Kalendarium życia kulturalnego Łodzi (cz. 3) 16–30 kwietnia 1945

• Authors: Przemysław Dakowicz

Title variants

Kalendarium życia kulturalnego Łodzi (cz. 3) 16–30 kwietnia 1945

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Publikacja niniejsza, trzeci fragment Kalendarium łódzkiego życia kulturalnego w latach 1945–1946, obejmuje swoim zakresem drugą połowę kwietnia 1945 roku, czas organizowania się kultury po przeszło pięciu latach niemieckiego terroru okupacyjnego. W dziejach miasta wiosna roku 1945 był to okres szczególny – wobec niemal całkowitego zburzenia Warszawy przez Niemców, na terenie Łodzi ulokowały się niektóre spośród komunistycznych urzędów, zaczęli tu także zjeżdżać ważni przedstawiciele życia umysłowego i kulturalnego. Oferowano im mieszkania, pracę w dynamicznie rozwijającej się, kontrolowanej przez władzę prasie oraz w tworzonych naprędce instytucjach kultury i uczelniach. Autor tekstu próbuje – poprzez szczegółową denotację faktów z pogranicza historii, polityki, życia umysłowego i artystycznego – przedstawić mechanizmy i dynamikę najwcześniejszego etapu kulturowo-ideologicznej rewolucji przeprowadzonej w Polsce w latach 1945–1948.

EN

This publication, the third volume of the Calendar of Cultural Life in Lodz between 1945 and 1946 (Kalendarium łódzkiego życia kulturalnego w latach 1945–1946), focuses on the second half of April 1945, when cultural life was reorganised after more than five years of German occupation and terror. Spring 1945 was a peculiar period in the history of Lodz: in the face of the virtually complete annihilation of Warsaw, Lodz became the home of some of the Communist offices and was visited by prominent representatives of both intellectual and cultural life. They were offered apartments and jobs in the state-controlled press and hastily established cultural institutions and universities. Through a detailed denotation of facts related to history, politics as well as intellectual and artistic life, the author of the text makes an attempt to present the mechanisms and the dynamics of the earliest stage of the cultural and ideological revolution implemented in Poland between 1945 and 1948.

Keywords

PL

Łódź w roku 1945; prasa komunistyczna; łódzkie instytucje kultury; powojenne losy pisarzy; kalendarium; łódzkie życie literackie; propaganda komunistyczna

EN

Lodz in 1945; communist press; institutions of culture in Lodz; post-war fates of writers; calendar; literary life in Lodz; communist propaganda; Lodz in 1945; communist press; institutions of culture in Lodz; post-war fates of writers; calendar; literary life in Lodz; communist propaganda

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze
• Year: 2018
• Issue: 7
• Pages: 407-450

Dates

published

2018-12-30

Contributors

author

Przemysław Dakowicz

• Uniwersytet Łódzki, Instytut Filologii Polskiej i Logopedii, Wydział Filologiczny, Zakład Literatury Polskiej XX i XXI wieku

