How to Rise to Texts? On Joanna Pollakówna, an Essayist

• Authors: Agata Szulc-Woźniak
• Languages of publication: EN

Abstracts

EN

The paper focuses on the essayistic output of Joanna Pollakówna, a poet and a historian of art, an author of several books of sketches devoted to European painting. It draws attention to the necessity of reading her poetry and essays – which are inseparable and illuminate one another – in a parallel way. The first part of the article analyses the way of treating art typical of Pollakówna: the experience of reception which reveals the following of the illumination, the awareness of significance, and mystery. The paper shows that the poet’s strategy towards the mystery of beauty consists in launching the empathic imagination capable of capturing the fleeting experience which seems to escape. The response to painting – which goes beyond the level of interpretation and chooses ‘adding’ rather than cataloguing meanings – is treated, after Didi-Huberman, as “capturing through the visible”, which leads to “producing and transforming”. The second part of the article is devoted to selected essays which manifest the transition from the intuition of mystery to the in-depth and creative answer of imagination: imagination following not only the work of art, but also the artist, the interesting relationship between them. References are made, for instance, to the private archive of the poet and her notes from art galleries. The reception of Pollakówna’s work is discussed in the conclusion of the paper. Quoting the voices of critics and the private correspondence of the poet with editors (which remains unpublished), one may argue that the essayistic method of the poet has been both acclaimed and not comprehended.

Keywords

EN

Joanna Pollakówna; Zapatrzenie; Myśląc o obrazach; Weneckie tęsknoty; Glina i światło

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze
• Year: 2019
• Issue: 8
• Pages: 131-150

Dates

published

2019-12-30

Contributors

author

Agata Szulc-Woźniak

• Adam Mickiewicz University in Poznań

• https://orcid.org/0000-0003-4473-7840

References

• Arno A., Gęstość słowa, “Zeszyty Literackie” 2014, no. 4.
• Błoński J., Widzieć jasno w zachwyceniu: szkic literacki o twórczości Prousta, Warszawa 1965.
• Didi-Huberman G., Przed obrazem. Pytanie o cele historii sztuki, transl. B. Brzezicka, Gdańsk 2011.
• Dokumenty Joanny Pollakówny i jej dotyczące, Adam Mickiewicz Museum of Literature in Warsaw, ref. no. 5726.
• Drzewucki J., O tym, co widzialne i co niewidzialne, “Rzeczpospolita” 2003, no. 155.
• Eco U., Autor jako hipoteza interpretacyjna, [in:] Lector in fabula. Współdziałanie w interpretacji tekstów narracyjnych, transl. P. Salwa, Warszawa 1994, pp. 90-96.
• Górecka E., Między znakami: słowo i obraz w poezji Joanny Pollakówny, “Świat i Słowo. Filologia – nauki społeczne – filozofia – teologia” 2010, no. 2.
• Korespondencja Joanny Pollakówny, vols. 1-5, Adam Mickiewicz Museum of Literature in Warsaw, ref. no. 4871, 5060, 5725.
• Kozak P., Estetyka A. G. Baumgartena jako pietystyczna lektura filozofii C. Wolffa – draft, https://www.academia.edu/10784122/Estetyka_A.G.Baumgartena_jako_pietystyczna_lektura_filozofii_C.Wolffa , [accessed 10.08.2019].
• Lisak-Gębala D., Wizualne odskocznie. Wokół współczesnej polskiej eseistyki o malarstwie i fotografii, Kraków 2016.
• Pollakówna J., Glina i światło, Wrocław 1999.
• Pollakówna J., Mądrość wzruszenia. O pejzażach Stanisława Rodzińskiego, “Tygodnik Powszechny” 1995, no. 2.
• Pollakówna J., Myśląc o obrazach, Warszawa 1994.
• Pollakówna J., Weneckie tęsknoty. O malarstwie i malarzach renesansu, Warszawa 2002.
• Pollakówna J., Zapatrzenie. Myśląc o obrazach, myśląc o malarzach, Gdańsk 2012.
• Proust M., Du côté de chez Swann, Paryż 1946.
• Sempoliński J., Władztwo i służba, “Twórczość” 1994, no. 9.
• Strony Joanny Pollakówny, eds. A. Kozłowska, J. Zieliński, Warszawa 2016.
• Teresa of Ávila, Księga życia, transl. H. Kossowski, Kraków 2014, p. 269.
• Trzeciak P., Barwy Wenecji, “Nowe Książki” 2003, no. 7/8.
• Zaleski M., Słowo zapomniane?, [in:] Dwutygodnik.com. Strona kultury, https://www.dwutygodnik.com/artykul/360-slowo-zapomniane.html , [accessed 1.08.2019].
• Zieliński J., Wnętrze skorupki, “Tygodnik Powszechny” 2002, no. 27.
• Zieliński J., Wymiary aniołów, “Zeszyty Literackie” 2003, no. 3.

Identifiers

DOI

10.18778/2299-7458.08.03