„Ultimus” Marii Konopnickiej – nowela o deprawacji

• Authors: Dorota Samborska-Kukuć

Title variants

„Ultimus” Marii Konopnickiej – nowela o deprawacji

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W swojej wczesnej noweli Ultimus podjęła Konopnicka oryginalną realizację koncepcji Falkentheorie Paula Heysego, wykorzystując motyw żurawia jako tematyczny i kompozycyjny zwornik. Konopnicka, zainspirowana w dużej mierze Romanową Orzeszkowej, opowiada o deprawacji moralnej młodego szlachcica, wykorzystując paralelizm: człowiek-zwierzę w dwu porządkach: naturalistycznym i symbolicznym. Empatyczny odbiór lektury odbiegający od interpretacji dawnych pozwala usytuować Ultimusa w przestrzeni tekstów, które upominają się o miserables personas.

EN

In her early short story entitled Ultimus Konopnicka accomplished the concept of Falkentheorie by Paul Heyse in an original way, using the motif of a crane as the thematic and composition keystone. Inspired to a large extent by Orzeszkowa’s Romanowa, Konopnicka writes about moral depravation of a young nobleman, using parallelism: man-animal in two orders – naturalistic and symbolic. The empathic reception of the text diverging from previous interpretations allows to place Ultimus among texts which stand up for miserables personas.

Keywords

PL

Maria Konopnicka; nowela; realizm; zwierzęta; „Ultimus”

EN

Maria Konopnicka; short story; „Ultimus”; realism; animals; Maria Konopnicka; short story; „Ultimus”; realism; animals

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze
• Year: 2018
• Issue: 7
• Pages: 311-322

Dates

published

2018-12-30

Contributors

author

Dorota Samborska-Kukuć

• Uniwersytet Łódzki, Wydział Filologiczny, Zakład Literatury Pozytywizmu i Młodej Polski

• https://orcid.org/0000-0002-1943-6694

References

• Bobrowska B., Małe narracje Prusa, Warszawa 2003.
• Bogusławski W., „Cztery nowele” Marii Konopnickiej [rec.], „Gazeta Polska” 1888, nr 45.
• Brodzka A., O nowelach Marii Konopnickiej, Warszawa 1958.
• Item, Cztery nowele, „Rola” 1887, nr 50.
• Konopnicka M., Korespondencja, t. 2, Konopnicka – Orzeszkowa (1879–1910), oprac. E. Jankowski, Wrocław 1972.
• Konopnicka M., Ultimus, [w:] M. Konopnicka, Cztery nowele, Warszawa 1888.
• Konopnicka M., Z cmentarzy, [w:] M. Konopnicka, Moi znajomi, Warszawa 1890.
• Magnone L., Maria Konopnicka. Lustra i symptomy, Gdańsk 2011.
• Marrené-Morzkowska W., Maria Konopnicka. Nowela Ultimus, „Przegląd Tygodniowy” 1884, nr 22.
• Pietrowski M., Morfologia noweli, przeł. E. Pleszkun-Gawlikowa, „Przegląd Humanistyczny” 1972, z. 1.
• Potocki J. K., Wykłady publiczne. Ultimus. P. Konopnicka, „Prawda” 1884, nr 21.
• Słomczyńska J., Maria Konopnicka. Życie i twórczość, Łódź 1946.
• Szypowska M., Konopnicka jakiej nie znamy, Poznań 2014.
• Zincke P., Paul Heyses Novellen-Technik. Dargestellt auf Grund einer Untersuchung der Novelle „Zwei Gefangene”, Karlsruhe 1930.

Identifiers

DOI

10.18778/2299-7458.07.17