• https://orcid.org/0000-0002-7477-2535

References

• Brandys M., Moje przygody z wojskiem, Londyn 1992.
• Hertz P., Iwaszkiewiczowie A. i J., Korespondencja, t. 1, Warszawa 2015.
• Listy Juliusza Osterwy, Warszawa 1968.
• Miłosz C., Hertz P., Listy 1945–1998, „Zeszyty Literackie” 2017, nr 137.
• Sposób życia. Z Pawłem Hertzem rozmawia Barbara N. Łopieńska, Warszawa 1997.
• Woroszylski W., Nasza łódzka młodość, [w:] Tranzytem przez Łódź, Łódź 1964.
• Żuławski M., Album domowe. Felietony 1990–1995, Warszawa 1997.
• Antysemityzmu nie będzie, RZ 1945, nr 103 (143), s. 1.
• B., Ktożby im jeszcze wierzył?, R 1945, nr 88 (118), s. 1.
• Dobrowolski S. [R.], Włókniarze zawierają umowę zbiorową, GL 1945, nr 89 (129), s. 3.
• Doniosłe uchwały łódzkich włókniarzy, RZ 1945, nr 100 (140), s. 1.
• Drobner B., Lenin a Polska, R 1945, nr 98 (128), s. 3.
• Fiderer M., Cyklistówki i kontusze, RZ 1945, nr 110 (250), s. 3.
• Kraj manifestuje swą radość z okazji zawarcia układu polsko-radzieckiego, GL 1945, nr 102 (142), s. 2.
• Kraj na wieść o zawarciu paktu, RZ 1945, nr 108 (248), s. 2.
• m.ż., Dwie ofensywy, RZ 1945, nr 105 (245), s. 1.
• Mordercy, GL 1945, nr 99 (139), s. 1.
• Mordy agentów piątej kolumny, RZ 1945, nr 103 (143), s. 3.
• Największa zdobycz, GL 1945, nr 107 (147), s. 1 [o „jedności narodowej”].
• O pakt przyjaźni polsko-radzieckiej, RZ 1945, nr 105 (245), s. 1.
• Pawlikowska S., Antysemityzm – broń reakcji i faszyzmu, GL 1945, nr 97 (137), s. 3.
• Reakcja polska idzie śladami Hitlera. Komunikat Centralnego Komitetu Żydów w Polsce, GL 1945, nr 94 (134), s. 2.
• Tylko przyjaźń ze Zw. Radzieckim zapewni nam pokój, bezpieczeństwo i niepodległość, GL 1945, nr 99 (139), s. 2.
• Układu o przyjaźni polsko-radzieckiej domagają się robotnicy Łodzi, GL 1945, nr 95 (135), s. 1.
• Witamy pakt polsko-radziecki, GL 1945, nr 100 (140), s. 1.
• Wręczenie chłopom aktów własności ziemi odbyło się w Łodzi. Robotnicy i chłopi witają radośnie układ polsko-radziecki, GL 1945, nr 101 (141), s. 4.
• Zawarcia układu polsko-radzieckiego domaga się świat robotniczy Łodzi i Łowicza, RZ 1945, nr 101 (141), s. 1.
• Dunkan, W teatrze trzeba... myśleć, R 1945, nr 93 (123), s. 3.
• Pollak S., Dymy nad miastem, GL 1945, nr 97 (137), s. 3.
• Wajda [W. Strzałkowska-Korycka], Miasto kominów – miasto nędzy, R 1945, nr 103 (133), s. 4.
• Z. A. Księgarz a książka, RZ 1945, nr 109 (249), s. 3.
• Akademia ku czci bojowników ghetta warszawskiego, GL 1945, nr 100 (140), s. 4.
• Akademia w rocznicę powstania w ghetcie warszawskim, RZ 1945, nr 107 (247), s. 3.
• Biblioteki miejskie w Łodzi, RZ 1945, nr 111 [251], s. 4.
• Cały kraj żąda paktu przyjaźni i współpracy z ZSRR jako podstawowej rękojmi naszego bezpieczeństwa, GL 1945, nr 99 (139), s. 1.
• D. E., Zakończenie kursu Centr. Szkoły Instr. Propagandy, R 1945, nr 95 (125), s. 4.
• em., Pierwsza miejska biblioteka dla młodzieży, RZ 1945, nr 110 (250), s. 4.
• J., Święto Majowe w R.T.P.D., GL 1945, nr 103 (143), s. 4.
• J., W Rob. Tow. Przyjaciół Dzieci, R 1945, nr 101 (131), s. 4.
• Konferencja wiceministra oświaty z przedstawicielami nauki w sprawie wyższych uczelni w Łodzi, RZ 1945, nr 111 (251), s. 3.
