Granica, wojna i miłość w prozie Birutė Jonuškaitė

• Authors: Audinga Peluritytė-Tikuišienė

Title variants

EN

On borders, war and love in the prose of Birutė Jonuškaitė

Abstracts

EN

Birutė Jonuškaitė, a Lithuanian writer born and raised in Sejny/Seinai [Polish/Lithuanian] County, Poland, became one of the most consistent storytellers of genuine cross-national relations in Lithuanian literature. In all her novels, the writer, who settled in Vilnius after her studies at Vilnius University, tells stories about the life of the Lithuanian diaspora in Poland, and in her latest novels, Maranta (2015) and Maestro (2019), she brings to life a literary epic about the historical relations between Lithuanian, Polish, Jewish and French families. These relations burgeon at the beginning of the century in the province of Lithuania where the borders of several countries converge, to unfold over the coming decades across the thoroughfares and capitals of Europe and the world. Separated by the vicissitudes of war and history, whole families and individuals alike find each other because in response to the call of human warmth and love.

PL

Birutė Jonuškaitė, litewska pisarka urodzona i wychowana w powiecie sejneńskim w Polsce, stała się w literaturze litewskiej jedną z najbardziej konsekwentnych autorek opowiadających prawdziwe historie o sąsiedztwie. Po studiach na Uniwersytecie Wileńskim Jonuškaitė pozostała w Wilnie. We wszystkich swoich powieściach opowiada o życiu diaspory litewskiej na ziemiach polskich. W ostatnich utworach, Maranta (2015) i Maestro (2019), tworzy swoisty epos literacki o historycznych związkach między rodzinami litewskimi i polskimi. Związki te rodzą się na litewskiej prowincji, na początku wieku, w miejscu, w którym zbiegają się granice kilku państw, a następnie w ciągu dziesięcioleci rozszerzają się na drogi i stolice Europy i świata. W tych powieściach, dotyczących problemów ogólnoludzkich, granica i pogranicze stają się istotnym problematycznym punktem orientacyjnym.

Keywords

EN

Lithuanians; borderland; Poland; dilogy; border

PL

Litwini; pogranicze; Polska; dylogia; granica

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze
• Year: 2023
• Issue: 12
• Pages: 115-129

Dates

published

2023

Contributors

author

Audinga Peluritytė-Tikuišienė

• Uniwersytet Wileński

• https://orcid.org/0000000317503301

References

• Bukelienė E., Ošia tėviškės topoliai, [w:] E. Bukelienė, Prozos keliai keleliai... Literatūros istorijos ir kritikos etiudai, Šiauliai 1999.
• Daugirdaitė S., Keliaujanti moteris, [w:] S. Daugirdaitė, Rūpesčių moterys, Vilnius 2000.
• Daujotytė V., Literatūra ir menas, 15.08.2007, https://www.rasyk.lt/knygos/kregzdelaiskis/3056.html
• Duszka M., W oczekiwaniu na „Maestro”: „Maranta” – litewska powieść o poszukiwaniu prawdy i miłości, „Gazeta Kulturalna”, http://www.gazetakulturalna.zelow.pl/index.php/1012-birute-jonuskaite?fbclid=IwAR3xDoCLKC5HKnnLJ-PyoVjfo_MJevOSfgCZDo5gJqh-XeJhYqAq1VFpDyc
• Greimas A. J., „Lytingumas“ lietuvių literatūroje, [w:] A. J. Greimas, Iš arti, ir iš toli. Literatūra, kultūra, grožis, Vilnius 1991.
• Jonuškaitė B., Krzysztof Czyżewski: Kito balsas, [w:] B. Jonuškaitė, Laikas ir likimai: susitikimai su lietuvių ir lenkų kūrėjais, Vilnius 2019.
• Jonuškaitė B., Maestro, przeł. J. Tabor, Sejny 2022.
• Jonuškaitė B., Maranta, przeł. A. Rembiałkowska, Sejny 2020.
• Kavolis V., Moterys ir vyrai lietuvių kultūroje, Vilnius 1992.
• Kavolis V., Žmogus istorijoje, Vilnius 1994.
• Konecka K., Maestria powieści Birutė Jonuškaitė, pisarze.pl, nr 4/23 (528), 15.11.2022, https://pisarze.pl/2022/11/15/krystyna-konecka-maestria-powiesci-birute-jonuskaite
• Kowerko-Urbańczyk M., Tożsamościowa, memoratywna i herstoryczna perspektywa „Maranty” Birutė Jonuškaitė, [w:] Literackie Podlasie kobiet. Autorki, bohaterki, konteksty, Zespół Badań Regionalnych, Zakład Literatury XIX wieku i Kultur Regionalnych, Wydział Filologiczny, Uniwersytet w Białymstoku, s. 202, https://repozytorium.uwb.edu.pl/jspui/bitstream/11320/14293/1/LiterackiePodlasie-srodek.pdf/
• Krupka P., „Maranta”. Nowa powieść Birutė Jonuškaitė, pisarze.pl, nr 4/23 (528), 23.06.2020, https://pisarze.pl/2020/06/23/pawel-krupka-maranta-nowa-powiesc-birute-jonuskaite/
• Lesisz P., Powieść jak zamek błyskawiczny. Recenzja „Maestra” Birutė Jonuškaitė, „Przegląd Bałtycki”, 10.11.2022, https://przegladbaltycki.pl/20188,powiesc-jak-zamek-blyskawiczny-recenzja-maestra-birute-jonuskaite.html
• Łotman J. M., Izbrannyje statji, [w:] J. M. Łotman, O semiosferie, Tallinn 1992.
• Peluritytė A., ...norėjau įamžinti dingstantį pasaulį..., [w:] Senieji mitai, naujieji pasakojimai. Apie naujausią lietuvių literatūrą (pokalbis su Birute Jonuškaite), Vilnius 2006.
• Šerelytė R., Genijaus išpažintis žydinčių merginų šešėlyje, „15 min.”, 4.09.2019, https://www.15min.lt/kultura/naujiena/literatura/knygos-recenzija-genijaus-ispazintis-zydinciu-merginu-seselyje-286-1197510?copied
• Snarski T., Miriady transgresji, czyli o odważnej podróży ku światłu, „Znad Wilii” 2020, nr 2 (82), s. 62–70.
• Sprindytė, J., Tradicijos virsmo patirtys. Nulinė padala, arba santykis su tradicija, [w:] J. Sprindytė, Prozos būsenos, 1988–2005, Vilnius 2006.
• Zalatorius A., Literatūra ir laisvė, Pokalbis be temos (klausia D. Valančiauskas), Vilnius 1998, s. 439.

Identifiers

DOI

10.18778/2299-7458.12.08

Biblioteka Nauki

28408213