EN
This paper seeks to show the State in its historical and analytical approaches. In view of history, we find two principal solutions. In this text they are called metaphysical and contractual. The metaphysical solution is characteristic of the pre-modern era with its Aristotelian claim that we carry the social principle in our human nature; the principle is the spawning ground for the State. Now, the contractual, i.e. the modern, approach defines the State as a result of human negotiation. Historically speaking, there have been many proposals along the spectrum from an overgrown institution to its, much atrophied, form. The author proposes a modest approach to our understanding of the State: it is needed from the well-being of social community. The condition, however, of this well-being is that the State be limited, allowing much space for its society to grow and form indispensable interrelations.
PL
Artykuł przedstawia państwo z historycznego i analitycznego punktu widzenia. Jeśli chodzi o historię, mamy tu dwa rozwiązania. W tekście zostały określone jako rozwiązanie metafizyczne i kontraktowe. Rozwiązanie metafizyczne cechuje epokę przednowożytną. Tutaj punktem centralnym jest pogląd Arystotelesa, iż zasada społeczna zawarta jest w ludzkiej naturze. Na tej zasadzie zbudowane jest państwo. Podejście kontraktowe charakteryzuje epokę nowożytną – państwo powstaje jako efekt negocjacji. Historycznie rzecz ujmując, powstało wiele propozycji formy państwa: od przerośniętej instytucji do jej bardzo zubożonej formy. Autor proponuje skromne podejście do rozumienia państwa: jest potrzebne dla zdrowia społecznej wspólnoty. Jednakże warunkiem tego zdrowia jest państwo ograniczone, które pozostawia dużo przestrzeni dla rozwoju społeczeństwa i ważnych społecznych relacji.