• Liga Morska w Łodzi, RZ 1945, nr 89 (129), s. 4.
• Monitor Polski, R 1945, nr 100 (130), s. 3.
• Obrona ghetta warszawskiego, RZ 1945, nr 103 (143), s. 2–3.
• Oddział Ligi Morskiej, R 1945, nr 91 (121), s. 4.
• Otwarcie Konserwatorium w Łodzi, GL 1945, nr 92 (132), s. 4.
• Otwarcie świetlicy u Steinerta, GL 1945, nr 108 (148), s. 4.
• Po Radzie Naczelnej Stronnictwa Ludowego, GL 1945, nr 87 (127), s. 3.
• Posiedzenie Rady Miejskiej Narodowej, RZ 1945, nr 113 (253), s. 4.
• Przedmajowe spółzawodnictwo robotników. Przedterminowe wykonanie planu produkcji, oszczędność i dyscyplina w pracy, GL 1945, nr 98 (138), s. 4.
• Świetlica w f-mie John, R 1945, nr 100 (130), s. 4.
• Armia Czerwona połączyła się z wojskami Sprzymierzonych, GL 1945, nr 106 (146), s. 1.
• Czerwona Armia i Wojsko Polskie w Berlinie, RZ 1945, nr 108 (248), s. 1.
• Niemcy muszą skapitulować wobec trzech wielkich mocarstw, GL 1945, nr 108 (148), s. 1.
• Polacy szturmują Berlin łącznie z Armią Czerwoną. Zwycięskie walki na zachód od Odry, GL 1945, nr 102 (142), s. 1–2.
• Przymanowski J., Most do zwycięstwa, GL 1945, nr 89 (129), s. 3.
• Walki na ulicach Berlina. Wojska radzieckie i polskie wdarły się do Berlina, GL 1945, nr 102 (142), s. 1.
• Wojska radzieckie okrążają Berlin. Zacięte walki o ulice i bloki domów, RZ 1945, nr 109 (249), s. 1.
• Wojska radzieckie w centrum Berlina, GL 1945, nr 108 (148), s. 1.
• Listy naszych czytelników, RZ 1945, nr 110 (250), s. 3.
• Listy naszych czytelników: Nauczyciel nie może być głodny, RZ 1945, nr 106 (246), s. 3.
• Apel do obywateli miasta w sprawie zagrabionego mienia muzealnego, R 1945, nr 105 (135), s. 4.
• Konferencja Korespondentów Robotniczych „Głosu Ludu”, GL 1945, nr 92 (132), s. 4.
• Kurs instruktorów propagandy, RZ 1945, nr 105 (245), s. 4.
• Miejskie Muzeum Przyrodnicze, R 1945, nr 105 (135), s. 4.
• Odczyt, RZ 1945, nr 106 (146), s. 4 [dot. odczytu w Robotniczym Domu Kultury].
• Odczyt o muzyce sowieckiej, GL 1945, nr 88 (128), s. 4.
• Odezwa Wojew. Komitetu PPR na dzień 1 maja, GL 1945, nr 106 (146), s. 4
• [ogłoszenie anonsujące kurs „informacyjno-instrukcyjny” dla działaczy Wojewódzkich Komitetów Robotniczych kocesjonowanej PPS], R 1945, nr 87 (117), s. 3
• [ogłoszenie anonsujące pierwszy numer pisma dla dzieci pt. „Świerszczyk”], RZ 1945, nr 108 (248), s. 4.
• Pociągi Łódź–Katowice, GL 1945, nr 108 (148), s. 4.
• Program obchodu 1 maja w Łodzi, GL 1945, nr 106 (146), s. 4.
• Przygotujcie się do obchodu 1 maja. Okólnik KCPPR do Komitetów wojew., miejskich, powiatowych i do wszystkich organizacji PPR, GL 1945, nr 95 (135), s. 3–4.
• Składnice książek, GL 1945, nr 102 (142), s. 4 [dot. zbiórki książek podczas Tygodnia Książki Polskiej].
• Wielka inicjatywa, GL 1945, nr 98 (138), s. 1 [dot. współzawodnictwa pracy].
• Z Tow. Przyj. Żołn. Pol., RZ 1945, nr 105 (245), s. 4 [dot. zbiórki książek dla czytelni TPŻP].
• Życie kulturalne, GL 1945, nr 105 (145), s. 4 [dot. m.in. ukazania się nowych czasopism].
• Acz, Wspomnienia, krew i łzy to jeszcze nie jest wszystko. [Na marginesie poranku autorskiego Zespołu Literackiego Domu Kultury], RZ 1945, nr 101 (141), s. 4.
