Cały świat jest alegorią. Recenzja książki Magdaleny Kuran „Przez zarzuconą subtelną bawełnicę…” – cognitio symbolica w kazaniach reformata Antoniego Węgrzynowicza (źródła, zastosowania, konteksty), Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2022

• Authors: Marzena Walińska

Title variants

EN

The Whole World Is an Allegory. A Review of „Przez zarzuconą subtelną bawełnicę…” – cognitio symbolica w kazaniach reformata Antoniego Węgrzynowicza (źródła, zastosowania, konteksty) by Magdalena Kuran, Łódź University Press, Łódź 2022

Abstracts

EN

The text discusses the most important issues raised in the monograph: an explanation of the meaning and role of symbolic theology (and the principle of cognitio symbolica, which is a part of it) in the work of Antoni Węgrzynowicz – an eighteenth-century preacher, a Cracow Franciscan, the author of several hundred sermons in Polish and Latin. What is emphasised is the author’s skill in identifying and describing the allegorisation procedures employed at various levels of the text (from the collection-concept, through individual sermons, to selected examples of argumentation). The reviewed publication is assessed as extremely valuable, both for its rich source material, erudition and analytical skills, as well as for its comprehensive coverage of the work of the preacher.

PL

Recenzja dotyczy książki Magdaleny Kuran „Przez zarzuconą subtelną bawełnicę…” – cognitio symbolica w kazaniach reformata Antoniego Węgrzynowicza (źródła, zastosowania, konteksty) (Łódź 2022). Tekst zawiera omówienie najważniejszych zagadnień poruszonych w monografii: wyjaśnienie znaczenia i roli teologii symbolicznej (oraz będącej jej częścią zasady cognitio symbolica) w twórczości Antoniego Węgrzynowicza – osiemnastowiecznego kaznodziei, członka zakonu krakowskich reformatów, autora kilkuset kazań w językach polskim i łacińskim. Podkreśla się umiejętność Autorki w rozpoznawaniu i opisie zastosowanych zabiegów alegoryzacyjnych na różnych poziomach tekstu (koncept całego zbioru, budowa poszczególnych kazań, wybrane przykłady argumentacji). Recenzowana publikacja zostaje oceniona jako niezwykle wartościowa, zarówno ze względu na bogaty materiał źródłowy, erudycję i umiejętności analityczne Autorki, jak i całościowe ujęcie twórczości krakowskiego kaznodziei.

Keywords

EN

Antoni Węgrzynowicz; baroque preaching; symbolic theology; allegory; conceptual preaching

PL

Antoni Węgrzynowicz; barokowe kaznodziejstwo; teologia symboliczna; alegoria; kazania konceptystyczne

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze
• Year: 2022
• Issue: 11
• Pages: 189-200

Dates

published

2022

Contributors

author

Marzena Walińska

• Uniwersytet Śląski

• https://orcid.org/0000000176051099

References

• Baran Z., Antoni Węgrzynowicz, barokowy kaznodzieja i literat, Kraków 1990 (praca doktorska, maszynopis).
• Jaroszewicz F., Matka świętych Polska albo Żywoty świętych błogosławionych, wielebnych, świątobliwych, pobożnych Polaków i Polek, Kraków 1767.
• Kuran M., Barokowy kaznodzieja Antoni Węgrzynowicz o pijaństwie – konteksty kulturowe, socjologiczne i psychologiczne, „Kultura – Media – Teologia” 2020, nr 43, s. 28–48.
• Kuran M., Matematyka czartowska czy pobożna? Dwa oblicza astrologii w kazaniach reformata Antoniego Węgrzynowicza, „Terminus. Czasopismo Wydziału Polonistyki UJ” 2015, t. 17, z. 1(34), s. 61–87.
• Kuran M., O rękopisie „Melodyi Ś[więtego] Kazimierza” Antoniego Węgrzynowicza – spostrzeżenia i uwagi, [w:] „Fons omnis honesti” – o literaturze w służbie wartości: tradycja antyczna, kultura ziemiańska, encyklopedyzm i komunikacja. Studia ofiarowane Profesor Marii Wichowej w 70. rocznicę urodzin i 45. rocznicę pracy naukowej, red. M. Kuran, Łódź 2020.
• Kuran M., Pasyjny wymiar duchowości franciszkańskiej na przykładzie „Kazania na Wielki Piątek o męce Pana Jezusowej” reformata Antoniego Węgrzynowicza, [w:] Piśmiennictwo sakralne w dziejach Polski do końca XVIII wieku na tle powszechnym, red. S. Bułajewski, J. Gancewski i A. Wałkowski, Józefów 2012.
• Kuran M., „Przez zarzuconą subtelną bawełnicę…” – cognitio symbolica w kazaniach reformata Antoniego Węgrzynowicza (źródła, zastosowania, konteksty), Łódź 2022.
• Kuran M., Reformackie kazania niedzielne doby baroku wobec tradycji postyllograficznej, [w:] Kościoł w Polsce. Dzieje i kultura, t. 9, red. J. Walkusz, Lublin 2010.
• Kuran M., Uwagi o rękopisie zbioru kazań „Syllabus Marianus” Antoniego Węgrzynowicza, „Prace Polonistyczne” 2021, t. 76, s. 185–214.
• Pawlak W., Koncept w polskich kazaniach barokowych, Lublin 2005.
• Pawlak W. „O pewnym sposobie naszych literatów, że przy niewielkim czytaniu mogą się łatwo wielkiemi erudytami pokazać”. Kompendia jako źródło erudycji humanistycznej, [w:] Staropolskie kompendia wiedzy, red. I.M. Dacka-Górzyńska, J. Partyka, Warszawa 2009.
• Urbański P., Theologia fabulosa. Commentationes Sarbievianae, Szczecin 2000.
• Walińska M., Mitologia w perswazji kaznodziejskiej. Zarys problematyki, [w:] Inwencja i inspiracja w kulturze wczesnonowożytnej, red. B. Niebelska-Rajca, M. Pieczyński, Lublin 2018.
• Wolicka E., Hermeneutyka „imago” w tekstach św. Bonawentury, [w:] Św. Bonawentura. Życie i myśl, red. S.C. Napiórkowski, E.I. Zieliński, Niepokalanów–Warszawa 1976.

Identifiers

DOI

10.18778/2299-7458.11.12

Biblioteka Nauki

28408280