszawa 1995.
• Millhauser S., Eisenheim the Illusionist, [w:] We others: new & selected stories, Londyn 2011.

Identifiers

DOI

10.18778/2299-7458.06.11