• Brudziński W.L., „Książątko”, R 1945, nr 92 (122), s. 3.
• Dudziński B., Trudny egzamin, R 1945, nr 103 (133), s. 3.
• Otwarcie studia teatralnego w Łodzi, GL 1945, nr 97 (137), s. 4 [słowa S.R. Dobrowolskiego o „demokratyzacji kultury i sztuki”].
• Pokorski A., Psychologia i realizm w literaturze, R 1945, nr 97 (127), s. 3.
• Pokorski A., Wojna, książka i czytelnik, R 1945, nr 104 (134), s. 3.
• Fiderer M., „Dożywocie” w Teatrze Wojska Polskiego, RZ 1945, nr 101 (241), s. 3.
• Maliszewski T., Wskrześmy tradycje „Qui pro quo”. Na marginesie rozmowy z Jurandotem, R 1945, nr 95 (125), s. 4.
• Prof. Wł. Daszewski o zadaniach sztuki, GL 1945, nr 94 (134), s. 3.
• Hertz P., Majakowskij [wiersz], GL 1945, nr 92 (132), s. 3.
• Kott J., Obrońcom ghetta [wiersz], GL 1945, nr 97 (137), s. 3.
• Woroszylski W., Przed Berlinem [wiersz], GL 1945, nr 103 (143), s. 3.
• Polski świat nauki i kultury przyłącza się do żądań klasy robotniczej, R 1945, nr 94 (124), s. 1.
• Przedstawiciele nauki, literatury i sztuki o konieczności zawarcia paktu ze Związkiem Radzieckim, RZ 1945, nr 102 (242), s. 1.
• Przedstawiciele nauki, literatury i sztuki wypowiadają się za paktem przyjaźni ze Zw. Radzieckim, GL 1945, nr 96 (136), s. 3.
• Społeczeństwo polskie gorąco wita układ polsko-radziecki o wieczystej przyjaźni i współpracy, GL 1945, nr 101 (141), s. 3.
• Z. Szymanowski, Twórzmy nową inteligencję, R 1945, nr 97 (127), s. 3.
• Akademia książki, GL 1945, nr 106 (146), s. 4.
• „Dożywocie” w Teatrze Wojska Polskiego, RZ 1945, nr 98 (238), s. 4
• [ogłoszenie dot. uroczystej akademii z okazji zdobycia Gdańska], R 1945, nr 83 (113), s. 4.
• Recital Grażyny Bacewiczówny, GL 1945, nr 97 (137), s. 4.
• Sprostowanie, RZ 1945, nr 105 (245), s. 4.
• Tydzień Książki Polskiej, RZ 1945, nr 98 (238), s. 4.
• Tydzień książki polskiej odbędzie się w Łodzi od dnia 22 do 29 kwietnia, GL 1945, nr 95 (135), s. 4.
• Uroczyste otwarcie Państwowego Konserwatorium Muzycznego w Łodzi, RZ 1945, nr 98 (238), s. 4.
• Wieczory autorskie, RZ 1945, nr 104 (244), s. 4.
• Wieczór arii, GL 1945, nr 106 (146), s. 4.
• Bartecki J., Dlaczego nauczyciele milczą, RZ 1945, nr 110 (250), s. 3.
• Bartecki J., Problemy nauczycielstwa polskiego, GL 1945, nr 108 (148), s. 3.
• Dróżdż M., Oddajemy głos nauczycielom, RZ 1945, nr 105 (245), s. 3.
• Hasła 1-majowe wysunięte przez Komitet Centralny Polskiej Partii Robotniczej, GL 1945, nr 98 (138), s. 3.
• Nowak T., Książka w nowej Polsce, GL 1945, nr 107 (147), s. 4.
• Nowicki A., Tamte i te „Szpilki”, RZ 1945, nr 104 (144), s. 3.
• Orędzie Marszałka Stalina z okazji połączenia się wojsk sojuszniczych na terenie Niemiec, GL 1945, nr 106 (146), s. 1.
• Oświadczenie premiera Churchilla, GL 1945, nr 106 (146), s. 1.
• Piotrowski J., Prawda o Warszawiakach, R 1945, nr 93 (123), s. 4.
• [A.] Piwowarczyk, Pamięci Emila Zegadłowicza, GL 1945, nr 107 (147), s. 3.
• Pollak S., Losy bibliotek warszawskich, RZ 1945, nr 108 (248), s. 3.
• Przemówienie prezydenta Trumana, GL 1945, nr 106 (146), s. 1.
• rak, Papier dostać musimy, RZ 1945, nr 103 (243), s. 3.
• Zagajny M., O opiekę nad repatriantami, RZ 1945, nr 88 (228), s. 3.

Identifiers

DOI

10.18778/2299-7458.07.24